زیادی فشار خون

[♥ هومن♥]

زیادی فشار خون، پرفشاری خون یا فشار خون بالا، عارضه‌ای است که در آن فشار خون به طور مزمن بالاتر از حد طبیعی است. در گذشته به آن پرفشاری شریانی (arterial hypertension) گفته می‌شد.

طبق تعریف فشار خون بالا به افزایش فشار خون سیستولی به بالاتر یا مساوی ۱۴۰ میلیمتر جیوه، فشار خون دیاستولی به بالاتر یا مساوی ۹۰ میلیمتر جیوه و یا یکی از هر دو اطلاق می‌شود

شیوع

در آمریکا در حدود ۶۵ میلیون نفر به فشار خون مبتلا هستند. تنها حدود ۷۰ درصد از این افراد از بیماری خود آگاه هستند، فقط ۵۹٪ آنها درمان می‌شوند و تنها ۳۴٪ به نحو مطلوب فشار خونشان کنترل می‌شود

عوامل خطر ایجاد فشار خون

نژاد: فشار خون در سیاه‌پوستان (۳۲٪) شایعتر از سفیدپوستان (۲۳ ٪)است و میزان عوارض و مرگ و میر هم در سیاه پوستان بیشتر است
جنس مذکر
مصرف سیگار
افزایش سن
زمینه ارثی
چربی خون بالا
چاقی
بیماریهای مزمن کلیوی
دیابت

طبقه‌بندی پرفشاری خون در بالغین

در هفتمین اجلاس JNC که در سال ۲۰۰۳ برگزار شد پرفشاری خون در بالغین بالاتراز ۱۸ سال اینگونه تقسیم بندی شد

۱. طبیعی:

فشار خون سیستولی کمتراز ۱۲۰ میلیمتر جیوه و دیاستولی کمتر از ۸۰ میلیمتر جیوه

۲. مرحله قبل از پرفشاری خون

فشار خون سیستولی بین ۱۲۰ تا ۱۳۹ میلیمتر جیوه و دیاستولی بین ۸۰ تا ۸۹ میلیمتر جیوه

۳. زیادی فشار خون مرحله اول

فشار خون سیستولی بین ۱۴۰ تا ۱۵۹ میلیمتر جیوه و دیاستولی بین ۹۰ تا ۹۹ میلیمتر جیوه

۴. مرحله دوم

فشار خون سیستولی بیشتر یا مساوی ۱۶۰ میلیمتر جیوه و دیاستولی بیشتر یا مساوی ۱۰۰ میلیمتر جیوه


تقسیم بندی

پرفشاری خون به دو دسته کلی اولیه و ثانویه تقسیم می‌شود.۹۵٪ از افراد دارای پرفشاری خون اولیه هستند و فقط ۵٪ از نوع ثانویه می‌باشند.

پرفشاری اولیه

پرفشاری اولیه و یا پرفشاری اساسی (Essential hypertension) به معنای آن است که دلیل پزشکی مشخصی برای ایجاد این بیماری پیدا نشده‌است.

پرفشاری ثانویه

پرفشاری ثانویه (secondary hypertension) به معنای آن است که فشار خون بالا ناشی از یا ثانویه به عارضه‌ای دیگر، است

این نوع پدفشاری ناگهانی ایجاد می شود و نسبت به نوع اولیه، فشار خون شدیدتری را سبب می شود. شرایط گوناگون و مصرف داروهای مختلف می توانند منتهی به فشار خون بالا شوند که عبارت هستند از:

مشکلات کلیوی و غده فوق کلیه : پارانشیم کلیه (مانند گلومرولونفریت‌مزمن، پیلونفریت، بیماری‌های بافت همبندی، بیماری کلیه پلی کیستیک و اوروپاتی‌های انسدادی)، بیماریهای عروق کلیوی (renovascular disease)، فئوکروموسیتوما، نشانگان کوشینگ، آلدسترونیسم اولیه، هیپرپلازی مادرزادی آدرنال، هیپرتیروییدی، کوارکتاسیون آئورت
نقص مادرزادی قلب
داروهای خاصی مانند داروهای جلوگیری از بارداری، داروهای ضد احتقان، داروهای مُسکنی غیر مجاز و برخی داروهای تجویزی دیگر.
کوکایینها و آمفتامینها و مانند....

بررسی‌های تشخیصی

در بررسی‌های اولیه بیمار ۳ هدف اصلی دنبال می‌شود

اثبات و تعیین مرحله پرفشاری خون
رد علت‌های ثانویه در ایجاد پرفشاری خون
بررسی میزان خطر بیماری‌های قلبی-عروقی و جستجو جهت یافتن ریسک فاکتورها و صدمه به اعضای حیاتی بدن


تست‌های آزمایشگاهی

. تست‌های معمول و روتین این گروه از آزمایش‌ها در تمام بیماران انجام می‌شود و عبارتند از

سطح قند ناشتای سرم
کلسترول توتال
کلسترول LDL
کلسترول HDL
سطح تری گلسیرید ناشتا
پتاسیم سرم
اوریک اسید سرم
کراتینین سرم
کلیرانس کراتینین
هموگلوبین و هماتوکریت
آزمایش ادرار برای تعیین میکروآلبومینوری (microalbuminuria) از طریق نوار ادراری (dipstick)

۲. تست‌های انتخابی این دسته از آزمون‌ها در مواقع لزوم و به صلاحدید پزشک انجام می‌شود و عبارتند از

