سانسکريت زبان يوگا

[MOHSENEBRAHIMI]

براي بسياري از کساني که نخستين بار در کلاسهاي آموزش تمرينهاي بدني يوگا شرکت مي کنند آشنايي با واژگان و اصطلاحات اين رشته جالب و گاه دشوار است. شايد شما نيز از کساني باشيد که از خود سوال کرده اند، اين اسامي به چه زباني است و چرا در يوگا از اين زبان استفاده مي شود.
رسيدن به پاسخ اين سوال چندان دشوار نيست و با جستجويي مختصر مي توان دريافت که اصطلاحات و اسامي مورد استفاده در هنر يوگا از زبان سانسکريت گرفته شده است اما برخي از خود مي پرسند چگونه سانسکريت زبان يوگا شده است؟
بد نيست بدانيم آموزشهاي يوگا در زمينه هاي مختلف به وسيله فيلسوفي بزرگ حدود ۲۵۰ سال پيش از ميلاد مسيح در کتابي بسيار معروف به نام يوگا سوترا Yoga Sutraگردآوري و به رشته تحرير کشيده شده است.
اين دانشمند بزرگ که پاتنجلي Patanjali نام داشت، همانند ساير دانشمندان هم عصر خود به زبان فرهنگ و دانش آن زمان يعني سانسکريت نگارش مي کرد. بر خلاف تصور اغلب افراد در زمان پاتنجلي سانسکريت زبان محاوره مردم آن روزگار نبوده و بر اساس آن چه از شواهد آن روزگار استنباط مي شود، در حدود ۲۰۰۰ سال پيش در منطقه جنوب شرقي آسيا تنها اهل قلم و افراد فاضل و دانشمند به اين زبان مسلط بودند و براي نگارش کتابهاي خود از آن استفاده مي کردند. درست همانند زبان لاتين در قاره اروپا که زبان علم و دانش آن روزگار بوده است.
از همين رو است که پاتنجلي نيز همانند بسياري از فلاسفه زمان خود از زبان سانسکريت براي نگارش کتاب يوگا سوترا استفاده کرده است.هنگامي که با اسامي حرکات بدني يوگا به زبان اصلي آشنا مي شويم، احساسي عجيب و غريب داريم و با خود مي انديشيم که بر زبان راندن واژه اي مانند "پاري پورنا ناواسانا" Paripurna Navasana برکاري بسيار عجيب و دشوار دلالت دارد. اما زماني که ترجمه بخش به بخش اين اصطلاح از زبان سانسکريت به فارسي را بررسي مي کنيم در مي يابيم که اجراي اين حرکت کاري بسيار ساده است.در زبان سانسکريت پاري پورنا Paripurna يعني کامل. ناوا Nava به معني قايق است و آسانا Asana يعني حرکت يا وضعيت بدني.
در زبان سانسکريت حروف صدا دار در هم ادغام مي شوند و به همين دليل ناوا آسانا به ناواسانا تبديل مي شود. بنا براين ترجمه نام اين حرکت به سادگي عبارت است از حرکت کامل قايق.
هنگام رفتن به اين وضعيت بدن حالت قايق را به خود مي گيرد و اگر موقع اجراي اين حرکت حالت قايق شناور بر آب را در ذهن خود تصور کنيم آن را بهتر انجام خواهيم داد.
با اين وجود مربيان يوگا ترجيح مي دهند در کلاسهاي خود از زبان رايج هر ناحيه براي نام بردن از حرکات بدني استفاده کنند تا هنر آموزان يوگا با هر حرکت ارتباط واقعي تري بر قرار کنند. اگر به کسي بگوييم مانند مار کبري روي زمين قرار بگير خود به خود لگنش را به زمين مي چسباند و سر و سينه را تا حد ممکن از زمين بلند و در حالي که دستهايش را حايل کرده است، جلوي خود را نگاه مي کند. شايد اگر به او بگوييم حرکت بهوجانگ آسانا Bhujangasana را انجام بده به اين خوبي نتواند از پس اين حرکت برآيد.
بنابر اين توصيه مي شود که در طول فراگيري تمرينهاي يوگا با اسامي حرکات و تمرينهاي تنفسي به زبان اصلي يعني سانسکريت آشنا شويد اما هرگز اجازه ندهيد اين اسامي ذهن شما را از سادگي تمرينها به سوي ديگري منحرف و اين گونه وانمود کنند که کاري مرموز و عجيب و غريب انجام مي دهيد. يوگا به هيچ وجه جداي از زندگي طبيعي شما نيست. تنها زماني که اين واقعيت را بپذيريد مي توانيد در يوگا پيشرفت کنيد.