29-03-2012، 12:39
شك بالستيك شهاب 3 ايران كه در انگليسي Meteor-3 يا Shooting Star-3 ( و نام ديگر آن زلزال (Earthquake ) تعيين شده ) از No-Dong ، موشك كره شمالي با برد 1350 تا 1600 كيلومتر مشتق شده است . گزارش شده كه موشك شهاب 3 بردي بين 1350 تا 1600 كيلومتر داشته و مي تواند كلاهكي با وزن 650، 750 يا 1000 كيلوگرم را حمل نمايد . برآورد شده تا بهار 2010 تعداد 300 عدد از انواع مختلف اين موشك در ايران مستقر شده است.
سوابق طراحي
موشك no-dong كه توسط كره شمالي توسعه يافته ، با مشاركت فني شوروي دوران گورباچوف ، همكاري چين و كمك هاي مالي ايران ساخته شده است . اتحاد جماهير شوروي سابق ، هر گونه همكاري جهت انتقال تكنولوژي ( از كميته طراحي Acad. V. P. Makeyev OKBسازنده موشك اسكاد بي ) را بشدت رد مي كند .موتور 9D21/S-2.___ Isayev OKB متعلق به موشك اسكاد بي هم اكنون در تملك كره شمالي است. همچنين گمان مي شود دانش طراحي موتور موشك به نام Isayev OKB, S-2.713 كه در موشك SS-N-4 شوروي بكار رفته نيز ، جزئي از اين انتقال تكنولوژي باشد . پذيرش معاهده منع گسترش تسليحات استراتژيك از طرف شوروي سابق ، باعث لغو برنامه سوخت مايع سيستم هاي SLMB گرديد و در نتيجه تعداد زيادي از پرسنل فني و مجرب Makeyev OKB بيكار گشتند . هيچ پيشنهاد استخدام قابل ملاحظه ي ديگري براي اين كاركنان وجود نداشت و اين مسئله ، يكي از دلايل انتقال دانش و تكنولوژي اين موتور موشك ( همكاري كاركنان كميته طراحي ) مي باشد . با وجود تغييرات اساسي كه در طراحي موتور موشك Isayev OKB, S-2.713M صورت گرفته است ، اين موتور ، همچنان موتوري از نسل موتور موشك اسكاد بي مي باشد اما نتيجه رشد و تغييرات آن ، موتور موشك سوخت مايعي با قابليتهايي فراتر از موتور اسكاد بي و اسكاد سي فراهم نموده است . اين موتور در موشك NO-Dong A بكار رفته است .
موشک NO-Dong A
تصویری از موشک نودونگ کره شمالی
موتور موشك No-Dong A انعكاس دهنده تكنولوژي مدرن بكار رفته در طراحي استارت موتورهاي موشكي شوروي نيز مي باشد . بكارگيري خرج جامد ( سوخت جامد ) براي راه اندازي توربين پمپ موشك ، به جاي استفاده از مخازن مايع ، همچنين استفاده از مواد آتش زا براي باز و بسته كردن جريان سوخت از جمله اين موارد مي باشد. ( با استفاده از مواد آتش زا موتور موشك شروع به كار نموده و براي قطع نمودن كار موتور نيز از همين مواد استفاده مي شود. ) البته اين شيوه ( استفاده از مواد آتش زا ) شيوه عمومي جهت روشن و خاموش كردن موتور موشك در شوروي مي باشد .طراحي تمامي سيستم هاي SLMB دوره شوروي داراي ميراثي از تكنيك هاي بكار رفته در ساخت اسكاد اي (Scad A) و اسكاد بي مي باشند .
همكاري چين در پروژه No-Dong به شراكت چين وكره شمالي در سالهاي 1976 تا 1978 ، درموشك DF-61 باز مي گردد . پروژه لغو شده ساخت موشك DF-61 تلاشي براي ساخت يك موشك بالستيك با قابليتهاي موشك اسكاد سي ( Scad C ) با برد 600 كيلومتر و كلاهك جنگي 1000 كيلوگرمي با ويژگي سيستم هدايت اينرسي بود .
ايران با كمك هاي سابق روسيه و كمك هاي كنوني چين ، بازنگري كاملي بر روي طرح موشك No-Dong-A انجام داده ولي بايد خودروي كشنده بومي خود را نيز كاملا مطابق با استانداردهاي كره شمالي بسازد .
