16-10-2014، 12:57
سیاست اعلامشده دولت آمریکا در قبال داعش، ارتش را به عملیات نظامی با خطرات آشکار، هزینههای نامعلوم، زمان نامحدود و پیامدهای غیرقابل پیشبینی سوق میدهد.
ضعفهای راهبردی آمریکا در مواجهه با داعش از دیدگاه منتقدان غربی
گروه بینالملل جهاننیوز ـ اوباما اعلام کرده سربازان آمریکایی را برای نبرد زمینی به عراق یا سوریه نخواهد فرستاد و آمریکا پایگاههای نظامی بزرگ در هیچکدام از آن دو کشور ایجاد نخواهد کرد. وی تاکید کرده است جنگ با داعش با جنگهای افغانستان و عراق که از جرج بوش به ارث برد، تفاوت خواهد داشت. به تعبیر دیگر آمریکا میخواهد شبیه آنچه در یمن و سومالی انجام داد اینبار در عراق انجام بدهد. هر چند برخلاف یمن و سومالی، اوباما نیروهای ارتش را برای کمک به ماموریت به عراق میفرستد. او اجازه دادهاست بیش از ۱۵۰۰ سرباز برای راهنمایی نیروهای عراق و کمک به آنها، انجام عملیات اطلاعاتی، پروازهای شناسایی و تقویت امنیت در سفارت آمریکا در بغداد اعزام شوند. آمریکا تاکید دارد که فقط حملات هوایی انجام خواهد داد.
اما اعلام راهبردهای اوباما برای جنگ علیه داعش در میان کارشناسان غربی با نقدهای جدی روبه رو شده است. این نقدها که بسیار مهم که ضعف های راهبری آمریکا علیه داعش را به خوبی ترسیم می کند به شرح ذیل است:
۱: خبرگزاری آسوشیتدپرس در یک گزارش تحلیلی نوشت: سیاست اعلامشده دولت آمریکا در قبال داعش، ارتش را به عملیات نظامی با خطرات آشکار، هزینههای نامعلوم، زمان نامحدود و پیامدهای غیرقابل پیشبینی سوق میدهد. تحلیلگر آسوشیتدپرس به حمایت فعلی مردم از باراک اوباما و حملات هوایی در عراق و سوریه اشاره میکند، اما میگوید هر چند اوباما مصم است، اما ابهامات جنگ و تهدید کشته یا دستگیر شدن آمریکاییها، میتواند بر قاطعیت تأثیر بگذارد.
۲: از سوی دیگر اشپیگل در تحلیلی به بررسی نقصهای استراتژی اوباما در مبارزه با داعش که حالا به سوریه هم گسترش مییابد پرداخته و نوشت: رئیس جمهوری آمریکا در سوریه در برابر چالش های بیشتری نسبت به عراق قرار دارد. وی در اعلام استراتژی خود در مبارزه با داعش به سه سوال اساسی هیچ پاسخی نداده است.
اول اینکه وی از کدام شورشیان در این کشور می خواهد حمایت کند؟ اوباما از کنگره خواسته است که یک برنامه برای تامین مالی شورشیان سوری میانهرو در عربستان سعودی در نظر بگیرد. تا به حال آمریکا با تردید و در حد پایین از این شورشیان به زعم خود متعادل در سوریه حمایت کرده و تعداد انگشتشماری از آن ها را آموزش داده است. مسئله این است که حالا بعد از سه سال مبارزات تلخ، تقریبا هیچ اثری از این شورشیان متعادل باقی نمانده است. بسیاری از آن ها کشتهشده فرار کردهاند یا دست از مبارزه برداشتهاند. برخی از آنها هم به گروههای افراطی پیوستهاند. خشونت جنگ بسیاری از شورشیان سوری را به سمت افراط گرایی کشانده است.
مسئله دوم این است که اوباما چه مناسباتی با اسد را در پیش خواهد گرفت؟ اوباما در سخنرانی اخیر خود بر این مسئله تاکید کرد که وی نمیخواهد به رژیم بشار اسد در این روند تکیه کند. اما این درست نیست. عملا اوباما حالا با اسد طرف است. اگر آمریکا میخواهد اهدافی در سوریه را بمباران کند به موافقت ضمنی یا صریح و روشن اسد نیاز دارد. وی هنوز رسما رئیسجمهوری سوریه است و میتواند با دفاع هوایی که در اختیار دارد علیه حملات آمریکا حداقل اعترض ضعیفی را نشان دهد.
