آمار بی‌سوادی به تفکیک شهرهای کشور

[✘PETER✘]

بررسی شاخص‌های باسوادی و بیسوادی در کشور نشان می‌دهد برخی افراد که هنوز از سواد کافی برخوردار نیستند در کلانشهرها حضور دارند؛ اکنون باید دید آیا ایجاد محدودیت‌های اجتماعی، آنها را به سوی باسوادی سوق می دهد یا خیر.
به گزارش جهان به نقل از فارس، سازمان نهضت سوادآموزی در دی ماه سال ۱۳۵۸ و به فرمان حضرت امام خمینی (ره) تشکیل شد و هدف از ایجاد آن، آموزش خواندن و نوشتن به افراد بزرگسال و کودکان فاقد سواد است.

با تداوم انجام طرح‌های سوادآموزی و باسوادی عده زیادی از مردم، در برهه‌ای از زمان پیشنهاد انحلال این سازمان مطرح شد که در نهایت این موضوع منتفی و ادامه فعالیت‌های آن به مجموعه وزارت آموزش و پرورش محول شد.

ملاک مشخص شدن و ارزیابی نرخ بیسوادی در کشورمان، انجام سرشماری نفوس و مسکن است که هر چند سال یک بار قابل انجام است.

* وجود بیش از ۳ میلیون بیسواد در کشور بر اساس سرشماری سال ۹۰

آخرین سرشماری انجام شده مربوط به سال ۱۳۹۰ است و مطابق آن ۳ میلیون و ۴۵۶ هزار نفر در گروه سنی ۱۰ تا ۴۹ سال که هدف اصلی نهضت سوادآموزی است، شناسایی شدند؛ البته شناسایی افراد بیسواد در کشورمان بر اساس خود اظهاری مشخص می‌شود که در پاره‌ای موارد این عدد و آمارهای به صورت دقیق استخراج نمی‌شود.

آمار افراد بیسواد در کشور نشان می‌دهد که معادل ۶.۸ درصد جمعیت بین ۱۰ تا ۴۹ سال کشورمان بیسواد هستند و لازم است سازمان نهضت سوادآموزی در این حوزه ورود کرده و فعالیت‎هایی انجام دهد که این کار از همان سال ۱۳۹۰ آغاز شد.

با توجه به انجام اقداماتی که در این سالها توسط سازمان نهضت سوادآموزی انجام شده است آمار در این حوزه کاهش داشته است که در کنار فعالیت ها، دلایل دیگری هم داشت مانند خروج برخی از این افراد از دایره گروه سنی ۱۰ تا ۴۹ سال و همچنین شناسایی شدن تعدادی از این افراد به عنوان باسواد است که رقم آن را تا یک میلیون و ۷۰۰ هزار نفر کاهش داد.

* بالاترین درصد باسوادی مربوط به تهران، مازندران و اصفهان است

در این بین آمار و ارقام‌های جالبی از استانهایی که برای باسواد شدن افراد بیسواد اقداماتی انجام داده‌اند، وجود دارد که در نهایت بالاترین درصد باسوادان در کشور مربوط به تهران، مازندران، اصفهان و سمنان هستند و پایین‌ترین درصد باسوادی در استان‌های سیستان و بلوچستان، کردستان، آذربایجان غربی، کرمان و خراسان شمالی است.

* باقرزاده: ۹۶.۵ درصد افراد ۱۰ تا ۴۹ سال باسواد هستند

به گفته علی باقرزاده رئیس سازمان نهضت سوادآموزی کشور، ۹۶.۵ درصد افراد حاضر در گروه سنی ۱۰ تا ۴۹ سال در کشور باسواد هستند.

باقرزاده مهمترین برنامه نهضت سوادآموزی را، آموزش اعضای خانواده دانش‌آموزان محروم از سواد که حدود ۶۰۰ هزار نفر هدف‌گذاری شده‌اند برشمرد و گفت: آموزش گروه سنی ۱۰ تا ۲۰ سال که ۷۵ هزار نفر بوده و شامل کودکان کار، بد سرپرست، بی‌سرپرست و کودکانی که از معلولیت‌های جسمی رنج می‌برند و به دلیل معلولیت امکان حضور در مدرسه را نداشته از دیگر برنامه‌های مهم است.