آناليز ساخت و آزمايش هاي پرواز
در سال 1993 ، ايران بشدت از تأخير رسيدن اولين محموله موشكها كه قرار بود توسط كشتي حمل شود ، نگران بود . گفته مي شود كه ارسال موشك ها به دليل فشار شديد آمريكا به كره شمالي متوقف شده بود . بعضي از گزارش ها حاكي از آن است كه ايران تا سال 1995 هنوز موشك ها را دريافت نكرده بود . در سال 1996 منابع خبري رژيم صهیونيستي به نقل از گزارشات منابع اطلاعاتي ادعا كرده اند كه ايران 12 عدد از موشك ها ي NO-Dong را از كره شمالي دريافت كرده است . اما ژنرال پي در مصاحبه اي در بهار سال 1996 كه با تأييد ايران همراه بود مدعي شد فروش موشك ها به ايران بدليل اختلافات مالي منتفي شده است . در 11 سپتامبر 1997 ، روزنامه واشنگكتن پست گزارش داد ايران از گروه صنعتي ديوار بزرگ چين ، تكنولوژي ساخت موتور سوخت جامد و هدايت آن ، همچنين سيستمهاي عمومي تست و آزمايش موشك را دريافت كرده است . به نظر مي رسد ، برنامه ي ساخت موشك شهاب 3 و احتمالا شهاب 4 با كمك هاي قابل توجه روسيه و چين آغاز گرديده باشد . گفته مي شود برد موشك شهاب 3 ، 1496 كيلومتر بوده در حالي كه برد موشك شهاب 4 ، 1995 كيلومتر مي باشد .انتظار مي رفت ساخت نمونه هاي اوليه اين دو موشك 2 تا 3 سال زمان ببرد.
در تاريخ 18 اكتبر 1997 ، روزنامه واشنگتن پست گزارش كرد : ايران براي ساخت اولين نمونه هاي خود از موشك No-Dong كره شمالي كه شهاب 3 و شهاب 4 ناميده مي شود ، تنها به سه سال زمان ( پايان برنامه ، سال 2000 ) نياز دارد ... اما تحقيق و توسعه فعالانه ايرانيان آنچنان بر روي ساخت اين موشك ادامه يافت كه در اواسط سال 1997 رژيم صهيونيستي اعلام كرد با سرعت رشد كنوني ، ايران براي تكميل برنامه خود و كاربردي نمودن آن تنها به دو سال زمان ( پايان برنامه ، سال 1999) نياز خواهد داشت .
در 15 دسامبر 1997 ، ماهواره ها تأسيسات تحقيق و توسعه گروه صنعتي شهيد همت را در جنوب تهران شناسايي كردند . در اين شناسايي ، اثر گرماي آتش يك موتور ثابت ( استاتيك ) مربوط به موشك جديد مشخص مي گرديد . با توجه به اختلافات موجود در گزارشات تفسيري ، ايران 6 يا 8 آزمايش ديگر ( از اين نوع ) را در سال 1997 انجام داده است . منابع غربي اعتقاد دارند كه ايران بيش از 10 موشك No-Dong كره شمالي را ( براي انجام ازمايش ) خريداري كرده است . همچنين آنها بر اين باورند كه گروه صنعتي شهيد همت ( SHIG ) و گروه صنعتي شهيد باقري ( SBIG ) سازمانهايي جهت پوشش كميته طراحي موشك ايران در ساخت موشك شهاب 3 مي باشند .
موشک NP-110 یا FATEH-110
تصویری از موشک قدرتمند FATEH-110 که حاصل پروژه NP-110 بوده است
در 16 ژوئن 1998 ، واشنگتن پست فاش ساخت : ايران مدارات تله متري ( سنجش از راه دور ) را براي نظارت بر ( مانيتورينگ ) آزمايش موشك هاي خود از چين خريداري كرده است . شركت ديوار بزرگ چين تمامي زيرساخت سنجش از راه دور براي آزمايش موشك شهاب 3 و شهاب 4 ايران را كه بر اساس موشك No-Dong كره شمالي مي باشد ، فراهم نموده است . همچنين چين اعلام نموده كه در پروژه تاكتيكال موشك سوخت جامد كوتاه برد NP-110 با برد 169 كيلومتر به ايران كمك مي نمايد . CIA پيش بيني مي كند كه اولين پرواز آزمايشي موشك در سال 1998 صورت پذيرد در حالي كه DIA پيش بيني زملن اولين پرواز را سال 1999 مي داند . منابع اطلاعات آمريكايي عنوان مي كنند كه تست هاي انجام شده بر روي موتور موشك با استفاده از تجهيزات نظارتي ( مانيتورينگ ) روسي صورت پذيرفته است .
