سارس [sars] چيست؟

[( lιεβ )]

تعریف ، عامل ، علل ،پیشگیری ، درمان و…

سندرم حاد تنفسي شديد كه در ابتدا در چين جنوبي گزارش شد. اما در حال حاضر در چندين منطقه شامل آسيا، آمريكاي شمالي، اروپا، استراليا ديده شده است.
مقدمه :

شيوع بيماري تنفسي حاد با بروز ناگهاني موسوم به سارس كه از نوامبر ۲۰۰۲ شروع گرديد در چند ماه گذشته با گسترش به بيش از ۳۰ كشور در ۴ قاره جهان سبب ابتلاء ۵۰۰۰ نفر و مرگ بيش از ۳۰۰ نفر در كشورهاي چين ، هنك كنگ ، كانادا ، ويتنام ، سنگاپور و تايلند گرديده است . با توجه به گسترش روزانه يبيماري به مناطق خاورميانه شامل كويت ، عربستان سعودي و بحرين ، نگراني وقوع همه گيري در منطقه نيز مطرح گرديده است . خوشبختانه با اطلاع رساني مناسب وتلاش جهاني اميد مي رود از شيوع بيشتر آن پيشگيري گردد . خوشبختانه تا كنون هيچ موردي از اين بيماري در كشور ما مشاهده نشده و اميد است با رعايت نكات ضروري از بروز بيماري پيشگيري گردد . اين بيماري بيشتر از مرزهاي هوايي و يا احتمالاً ساير مبادي ورودي توسط افرادي كه به مناطق آلوده سفر كرده اند ، وارد مي شود . اولين مورد بيماري در خاور ميانه در كويت توسط سازمان بهداشت جهاني گزارش گرديد و هند نيز شاهد بروز اولين مورد آن بوده است كه با تراكم جمعيتي احتمال گسترش آن وجود دارد .
عامل SARS چيست؟
علت آن هنوز نامعلوم است، تا اين تاريخ بيشتر اطلاعات موجود نشان داده يك coronavirus به احتمال زياد مي تواند عامل باشد. به هر حال در حال تحقيق در مورد دلايل ديگر هستند.
چه كساني در معرض خطر هستند؟
بر اساس اطلاعات موجود عوامل زير مي توانند ريسك فاكتور باشند
- تماس نزديك طي ۱۰ روز قبل از شروع بيماري با افراد مبتلا
- مسافرت طي ۱۰ روز قبل از شروع بيماري به مناطق مشخص شده توسط WHO
- رفت و آمد و ملاقات به مكانها و با افرادي كه با اين افراد در تماس نزديك هستند يا اين افراد وجود دارند ( مثلآ بيمارستانها )

علائم آن چيست؟
علائم اصلي بيماري تب بالاي ۳۸ درجه ، سرفه خشك ، گلودرد ، تنفس مشكل يا اختلالات تنفسي و شواهد راديوگرافيك پنوموني مي‌باشد ، ساير علائم نيز عبارتند از : سردرد ، درد مفاصل و ماهيچه‌ها ، بي اشتهائي ، اختلال هوشياري ، راش و اسهال
در بزرگسالان و كودكان اعلائم ممكن است دقيقآ“ مشابه باشد در بزرگسالان معمولآ تب همراه با لرز، و سر درد، و درد عمومي بدن. در مراحل اوليه بيماري. بيماران علائم غير اختصاصي دارند ( سر درد، درد عمومي بدن )
علاوه بر اين علائم SARS ممكن است همراه با علائم ديگر از قبيل كاهش اشتها، بدحالي، گيجي، راش و اسهال باشد.
بيماري شديد تنفسي ممكن است قبل از بروز علائم در X-RAY ديده شود. در مورد علائم در كودكان پزشكان سر گرم تحقيق مي باشند