مسئله سوم این استراتژی اوباما این است که وی در سایه این استراتژی خود حامی کدام ارزشها است؟ اوباما در معرض اتهام نفاق و دورویی قرار گرفته است. چنین استراتژی در این راستا نقش دارد که افراط گرایان در سوریه حامی بیشتری پیدا کنند. اوباما حالا در سوریه مواضع داعش را بمباران می کند.
نویسنده در ادامه با اشاره به اینکه اوباما در طول سه سال درگیری های سوریه واکنشی نشان نداد این پرسش را مطرح می کند که حالا برداشت سوری ها از این وضعیت چیست؟ اینکه زندگی زنان و کودکان اهل سنت از زندگی مسیحیان و ایزدی ها برای غرب ارزش کمتری دارد؟
۳: یک روزنامه آمریکایی به نقل از مقامات دفاعی این کشور نوشت که استراتژی اوباما بدون به کارگیری نیروهای زمینی در جنگ علیه داعش، محکوم به شکست خواهد بود. روزنامه آمریکایی «واشنگتن تایمز» در گزارشی به نقل از کارشناسان امنیت ملی آمریکا نوشت که «باراک اوباما» رئیس جمهور این کشور نهایتا مجبور می شود تا برای شکست داعش از نیروهای زمینی استفاده کند.
«لری جانسون» تحلیلگر سابق سیا و مامور مبارزه با تروریسم وزارت خارجه آمریکا در این باره اعلام کرده است که داعش یک ارتش است و در صورت عدم به کارگیری نیروهای زمینی آمریکا، حملات هوایی کاری از پیش نخواهند برد و داعش به مسیر خود ادامه خواهد داد؛ این تحلیلگر سابق سیا گفت که داعشی ها در میان جمعیت مردم ذوب شده اند و تاکتیکی عمل می کنند.
تحلیلگران بر این باورند که شبه نظامیان داعش به اندازه ای در شهرهای موصل و فلوجه و رمادی و دیگر شهرهای عراق ریشه دوانیده اند که مهار و بیرون کردن آنها از این شهرها، نیازمند به کارگیری مبارزان ماهر زمینی است و اتکای آمریکا به نیروهای امنیتی عراق حتی با وجودی که نیروی هوایی آمریکا در خط مقدم جنگ علیه داعش قرار دارد، با احتمالات زیادی همراه خواهد بود زیرا سربازان عراقی به جای ایستادگی و جنگ علیه داعش، عقب نشینی گسترده ای کرده اند.
۴: یک اندیشکده آمریکایی – کاتو- نیز در انتقاد از استراتژی اوباما علیه داعش، نوشت: اوباما به نام مبارزه با تروریسم، پیشنهاد مدیریت جنگ های داخلی عراق و سوریه را با استفاده از بمب و آموزش های جدید شورشیان و شبه نظامیانی مطرح کرد و این سخنان خود را استراتژی جدید برای شکست داعش خواند در حالیکه آنچه اوباما ارائه کرد، نه چیز جدیدی بود و نه مفید و راهبردی بود.
کاتو نوشت که اوباما در کنار بیان گسترش حملات هوایی آمریکا علیه داعش در سوریه، هیچ سیاست جدیدی ارائه نکرد و احتمالا طرح وی به دلیل عدم راهبردی و مفید بودن، با شکست مواجه خواهد شد زیرا ابزار تعریف شده در این طرح ارتباط ضعیفی با اهداف بیان شده در آن دارند. رئیس جمهور آمریکا همچنین درصدد افزایش کمک به مخالفان میانه روی سوریه است؛ مخالفانی که ضعیف ترین گروه در جنگ سه جانبه داخلی این کشور (میان داعش، دولت و مخالفان سوریه) محسوب می شوند و به نظر می رسد که چنین اقدامی که با مهار ارتش سوریه انجام می گیرد، به داعش کمک کند و به طولانی شدن این درگیری ها ختم شود اما با این حال، رئیس جمهور آمریکا از کمک به دولت «بشار اسد» رئیس جمهور سوریه ممانعت می کند.