باقرزاده خاطرنشان کرد: اطلاعات اسمی آنها در اختیار استان‌ها، شهرستان‌ها و حتی مدارس قرار گرفته و هر مدیر مدرسه‌ای مسئول با سواد کردن اعضای بیسواد خانواده دانش‌آموزان خود و گروه سنی ۲۰ تا ۱۰ محدوده مدرسه خودش است.

* انجام دوره‌های سوادآموزی فقط تا پایان ششم دبستان

بر اساس وظایفی که سازمان نهضت سوادآموزی دارد، دوره‌های سوادآموزی تا ششم دبستان انجام می شود و پس از ششم دبستان دیگر از حیطه آموزش های نهضت سوادآموزی خارج می‌شوند که این موضوع خود نوعی مشکل تلقی می‌شود زیرا رها شدن افرادی که به سختی دوره‌های سوادآموزی را سپری کرده‌اند بازگشت دوباره به بیسوادی برای کشور را به وجود خواهد آورد.

رئیس سازمان نهضت سوادآموزی کشور در پاسخ به پرسش فارس مبنی بر اینکه «پس از برگزاری دوره‌های نهضت سوادآموزی تا ششم دبستان، وضعیت سوادآموزی تا سوم راهنمایی چگونه انجام می‌شود؟»، گفت: شورای عالی آموزش و پرورش این ۶ سال اول ابتدایی را به عنوان مرحله اول نظام آموزش بزرگسالان تعریف کرده است.

به گزارش فارس، به نظر می‌رسد حلقه مفقوده سوادآموزی امروز، تداوم آموزش سواد به افراد بزرگسال است و رها نشدن آنها می‌تواند وضعیت آموزشی کشور را نیز بهبود بخشد.

امروزه با پیشرفت علم و تکنولوژی تمامی فعالیت‌های آموزشی به سمت الکترونیکی شدن حرکت می‌کند، از این رو بخشی از سوادآموزی‌ها نیز به سمت فناوری‌های روز پیش خواهد رفت.

* باقرزاده: استفاده از فناوری در پروژه‌های سوادآموزی

علی باقرزاده با بیان اینکه یک پروژه آموزشی به نام «تبلت سوادآموزی» داریم، تصریح کرد: این ارتباط با فناوری را وارد زندگی مردم می‌کنیم تا یک مقدار ترس استفاده از فناوری ریخته شود که این پروژه در حال تحقیق است و کارهای آموزشی انجام می‌شود و اگر به نتیجه رسید به اجرا در خواهد آمد؛ البته در خیلی از کشورها آموزش از طریق موبایل و تبلت یک تجربه کاملاٌ موفق بوده است، مخصوصاٌ در افغانستان یک شرکت امریکایی کار موفق و موثری کرده است زیرا یکی از نیازمندی‌های امروز، استفاده از موبایل است و مردم ناگزیر به استفاده و خواندن موبایل هستند.

* بیسوادان در کلانشهرها/ تهران ۱۰۰ هزار بیسواد دارد

به گزارش فارس، یکی از نکاتی که در آمارهای سرشماری بسیار قابل تأمل است، وجود بسیاری بیسواد در مرکز شهرهای بزرگ است که این موضوع جای نگرانی دارد.

اینکه در شهرهای بزرگ با توجه به شهری شدن و بزرگ شدن خانه‌ها و ساختمان‌های سر به فلک کشیده و توسعه آموزشهای مدرسه‌ای و دانشگاهی بازهم قسمتی اعظمی از بیسوادان در کلانشهرها حضور دارند جای بسی تأمل است.

به گفته رئیس سازمان نهضت سوادآموزی کشور، بررسی‌ها نشان می‌دهد که ۵۰ درصد بیسوادان در نقاط شهری هستند و در شهر تهران بر اساس سرشماری سال ۱۳۹۰ بیش از ۱۰۰ هزار نفر بیسواد وجود دارد.