چه كسي SARS دارد؟
الف: افراد مشكوك
- افراد با تب بالاي ۳۸ درجه سانتيگراد و يا يك تعداد بيشتر علائم تنفسي شامل سرفه ، كوتاهي تنفس و مشكل تنفسي
-خردسالان ممكن است علائم غير اختصاصي شامل تحريك پذيري بيش از حد و كاهش اشتها داشته باشند.
- تماس نزديك طي ۱۰ روز قبل از شروع بيماري با افراد مبتلا
- مسافرت طي ۱۰ روز قبل از شروع بيماري به مناطق مشخص شده توسط WHO
- رفت و آمد و ملاقات به مكانها و با افرادي كه با اين افراد در تماس نزديك هستند يا اين افراد وجود دارند ( مثلآ بيمارستانها )ب- افراد احتمالآ مبتلا
- فردي كه شخص مشكوكي را ملاقات كرده كه بيماري تنفسي شديد پيشرونده پنوموني آتيپيكال يا دسترس تنفسي حاد بدون علت يا شخص داشته
- فردي كه مبتلا به بيماري تنفسي حادي را ملافات كرده كه فوت شد. در اتوپي سندرم تنفسي حاد بدون علت شناخته شد.
سارس چگونه منتشر مي شود؟
SARS نسبت به آنفلونزا كمتر عفوني است دوره كمون آن ۷-۲ روز ( بطور متوسط ۵-۳ روز ) مي‌باشد مسافرت‌هاي بين‌المللي ريسك گسترش سريع بيماري را افزايش مي‌دهد.
از طريق قطرات پراكنده شد. توسط مبتلا در هوا بوسيله سرفه يا عطسه، متخصصين عقيده دارند كه از طريق اشيا آلوده هم ممكن است منتشر شود. ويروس سارس بنظر مي رسد از طريق چشمها، بيني و دهان وارد بدن مي شود. دست زدن به اشيا آلوده را انتقال مهمي براي اين بيماري به شمار مي رود.
تا اين موقع ديده نشد. كه ارتباط اجتماعي ( مدارس، مراكز درماني ) باعث شيوع بيشتر آن شود.مانند ديگر بيماريهاي تنفسي ويروسي دست شستن خوب اهميت فوق العاده اي در به حداقل رساندن ريسك ايجاد اين بيماري دارد.
برای پيشگيري از ابتلا به آن چه بايد کرد؟
- شستن دستها بطور مکرر
- پوشيدن ماسک استاندارد دستکش ولباس و محافظ چشم
- جلوگيري ازهرگونه تماس ازطريق پوست
- ضد عفوني کردن همه قسمتهايي که بيمار در آنجا بوده است

موقع ابتلا به SARS چه بايد كرد؟
اگر هر كدام از علائم بالا مشاهده شد رجوع به مراكز درماني مشخص
درمان SARS چيست؟
درمان موثري براي آن شناخته نشده است. Riboririn وريدي معمولآ با يا كورتون استفاده مي شود.
عليرغم تلاش پزشكان ، فعلا دارويي جهت درمان پيدا نشده است و تا حال آنتي بيوتيكي در اين زمينه مؤثر نبوده است ولي داروي ريباورين با يا بدون تجويز استروئيد با نتايج نامعلوم مصرف شده است. لذا براي كنترل بيماري در جامعه پيشگيري از اهميت بسزايي برخوردار است.
پيامدهاي SARS چيست؟
تا چه حد بايد نگران بود ؟
اكثر بيماران مبتلا بهبود مي بابند بيماري علاوه براينكه مي‌تواند شديد باشد مي‌تواند در مسافرت به كشورهاي آلوده از سرعت انتشار بالايي بر خوردار باشد ولي درصد كشندگي آن پايين است ( حدود ۴ % ) اين ميزان با افزايش سن و وجود بيماريهاي مزمن در فرد بالا مي رود .
تا حال تعداد مبتلايان به بيماري و پراكندگي جغرافيايي آن چگونه بوده است؟
در حال حاضر (فروردین ۱۳۸۵ )آمار کاملا دقیقی در دست این سایت نیست اماتا ۲۸ آوريل ۲۰۰۳ ، ۵۰۵۰ نفر مبتلا شده و از اين تعداد ۳۲۱ نفر فوت كرده‌اند و تا حال اين بيماري از كشورهاي چين ، هنگ گنگ ، مالزي ، كانادا ، تايوان ، فرانسه ، آلمان ، اندونزي ، ايتاليا ، تايلند ، سنگاپور ، استراليا ، برزيل ، بلغارستان ، هندوستان ، ژاپن ، كويت ، مغولستان ، جمهوري ايرلند ، روماني ، فيليپين ، آفريقاي‌جنوبي ، اسپانيا ، انگلستان ، ايالات‌متحده ، سوئد ، سوئيس و ويتنام گزارش شده است.
آيا SARS مي تواند نتيجه بيوتروريسم باشد؟
هيچگونه دليلي براي تأييد يا رد اين ادعا وجود ندارد.
سفر تا چه حد مي‌تواند مخاطره‌آميز باشد؟
WHO سفرهاي غيرضروري به مناطق آلوده ( مناطقي كه زنجيره انتقال ويروس در آنجا مشاهده شده است ) بخصوص مناطق آلوده چين و تورنتو كانادا را منع مي‌نمايد ضمناً تمامي مسافرين بايد از علائم اصلي بيماري آگاه گردند و از تماس نزديك با افرادي كه آلوده شده‌اند يا سابقه سفر اخير به نواحي آلوده را داشته‌اند اجتناب نمايند و مسافراني كه دچار اين علائم شده‌اند تا وقتي كه بطور كامل بررسي نگرديده‌اند نبايد آن كشور را ترك كنند .اما باتوجه به كنترل بيماري و عدم مشاهده موارد جديد طي فصل سرد جاري نگراني زيادي از انتشار آن وجود ندارد
WHO چه اهدافي را دنبال مي كند ؟
۱ - پيشگيري و كنترل شيوع بيماري
۲ - مشخص نمودن عامل بيماري
۳ - مشخص نمودن رژيم درماني مؤثر
۴ - حمايت كشورهاي درگير در صورت نياز از طريق اعزام كاركنان بهداشتي