در انتهای این گزارش آمده است که اگر داعش به اندازه ای که رئیس جمهور آمریکا ادعا می کند، تهدیدی بزرگ محسوب شود، تخریب این گروه به ریسک پذیری و هزینه بالاتری نیاز دارد و عدم تمایل سران آمریکا برای اتخاذ انتخاب های دشوار و ریسک پذیری بالای آنها نشان می دهد که لفاظی های آنها درباره تهدید داعش فراتر از واقعیت است.
۵: یک مقام ارشد امنیتی مجلس نمایندگان آمریکا تاکید کرد که استراتژی اوباما علیه داعش فاقد طرح مبارزه با افراطگرایان داخل کشور است و با این استراتژی نمیتوان تهدید رو به رشد علیه امنیت ملی آمریکا را کاهش داد.
«مایکل مک کائول» سناتور جهوریخواه ایالت «تگزاس» آمریکا و رئیس کمیته امنیت داخلی مجلس نمایندگان کنگره این کشور در مقاله ای که در روزنامه «وال استریت ژورنال» منتشر کرد، به انتقاد از استراتژی ارائه شده اخیر از سوی «باراک اوباما» رئیس جمهور آمریکا علیه داعش پرداخت و نوشت که تهدید تروریست های عضو داعش که دارای گذرنامه های آمریکایی هستند در حال افزایش است اما اوباما همچنان در حال جبران عقب ماندگی های خود است و طرحی برای مبارزه با افراط گرایان اسلام گرای داخل آمریکا ارائه نکرده است.
۶: گفتنی است در آخرین دست از این نقدها یک روزنامه مشهور آمریکایی ضمن اشاره به تلاش باراک اوباما رئیس جمهور آمریکا برای تشکیل ائتلاف بینالمللی با هدف مقابله با داعش نوشت که راهبرد آمریکا برای شکست داعش ضعیف است.
روزنامه واشنگتن پست نوشت: در راه اندازی دو جنگ قبلی در عراق، آمریکا ائتلاف های توانمندی متشکل از دهها کشور تشکیل داد. عربستان سعودی، مصر، سوریه و عمان از جمله کشورهای عربی بودند که نیروهای زمینی خود را در جریان جنگ خلیج فارس در سال ۱۹۹۱ میلادی مستقر کردند.
بر اساس این گزارش گرچه اقدام آمریکا در سال ۲۰۰۳ میلادی برای اشغال عراق از سوی برخی اقدامی یکجانبه ارزیابی می شود ولی اشغال عراق از سوی نیروهای نظامی ۳۹ کشور حمایت شد و ۹ کشور بیش از هزار سرباز مستقر کردند.
در نشست پاریس ده ها دولت متعهد شدند تا برای مقابله با نیروهای افراطی و تندرو از طریق تامین هرگونه ابزار مورد نیاز شامل کمک نظامی مشارکت و همکاری کنند. ولی تنها تعداد معدودی از کشورها -که هنوز انگلیس شامل آنها نمی شود- تاکنون موافقت خود را برای مشارکت در ماموریت های حمله هوایی در عراق اعلام کرده اند و هیچ کشوری هنوز از حملات هوایی آمریکا در سوریه حمایت نکرده است. هیچ کشوری نیز تاکنون نیروی نظامی و جنگی اعزام نکرده است.
پشتیبانی ضعیف کشورها نشانگر سیاست پیچیده مقابله با داعش است که امروز کنترل مناطق وسیعی را در سراسر عراق و سوریه در اختیار دارد و ده ها هزار شبه نظامی را به خدمت گرفته است. کشورهای همسایه مثل ترکیه و اردن تمایلی برای پیوستن به مبارزه علیه داعش ندارند چرا که نگران تبدیل شدن به اهدافی برای تروریست ها هستند.
اوباما حق دارد که به دنبال توانمندسازی نیروهای عراقی و سوری و تشکیل ائتلاف منطقه ای باشد ولی در نهایت داعش باید در عرصه کارزار و نبرد شکست داده شود. در این رابطه ائتلافی که دولت آمریکا در حال ایجاد و ساخت آن است ضعیف به نظر می رسد.