باقرزاده با بیان اینکه حدود ۱۴.۵ درصد بیسواد کشور بالای ۶ سال در کشور هستند، خاطرنشان کرد: تقریباً همین عدد هم افراد کم سواد در کشور داریم و جمعیت زیادی را شامل می‌شود؛ اگر بخواهیم در کشور برنامه‌ریزی کنیم بدون توجه به مهارت‌های این تعداد از افراد، یک برنامه‌ریزی دقیق نخواهد بود.

معاون وزیر آموزش و پرورش با بیان اینکه حداقل در ۱۵ سال اخیر به دلایلی که قابل طرح است آمار بیسواد در کشور ثابت بوده است، اظهار داشت: یکی از دلایل ثابت بودن آمار بیسواد در کشور دولتی اداره کردن و شیوه جذب و به‌کارگیری نیروی انسانی و تعریفی که جامعه از سطح و حداقل سواد داشته است، بود.

وی با بیان اینکه برخلاف جنبه‌های دیگر آموزش، سوادآموزی یک مسئله آموزشی نیست و یک مسئله فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی است، گفت: این موضوع ابعاد متعددی دارد که باید هم زمان به همه آنها با هم توجه شود؛ اگر صرفاً به عنوان یک مقوله آموزشی صرف در نظر بگیریم، توفیق چندانی پیدا نمی‌کنیم.

باقرزاده با بیان اینکه موضوع سوادآموزی متفاوت با سال‌های گذشته انجام می‌شود، گفت: تهیه شناسنامه تحصیلی شهروندان یک موضوع جدید است و یکی از دلایلی که باعث می‌شود در ۱۵ سال گذشته آمار افراد بیسواد در کشور ثابت مانده باشد همین عدم دسترسی به اطلاعات ثبتی افراد و خوداظهاری بودن سرشماری است که متأثر از شرایط فرهنگی و سیاسی و اجتماعی مختلف است.

وی افزود: تلاش کردیم و با همکاری دستگاه‌های مختلف یک بانک اطلاعات سوابق ثبتی شهروندان زیر ۵۰ سال را تهیه کنیم؛ یعنی هر مرجع رسمی که عمدتاً آموزش و پرورش یا آموزش عالی است یا دستگاه‌هایی که برای کارکنان گواهی‌های قابل اعتماد صادر کردند را مبنا قرار دادیم و از حدود ۶۷ میلیون نفر جمعیت زیر ۵۰ سال کشور تقریباً وضعیت تحصیلی ۴۰ میلیون نفر را تعیین کردیم و با اطمینان می‌توانیم بگوییم صرف نظر از نتایج سرشماری، اینها تحصیلات بالای پنجم ابتدایی دارند و نمی‌توانند خودشان را فاقد سواد اعلام کنند.

رئیس سازمان نهضت سوادآموزی ادامه داد: امیدواریم وضعیت ۱۷ میلیون باقیمانده را بتوانیم روشن کنیم و به تعبیری دیگر به یک تصویر قابل قبول و قابل اعتمادی از وضعیت بیسوادی در کشور بر اساس آمارهای ثبتی برسیم.

* حرکت آموزش‌های سواد به سمت تلویزیونی شدن

به گزارش فارس، در گذشته رسانه‌های تصویری برنامه‌ها و موضوعات بیشتری را در حوزه سوادآموزی آموزش می‌داد اما در سالهای اخیر این موضوع بسیار کاهش یافته است و این موضوع کار سوادآموزی را به علت پراکندگی مخاطبان سخت کرده است.

هزینه‌های سوادآموزی برای کشور بسیار سنگین است و اگر در این راستا صداوسیما با نهضت سوادآموزی توافقاتی بر سر پخش دوره‌های آموزش سواد از طریق رسانه ملی انجام دهد، هزینه‌های سوادآموزی به طور محسوسی کاهش خواهد داشت.