در 22 جولاي 1998 ، ايران اولين پرواز آزمايشي موشك MRBM شهاب 3 را كه بر اساس موشك No-Dong طرح ريزي شده ، انجام داد . اطلاعات اعلام شده در زير، از روزنامه واشنگتن پست مورخ 24 جولاي 1998 اخذ گرديده : " موشك 100 ثانيه پس از پرتاب منفجر گرديد . ... اين موشك پس از پيمودن مسافت 620 مايل ( 998 كيلومتر ، برد نهايي ) از سايت آزمايش موشك در شمال ايران در آسمان منفجر شد . ... معلوم نيست كه موشك به دليل مشكلات فني منفجر شده يا آنها ( ايراني ها ) پس از آنكه از آزمايش خود راضي شدند ، آن را نابود كردند يا دليل ديگري وجود داشته ..." اين اطلاعات مشخص مي كند كه شليك موشك يك شكست كامل نبوده ، بلكه بخشي از موفقيت به حساب مي آيد . واشنگتن پست اضافه مي كند كه ايران براي ساخت نهايي موشك MRBM شهاب 3 به يك تا دو سال زمان نياز دارد و يك كارشناس دولتي عنوان نموده كه اين يك پرواز آزمايشي براي اهداف تكنيكال بوده كه انفجار سرجنگي قبل از اصابت به زمين برد نهايي موشك را مشخص مي نمايد .
shahab3a missile
تصویر شلیک موشک شهاب 3آ در رزمایش موشکی پیامبر اعظم2
موشك در ساعت 6 صبح از يك مكان آزمايش موشك ( ميدان تير !) در 100 كيلومتري جنوب قم پرتاب شد. 2 يا 3 ماهواره هشدار و SIgInit جاسوسي آمريكا ، اولين پرتاب اين موشك را شناسايي كردند. بعد از پرتاب ، موشك 100 ثانيه به سمت جنوب حركت كرد . اين موشك يك مرحله اي بعد از گذشت 100 تا 115 ثانيه منهدم شد يا بصورت عمدي منفجر گرديد. اين امكان وجود دارد كه به دليل متلاشي شدن پره هاي هدايت سيستم كنترل پرواز موشك يا خطاهاي سيستم هدايت و سنجش مسير ، سر جنگي موشك زود هنگام منفجر شده باشد . همچنين ممكن است ايراني ها از كارايي موشك شهاب 3 راضي شده و مصمم به نابودي موشك از راه دور شده باشند . هر چند كه اين مسئله در روش آزمايش يك موشك سؤال برانگيز است . بطور قطع موشك از كنترل خارج شده بود و عمدا منفجر گشته است. پرواز موشك 115 ثانيه پس از پرتاب ، زماني كه سوخت يك موشك تك مرحله اي در يك پرواز عملياتي به پايان مي رسد و سر جنگي آن بايد از موشك جدا شده و به مسير خود به طرف هدف ادامه دهد، خاتمه مي يابد .
به دليل انفجار موشك در هوا ، كه توسط ماهواره هاي آمريكايي كشف شده است ، برداشت هاي اوليه مبني بر آن بود كه آزمايش با شكست مواجه شده است اما گزارشهايي كه توسط بعضي از كارشناسان خبره و با بررسي دقيق بر روي داده هاي فني صورت گرفت ، حاكي از آن بود كه در حقيقت اين آزمايش ، يك آزمايش موفق بوده است . نادرستي برداشت هاي اوليه مورد تاييد قرار مي گيرد . يك مقام دولتي آمريكايي پيش بيني مي كند آزمايش هاي بيشتري صورت خواهد گرفت و ايران مجبور به انجام آزمايشات بيشتريست تا نسبت به قابليت هاي موشك اطمينان كامل پيدا كند .واشنگتن تايمز اينچنين اظهار نظر مي كند كه سيا از پرواز آزمايشي در سال 1998 مطلع بوده و همچنين اين آزمايش را يك تهديد برآورد مي كند . اين موشك يك موشك No-Dong بهبود يافته است .
تصویری از موشک Ghauri-II ساخت پاکستان
تصویری از موشک Ghauri-II ساخت پاکستان
با نگاهي به گذشته ، يك مسئله قابل توجه آن است كه پاكستان آزمايش پرتاب موشك قائوري 2 (Ghauri-II ) خود را كه يك كپي اصل از موشك NO-Dong كره شماليست در 6 آوريل 1998 سه ماه قبل از آزمايش موشك شهاب 3 انجام داده است . سؤال اين است كه اين تأخير ايران ، نشان از چيست ؟
به نظر مي رسد كه ايران بر روي طراحي مجدد سيستمهاي موشك No-Dong كره شمالي كار كرده در حاليكه پاكستان سيستم كامل موشك را به همراه لانچر پرتاب ( TEL ) و تجهيزات پشتيباني متحرك خريداري كرده است و دقيقا همان موشك كره شمالي را كپي مي نمايد. اما ايران نه تنها بر روي طراحي مجدد موشك فعاليت داشته ، بلكه سيستم كشنده خود را بر پايه كشنده هاي مرسدس بنز توسعه داده و تجهيزات مجزاي قوي تري براي پشتيباني فراهم نموده است يا شايد طراحي مجددي بر روي كشنده ه و لانچر Taep'o-dong انجام داده است .