روش انتقال بيماري‌ چگونه است ؟
انتقال از شخص به شخص از طريق قطرات تنفسي و ترشحات بدن فرد بيمار بوده و بيشتر در افرادي كه در بيمارستان يا در خانه با بيمار تماس نزديك داشته‌اند صورت مي‌گيرد بنابراين در صورت مراقبت از بيمار ، زندگي با وي و يا تماس نزديك با ترشحات تنفسي ، مايعات بدن يا مدفوع بيماران ، احتمال انتقال بيماري وجود دارد.
نحوه برخورد با بيماران مبتلا به SARS چگونه است ؟
بيمار بايد از نظر تنفسي و ساير ترشحات ايزوله شود. معاينه بيماران توسط كاركنان و پزشكان بايد با ماسك و عينك و پوشش سر و دستكش صورت گيردInfection control guidance) (Hospital . دست ها قبل و بعد از تماس با فرد بيمار مي‌بايستي شسته شود. بيمار بايد در اتاق در بسته با فشار منفي نگهداري شده ولي پنجره‌ها را مي توان براي تهويه خوب باز گذاشت ( ولي اين پنجره‌ها نبايد به محل‌هاي عمومي باز شود ).
روش بر خورد در موارد تماس احتمالي چگونه است ؟
۱ - دادن اطلاعات در خصوص تابلو باليني به بيمار
۲ - ايزولاسيون در منزل بمدت ۱۰ روز
۳ - ويزيت حضوري يا با تلفن بطور روزانه توسط يكي از اعضاي تيم مراقبت
(Public health Care team) ۴ - كنترل روزانه تب ( شايعترين علامتي كه در ابتدا ظاهر مي شود تب است )
چه اقداماتي در درمان بيماران مبتلا به SARS صورت مي‌گيرد ؟
۱-ايزولاسيون۲ - گرفتن نمونه خلط ، خون و ادرار براي ساير علل معمول پنوموني بخصوص انواع آتيپيكال و يا مواردي كه همراه با عاملSARS ممكن است وجود داشته باشند . ۳ - شمارش گلبول هاي سفيد با افتراق ، شمارش پلاكت ، تست هاي كبدي و كليوي ، الكتروليت‌ها و سي آر پي ۴ - تجويز آنتي بيوتيك براي درمان پنوموني اكتسابي آتيپيكال ۵ - استفاده از نبولايزر با يك برونكوديلاتور ، فيزيوتراپي سينه ، برونكوسكوپي

تعاريف تشخيصي بيماري چيست؟
مورد مظنون:
هر فردي كه بعداز اول نوامبر ۲۰۰۲ (۱۰ آبان ۱۳۸۱) باسابقه تب بالاي ۳۸درجه وسرفه‌ و مشكلاتتنفسي و حداقل يكي از موارد زير در فاصله ۱۰ روز قبل از شروع علائم را داشته باشد:
- تماس نزديك يا زندگي كردن با هم، پرستاري كردن و يا تماس مستقيم با ترشحات تنفسي يا مايعات بدن بيمار مظنون
سابقه مسافرت به منطقه آلوده
- اقامت در يك منطقه آلوده
مورد محتمل:
۱ - يك مورد مظنون كه در راديوگرافي ريه نماي پنوموني يا سندرم ديسترس تنفسي (RDS ) داشته باشد.
۲ – يك مورد مظنون كه در اتوپسي ريه يافته هاي سندرم ديسترس تنفسي ( RDS ) بدون عامل قابل شناسايي داشته باشد.
طبق آخرين دستورالعمل مركز مديريت بيماريهاي وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشكي تا زمان تهيه ماسك مخصوص براي استفاده در مواجهه احتمالي با موارد بيماري ، پرسنل بهداشتي درماني مي‌توانند از ماسك‌هاي معمولي كه در داخل آن ده تا بيست لايه گاز معمولي قرار داده شده است استفاده نمايند