تلویزیون ارزان‌ترین، راحت‌ترین و قابل اعتمادترین رسانه‌ای است که در زندگی تمام خانواده‌ها حضور دارد و افراد می‌توانند ساعت‌ها از آموزش آن‌ استفاده کنند و در این راستا یکی از شبکه های می تواند متولی این موضوع باشد.

* باقرزاده: آموزش‌ها از طریق صداوسیما فراگیرتر است

باقرزاده با بیان اینکه آموزش‌ها از طریق صدا و سیما فراگیر و بسیار کم هزینه است، عنوان کرد: می‌توانیم در این باره اطلاع‌رسانی کنیم و در یک ساعت مشخص و روزهای مشخص افراد بی‌سواد بدون اینکه به زحمت بیفتند پای تلویزیون حضور پیدا کنند.

وی با اشاره به پروژه‌ای دیگر در سوادآموزی که با عنوان «خودآموزی» دنبال می‌شود، گفت: برای ایجاد تقویت در افراد اعلام کردیم که اگر کسی با استفاده از فرصت‌هایی که در زندگی دارد، مهارت‌های سواد را در حد خواندن و نوشتن و حساب کردن به دست آورد می‌توانیم سرانه باسواد کردن افراد را به خود فرد بپردازیم.

رئیس سازمان نهضت سوادآموزی با بیان اینکه کمک اقتصادی هم می‌توانیم به فرد بیسواد انجام دهیم، گفت: هم‌اکنون در کشور برای با سواد کردن یک نفر میانگین ۵۵۰ هزار تومان هزینه می‌کنیم که اگر یک فرد خانواده بیسواد باشد و دیگر اعضا به او آموزش خواندن، نوشتن، حساب کردن و روخوانی قرآن را حتی در حد کلمه کلمه خواندن بدهند، همین هزینه را به آن خانواده می‌دهیم.

* ایجاد محدودیت برای افراد بیسواد؛ آری یا خیر؟

در برهه‌ای از زمان برای تشویق افراد به سوادآموزی، طرح‌های مختلفی مطرح شد اما باز هم افرادی هستند که علاقه‌ای به این موضوع نشان نمی‌دهند که در این راستا لازم است تا تدابیری اتخاذ شود.

چندی پیش مطلبی در خصوص ایجاد محدودیت در جامعه برای افراد بیسواد مطرح شد که مشخص نیست تا چه حدی قابلیت اجرایی پیدا کند زیرا مسئولان معتقد هستند نمی‌توانیم حق طبیعی افراد را به خاطر بیسوادی از آنها سلب کنیم.

* باقرزاده: افراد بیسواد زودتر گواهینامه و تسهیلات دریافت می‌کنند

رئیس سازمان نهضت سوادآموزی در خصوص ایجاد محدودیت برای بیسوادان به فارس گفت: بیسواد به دلیل بیسواد بودن یک فرد آسیب‌دیده و آسیب‌پذیر است و از طرفی گواهینامه رانندگی‌اش را زودتر می‌گیرد، تسهیلاتش را زودتر می‌گیرد و زودتر تحت پوشش‌های مختلف قرار می‌گیرد؛ همه از وجه آسیب‌رسانی بیسواد غفلت کرده‌اند که این به خاطر بیسواد بودن منشأ بروز رفتارهایی می‌شود که بروز آن به فرهنگ، اقتصاد و سرمایه‌های ملی در آینده، به دیگران در اجتماع و بهداشت خسارت می‌زنند و این خسارت خیلی به چشم بقیه نمی‌آید.

به گزارش فارس، امیدواریم تعامل بین صداوسیما و سازمان نهضت سوادآموزی برای پخش دوره‌های آموزشی سواد از طریق تلویزیون برای کاهش هزینه‌ها انجام شود و از طرفی هم دقیق‌تر شدن سرشماری و جلوگیری از بازگشت مجدد سوادآموزان به چرخه بیسوادی مهم به نظر می‌رسد.

افزایش بودجه سوادآموزی و توجه تمامی نهادها به این امر خطیر و بزرگ می‌تواند فعالیت‌های سوادآموزی را تسهیل کند و با یک کار جهادی بیسوادی در کشور را ریشه کن کنند.