پژواک‌نگاری قلب (اکوکاردیوگرافی)
سونوگرافی سرخرگ سباتی (شریان کاروتید)
بررسی کمی پروتیین ادراری (Quantitative proteinuria) در صورت مثبت شدن پروتئین در نوار ادراری
تعیین اندکس فشارخون مچ پا-براکیال (Ankle-brachial BP Index)
معاینه ته چشم (فوندوسکوپی)
تست تحمل گلوکز اگر سطح گلوکز پلاسما بیش از ۱۰۰ میلیگرم در دسی لیتر باشد
پایش (مونیتورینگ) ۲۴ ساعته فشار خون در منزل
اندازه‌گیری سرعت موج ضربان (Pulse wave velocity)

۳. تست‌های تکمیلی

بررسی جهت یافتن صدمات مغزی، قلبی و عروقی در فشار خون‌های عارضه دار
جستجو جهت یافتن علت‌های ثانویه فشار خون وقتی که در شرح حال و معاینه فیزیکی و تست‌های روتین نکته‌های عیر معمول یافت شده باشد. این دسته از تست‌ها عبارتند از:

سطح رنین در سرم یا ادرار
سطح آلدوسترون در سرم یا ادرار
سطح کورتیکواستروییدها در سرم یا ادرار
سطح کاتکل آمین‌ها در سرم یا ادرار
سرخرگ‌نگاری (آرتریوگرافی)
سونوگرافی کلیه و آدرنال
سی‌تی اسکن
ام‌آرآی

نشانه‌های احتمال افزایش فشار خون ثانویه

√ شروع فشار خون بالا قبل از ۲۰ سالگی یا بعد از سن ۵۰ سالگی
√ حملات گرگرفتگی
√ نبض تند
√ عدم تحمل به گرما
√ سطوح خیلی بالای فشار خون (بالاتر از 80/120 mmHg)
√ صدمه به چشمها، کلیه ها؛ یا قلب
√ سطح پایین پتاسیم در خون
√ صدای همهمه بلند در شکم (موسوم به برویی)
√ سابقه خانوادگی بیماری کلیوی
√ پاسخ ناکافی به درمانی که معمولاً باید موثر باشد

درمان

اصول کلی توصیه‌های هفتمین اجلاس JNC در کاهش فشار خون و حملات قلبی عروقی به قرار زیر است

کاهش وزن اگر اضافه وزن دارید
کاهش میزان مصرف الکل (حداکثر ۳۰ میلی لیتر در روز که تقریبا برابر ۷۲۰ میلیلیتر آبجو، ۳۰۰ میلی لیتر شراب، ۶۰ میلی لیتر ویسکی برای مردان و ۱۵ میلی لیتر الکل در روز برای زنان)
ورزش‌های هوازی (۳۰ تا ۴۵ دقیقه در اکثر روزهای هفته)
کاهش مصرف سدیم روزانه به کمتر از ۱۰۰ میلی مول در روز (۲، ۴ گرم سدیم یا ۶ گرم کلرید سدیم)
مصرف کافی پتاسیم (حدود ۹۰ میلی مول در روز)
قطع مصرف سیگار
کاهش میزان مصرف چربی‌های اشباع شده و کلسترول

درمان دارویی داروهای مقابله با افزایش فشار خون به چهار دسته کلی تقسیم می‌شوند:

۱. داروهای ادرارآور مانند تیازیدها، تریامترن اچ و فورزماید

۲. فلج‌کننده‌های سمپاتیک مانند داروهای بلوک‌کننده بتا (آتنولول) یا آلفابلوکرها (پرازوسین)

۳. شل‌کننده‌های رگ‌ها مانند بلوک‌کننده کانال کلسیم (نیفدیپین)

4. مهارکننده‌های آنزیم مبدل آنژیوتانسین(ACE) یا بلوک‌کننده‌های آنژیوتانسین مانند انالاپریل، کاپتوپریل و لوزارتان
درمان بیماری فشار خون بالا در طب سنتی

فشار خون به دو دسته گرم و سرد تقسیم میشود برای اینکه بدانید فشار خون شما جز کدام دسته است علائم زیر را مطالعه کنید

فشار خون گرم

علائم فشار خون گرم :گر گرفتگی، عدم تحمل به گرما، نبض تند، سطوح خیلی بالای فشار خون و بیشتر در مردان رخ میدهد

درمان :

۱- حجامت عام ۳ تا ۵ مرحله، بفاصله دو هفته (۳۰ دقیقه قبل از هر حجامت یک قاشق مربا خوری دوسین مصرف شود)

- حجامت ساقین دو مرتبه (۳۰ دقیقه قبل از هر حجامت یک قاشق مربا خوری دوسین مصرف شود)

۳- دوسین هر ۱۲ ساعت یک قاشق مرباخوری

۴- عرق کیالک روزی سه استکان(صبح و ظهر و شب)

- سرکه انگبین روزی یک لیوان درمان فشار خون بالا

- شربت آبلیمو(آب یک لیوان - آبلیمو یک قاشق - مقداری عسل یا نبات )-آب زرشک و ترشیجات درمان فشار خون بالا

فشار خون سرد

علائم فشار خون سرد: با خوردن سردیجات، استرس، خستگی افزایش پیدا میکند و بیشتر در زنان رخ میدهد.

درمان :

حجامت عام ۳ تا ۵ مرحله، بفاصله دو هفته (۳۰ دقیقه قبل از هر حجامت یک قاشق مربا خوری دوسین مصرف شود)

حجامت ساقین دو مرتبه (۳۰ دقیقه قبل از هر حجامت یک قاشق مربا خوری دوسین مصرف شود)
دوسین هر ۱۲ ساعت یک قاشق مرباخوری درمان فشار خون بالا

عرق کیالک روزی سه استکان(صبح و ظهر و شب)
سرکه انگبین روزی یک لیوان
خوراک غذا با مزاج گرم - شربت عسل( یک لیوان آب - یک یا دو قاشق عسل، چند قطره آبلیمو)