ضعفهای راهبردی آمریکا در مواجهه با داعش از دیدگاه منتقدان غربی
گروه بینالملل جهاننیوز ـ اوباما اعلام کرده سربازان آمریکایی را برای نبرد زمینی به عراق یا سوریه نخواهد فرستاد و آمریکا پایگاههای نظامی بزرگ در هیچکدام از آن دو کشور ایجاد نخواهد کرد. وی تاکید کرده است جنگ با داعش با جنگهای افغانستان و عراق که از جرج بوش به ارث برد، تفاوت خواهد داشت. به تعبیر دیگر آمریکا میخواهد شبیه آنچه در یمن و سومالی انجام داد اینبار در عراق انجام بدهد. هر چند برخلاف یمن و سومالی، اوباما نیروهای ارتش را برای کمک به ماموریت به عراق میفرستد. او اجازه دادهاست بیش از ۱۵۰۰ سرباز برای راهنمایی نیروهای عراق و کمک به آنها، انجام عملیات اطلاعاتی، پروازهای شناسایی و تقویت امنیت در سفارت آمریکا در بغداد اعزام شوند. آمریکا تاکید دارد که فقط حملات هوایی انجام خواهد داد.
اما اعلام راهبردهای اوباما برای جنگ علیه داعش در میان کارشناسان غربی با نقدهای جدی روبه رو شده است. این نقدها که بسیار مهم که ضعف های راهبری آمریکا علیه داعش را به خوبی ترسیم می کند به شرح ذیل است:
۱: خبرگزاری آسوشیتدپرس در یک گزارش تحلیلی نوشت: سیاست اعلامشده دولت آمریکا در قبال داعش، ارتش را به عملیات نظامی با خطرات آشکار، هزینههای نامعلوم، زمان نامحدود و پیامدهای غیرقابل پیشبینی سوق میدهد. تحلیلگر آسوشیتدپرس به حمایت فعلی مردم از باراک اوباما و حملات هوایی در عراق و سوریه اشاره میکند، اما میگوید هر چند اوباما مصم است، اما ابهامات جنگ و تهدید کشته یا دستگیر شدن آمریکاییها، میتواند بر قاطعیت تأثیر بگذارد.
۲: از سوی دیگر اشپیگل در تحلیلی به بررسی نقصهای استراتژی اوباما در مبارزه با داعش که حالا به سوریه هم گسترش مییابد پرداخته و نوشت: رئیس جمهوری آمریکا در سوریه در برابر چالش های بیشتری نسبت به عراق قرار دارد. وی در اعلام استراتژی خود در مبارزه با داعش به سه سوال اساسی هیچ پاسخی نداده است.
اول اینکه وی از کدام شورشیان در این کشور می خواهد حمایت کند؟ اوباما از کنگره خواسته است که یک برنامه برای تامین مالی شورشیان سوری میانهرو در عربستان سعودی در نظر بگیرد. تا به حال آمریکا با تردید و در حد پایین از این شورشیان به زعم خود متعادل در سوریه حمایت کرده و تعداد انگشتشماری از آن ها را آموزش داده است. مسئله این است که حالا بعد از سه سال مبارزات تلخ، تقریبا هیچ اثری از این شورشیان متعادل باقی نمانده است. بسیاری از آن ها کشتهشده فرار کردهاند یا دست از مبارزه برداشتهاند. برخی از آنها هم به گروههای افراطی پیوستهاند. خشونت جنگ بسیاری از شورشیان سوری را به سمت افراط گرایی کشانده است.
مسئله دوم این است که اوباما چه مناسباتی با اسد را در پیش خواهد گرفت؟ اوباما در سخنرانی اخیر خود بر این مسئله تاکید کرد که وی نمیخواهد به رژیم بشار اسد در این روند تکیه کند. اما این درست نیست. عملا اوباما حالا با اسد طرف است. اگر آمریکا میخواهد اهدافی در سوریه را بمباران کند به موافقت ضمنی یا صریح و روشن اسد نیاز دارد. وی هنوز رسما رئیسجمهوری سوریه است و میتواند با دفاع هوایی که در اختیار دارد علیه حملات آمریکا حداقل اعترض ضعیفی را نشان دهد.