پيش بيني سارس از طريق مولكول ‪DNA‬

محققان دريافتند با بررسي مولكول ‪ DNA‬در انسان مي‌توان نسبت به درمان و پيشگيري بر عليه بيماري سارس اقدام كرد.
به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز به نقل از آنسا از رم ، اين روش معالجه بر روي ميمون‌ها انجام شده است.
تحقيقات نشان مي‌دهد بيماري سارس را مي‌توان از روي مولكول ‪ DNA‬و از طريق ژن‌ها تشخيص داد.
بر اساس تحقيق ‪ PATRICK LU‬از موسسه تحقيقاتي آمريكا تنها راه حل مبارزه و پيشگيري از بيماري سارس در انسان آزمايش ‪ DNA‬است.
در سال ‪ ۲۰۰۳‬ميلادي بيماري سارس گريبانگر تعداد زيادي از مردم آمريكا شد و انسان‌هاي زيادي جان خود را بر اثر اين بيماري از دست دادند.
ويروس بيماري سارس بر روي مولكول ‪ DNA‬قرار مي‌گيرد و سبب ايجاد اين بيماري خطرناك در انسان مي‌شود.
بيماري سارس از بيماري‌هاي مرگباري است كه سردرد ، تب و سرفه‌هاي شديد و دردهاي عضلاتي از علايم ابتلا به آن مي‌باشد.
براساس آزمايش‌هاي انجام‌شده، در صورت شيوع بيماري سارس ، ” سينان سرين ” تنها داروي موثر در زمان حاضر براي مقابله با آن خواهد بود .
سخت تنفسي يا سارس براي اولين بار در نوامبر سال ‪ ۲۰۰۲‬در چين گزارش شد و در آوريل همان سال تا كانادا گسترش يافت. پيش از اينكه اين بيماري مهار شود ‪ ۷۷۴‬تن جان باختند و ‪ ۸‬هزار تن نيز در بيمارستان‌ها بستري شدند.
كشف ارتباط ژنتيكي با ابتلا به بيماري سارس
پژوهشگران هنگ كنگي موفق به كشف يك مشخصه ژنتيكي شده‌اند كه مي‌تواند علت اينكه برخي افراد به هنگام شيوع سارس در سال ‪ ۲۰۰۳‬به اين بيماري مبتلا شدند درحالي ساير افراد از آن مصون ماندند را توضيح دهد.
به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز به نقل از خبرگزاري فرانسه ، پژوهشگران به سرپرستي “چن-لونگ” از دانشگاه هنگ كنگ ساختار ژنتيكي ‪ ۲۸۵‬بيمار مبتلا به نشانگان سارس را بررسي كردند و با سه گروه ديگر شامل ‪ ۸۴۲‬تن كه به اين بيماري مبتلا نشده بودند مقايسه كردند.
محققان دريافتند افرادي كه بخشهايي از رمز يك ژن به نام “‪ “CLEC۴M‬در آنها تكرار شده است ‪ ۳۰‬درصد كمتر با احتمال ابتلا به سارس روبرو هستند.
اين مصونيت فقط در افرادي مشاهده شد كه در هر دو كرموزوم اين قسمت ژن تكرار شده است.
ژن “‪ “CLEC۴M‬رمزگذاري پروتيين “‪ “L-SIGN‬را به عهده دارد كه يك گيرنده سلولي است.
محققان معتقدند در بين كساني كه در برابر سارس مصونيت دارند ويروس به اين گيرنده متصل مي‌شود و در نهايت تجزيه مي‌شود.
پروتيين “‪ “L-SIGN‬در كبد و گره‌هاي لنفاوي يافت مي‌شود. در تحقيقات قبلي اين پروتيين در ابتلا به ويروس هپاتيت سي و ويروس ايدز نيز موثر شناخته شده است.
بيماري سارس تا قبل از آنكه با اقداماتي مانند قرنطينه، معاينه مسافران و توزيع ماسك تحت كنترل درآيد سبب مرگ ‪ ۸۰۰‬تن در هنگ كنگ و چين شد.