مسئله سوم این استراتژی اوباما این است که وی در سایه این استراتژی خود حامی کدام ارزشها است؟ اوباما در معرض اتهام نفاق و دورویی قرار گرفته است. چنین استراتژی در این راستا نقش دارد که افراط گرایان در سوریه حامی بیشتری پیدا کنند. اوباما حالا در سوریه مواضع داعش را بمباران می کند.
نویسنده در ادامه با اشاره به اینکه اوباما در طول سه سال درگیری های سوریه واکنشی نشان نداد این پرسش را مطرح می کند که حالا برداشت سوری ها از این وضعیت چیست؟ اینکه زندگی زنان و کودکان اهل سنت از زندگی مسیحیان و ایزدی ها برای غرب ارزش کمتری دارد؟
۳: یک روزنامه آمریکایی به نقل از مقامات دفاعی این کشور نوشت که استراتژی اوباما بدون به کارگیری نیروهای زمینی در جنگ علیه داعش، محکوم به شکست خواهد بود. روزنامه آمریکایی «واشنگتن تایمز» در گزارشی به نقل از کارشناسان امنیت ملی آمریکا نوشت که «باراک اوباما» رئیس جمهور این کشور نهایتا مجبور می شود تا برای شکست داعش از نیروهای زمینی استفاده کند.
«لری جانسون» تحلیلگر سابق سیا و مامور مبارزه با تروریسم وزارت خارجه آمریکا در این باره اعلام کرده است که داعش یک ارتش است و در صورت عدم به کارگیری نیروهای زمینی آمریکا، حملات هوایی کاری از پیش نخواهند برد و داعش به مسیر خود ادامه خواهد داد؛ این تحلیلگر سابق سیا گفت که داعشی ها در میان جمعیت مردم ذوب شده اند و تاکتیکی عمل می کنند.
تحلیلگران بر این باورند که شبه نظامیان داعش به اندازه ای در شهرهای موصل و فلوجه و رمادی و دیگر شهرهای عراق ریشه دوانیده اند که مهار و بیرون کردن آنها از این شهرها، نیازمند به کارگیری مبارزان ماهر زمینی است و اتکای آمریکا به نیروهای امنیتی عراق حتی با وجودی که نیروی هوایی آمریکا در خط مقدم جنگ علیه داعش قرار دارد، با احتمالات زیادی همراه خواهد بود زیرا سربازان عراقی به جای ایستادگی و جنگ علیه داعش، عقب نشینی گسترده ای کرده اند.
۴: یک اندیشکده آمریکایی – کاتو- نیز در انتقاد از استراتژی اوباما علیه داعش، نوشت: اوباما به نام مبارزه با تروریسم، پیشنهاد مدیریت جنگ های داخلی عراق و سوریه را با استفاده از بمب و آموزش های جدید شورشیان و شبه نظامیانی مطرح کرد و این سخنان خود را استراتژی جدید برای شکست داعش خواند در حالیکه آنچه اوباما ارائه کرد، نه چیز جدیدی بود و نه مفید و راهبردی بود.
کاتو نوشت که اوباما در کنار بیان گسترش حملات هوایی آمریکا علیه داعش در سوریه، هیچ سیاست جدیدی ارائه نکرد و احتمالا طرح وی به دلیل عدم راهبردی و مفید بودن، با شکست مواجه خواهد شد زیرا ابزار تعریف شده در این طرح ارتباط ضعیفی با اهداف بیان شده در آن دارند. رئیس جمهور آمریکا همچنین درصدد افزایش کمک به مخالفان میانه روی سوریه است؛ مخالفانی که ضعیف ترین گروه در جنگ سه جانبه داخلی این کشور (میان داعش، دولت و مخالفان سوریه) محسوب می شوند و به نظر می رسد که چنین اقدامی که با مهار ارتش سوریه انجام می گیرد، به داعش کمک کند و به طولانی شدن این درگیری ها ختم شود اما با این حال، رئیس جمهور آمریکا از کمک به دولت «بشار اسد» رئیس جمهور سوریه ممانعت می کند.
در انتهای این گزارش آمده است که اگر داعش به اندازه ای که رئیس جمهور آمریکا ادعا می کند، تهدیدی بزرگ محسوب شود، تخریب این گروه به ریسک پذیری و هزینه بالاتری نیاز دارد و عدم تمایل سران آمریکا برای اتخاذ انتخاب های دشوار و ریسک پذیری بالای آنها نشان می دهد که لفاظی های آنها درباره تهدید داعش فراتر از واقعیت است.
۵: یک مقام ارشد امنیتی مجلس نمایندگان آمریکا تاکید کرد که استراتژی اوباما علیه داعش فاقد طرح مبارزه با افراطگرایان داخل کشور است و با این استراتژی نمیتوان تهدید رو به رشد علیه امنیت ملی آمریکا را کاهش داد.
«مایکل مک کائول» سناتور جهوریخواه ایالت «تگزاس» آمریکا و رئیس کمیته امنیت داخلی مجلس نمایندگان کنگره این کشور در مقاله ای که در روزنامه «وال استریت ژورنال» منتشر کرد، به انتقاد از استراتژی ارائه شده اخیر از سوی «باراک اوباما» رئیس جمهور آمریکا علیه داعش پرداخت و نوشت که تهدید تروریست های عضو داعش که دارای گذرنامه های آمریکایی هستند در حال افزایش است اما اوباما همچنان در حال جبران عقب ماندگی های خود است و طرحی برای مبارزه با افراط گرایان اسلام گرای داخل آمریکا ارائه نکرده است.
۶: گفتنی است در آخرین دست از این نقدها یک روزنامه مشهور آمریکایی ضمن اشاره به تلاش باراک اوباما رئیس جمهور آمریکا برای تشکیل ائتلاف بینالمللی با هدف مقابله با داعش نوشت که راهبرد آمریکا برای شکست داعش ضعیف است.
روزنامه واشنگتن پست نوشت: در راه اندازی دو جنگ قبلی در عراق، آمریکا ائتلاف های توانمندی متشکل از دهها کشور تشکیل داد. عربستان سعودی، مصر، سوریه و عمان از جمله کشورهای عربی بودند که نیروهای زمینی خود را در جریان جنگ خلیج فارس در سال ۱۹۹۱ میلادی مستقر کردند.
بر اساس این گزارش گرچه اقدام آمریکا در سال ۲۰۰۳ میلادی برای اشغال عراق از سوی برخی اقدامی یکجانبه ارزیابی می شود ولی اشغال عراق از سوی نیروهای نظامی ۳۹ کشور حمایت شد و ۹ کشور بیش از هزار سرباز مستقر کردند.
در نشست پاریس ده ها دولت متعهد شدند تا برای مقابله با نیروهای افراطی و تندرو از طریق تامین هرگونه ابزار مورد نیاز شامل کمک نظامی مشارکت و همکاری کنند. ولی تنها تعداد معدودی از کشورها -که هنوز انگلیس شامل آنها نمی شود- تاکنون موافقت خود را برای مشارکت در ماموریت های حمله هوایی در عراق اعلام کرده اند و هیچ کشوری هنوز از حملات هوایی آمریکا در سوریه حمایت نکرده است. هیچ کشوری نیز تاکنون نیروی نظامی و جنگی اعزام نکرده است.
پشتیبانی ضعیف کشورها نشانگر سیاست پیچیده مقابله با داعش است که امروز کنترل مناطق وسیعی را در سراسر عراق و سوریه در اختیار دارد و ده ها هزار شبه نظامی را به خدمت گرفته است. کشورهای همسایه مثل ترکیه و اردن تمایلی برای پیوستن به مبارزه علیه داعش ندارند چرا که نگران تبدیل شدن به اهدافی برای تروریست ها هستند.
اوباما حق دارد که به دنبال توانمندسازی نیروهای عراقی و سوری و تشکیل ائتلاف منطقه ای باشد ولی در نهایت داعش باید در عرصه کارزار و نبرد شکست داده شود. در این رابطه ائتلافی که دولت آمریکا در حال ایجاد و ساخت آن است ضعیف به نظر می رسد.