در تاريخ 7 فبريه 1999 علي اكبر شمخاني ، وزير دفاع ايران اعلام كرد : اكنون شهاب 3 در حال ساخت است و نيازي به انجام آزمايش ديگري نيست .
تفاوت شهاب 3آ و شهاب 3 بی
تصویر فوق تفاوت های موشک Shahab3a و Shahab3b را نمایان می کند
با توجه به توضيحات وزير دفاع ايران پس از آزمايش موشك در تاريخ 22 جولاي 1998 تا پايان مارس 1999 ايران توانايي توليد 50 موشك شهاب 3 را داشته است .
در 22 سپتامبر 1999 ، واشنگتن تايمز در مقاله اي به بحث پيرامون برنامه هاي موشكي ايران پرداخت . در اين اين مقاله كه بر اساس گزارش سازمان اطلاعات نيروي هوايي تحت عنوان( تهديدات موشكهاي بالستيك و كروز) تهيه شده بود ، به اين نكته اشاره شده است كه :"ايران در حال ساخت و توسعه حداقل دو نمونه موشك بالستيك ميانبرد شهاب 3 و شهاب 4 مي باشد. "
در 9 فوريه 200 واشنگتن تايمز در تشريح كمكهايي كه كره شمالي از ايران دريافت كرده ، فاش ساخت : "كره شمالي به تازگي 12 موتور موشك بالستيك با برد متوسط به ايران فروخته است . (نوامبر 1999) "
" اين دوازده موتور زماني كشف شد كه در حال بارگيري به يك جت بوئينگ 747 ترابري ايراني در فرودگاه بين المللي سوجنان در 12 مايلي شمال پيونگ يانگ بود . (احتمالا توسط تصاوير ماهواره اي – مترجم ) اين موتورها در تاريخ 21 نوامبر به ايران رسيد ." اين موتور ها دقيقا از همان نوع موتور No-Dong بودند.
موشک شهاب 3
تصویری از اماده سازی موشک شهاب 3 در رزمایش پیامبر اعظم 4
به عقيده كارشناسان "... اين موتورها بخش مهمي از برنامه Tae'po Dong كره شمالي براي ساخت موشك هاي بلند برد مي باشند ...و اين موتورها مي توانند به يك بخش اصلي در برنامه ساخت شهاب 3 يا هر نوع موشك مشتق شده از آن تبديل شوند. "
"...به گفته تحليلگران CIA كره شمالي به هيچ وجه برنامه ساخت موشك بلندبرد Tae'po Dong خود را متوقف ننموده است ..." . CIA بر اين عقيده است كه شهاب 3 مشتق شده از No-dong از فبريه 2000 قابل بكارگيري و عملياتي مي باشد.
به گفته مجله Janes مورخ 22 مارس 2000 ، ايران در تاريخ 20 فبريه 2000 يك تست عملياتي از موشك شهاب 3 بعمل آورده است . اين موشك با استفاده از يك سكوي پرتاب متحرك ( Tel ) شليك شده و در پايگاه جيد ايران در مشهد مورد آزمايش قرار گرفته است . شهاب 3 كه از هدايت اينرسي داخلي استفاده مي كند احتمالا داراي شعاع خطاي 3 كيلومتر مي باشد . (CEP=3 Km) اطلاعات بيشتري در دست نيست اما به نظر مي رسد اين تست جهت آزمايش شليك موشك از كشنده آن و تست تركيب موشك و تجهيزات كشنده صورت گرفته باشد .
موشک shahab3
موشک شهاب 3
در پانزده جولاي 2000 ايران يك تست پرواز كامل ( End to End ) از موشك شهب 3 بعمل آورد .اين آزمايش بطور كامل موفقيت آميز بود .البته به نظر مي رسد كه اين آزمايش با يكي از همان موتورهايي كه از كره شمالي خريداري شده بود ، به جاي استفاده از موتور داخلي ، صورت گرفته باشد . ايران موشك ديگري را نيز در همين تاريح آزمايش كرد كه اين موشك ، با سر جنگي 1000 كيلوگرمي به سرعت 1931.04 متر بر ثانيه دست يافت .
ايران آزمايش ديگري را در 21 سپتامبر 2000 از موشك شهاب 3 يا شهاب 3 دي انجام داده است ، اما اين آزمايش موفق نبوده و موشك مدت كوتاهي پس از پرتاب در هوا منفجر شد .
در همين تاريخ كانال يك راديو ايران اعلام كرد : "در اولين روز هفته دفاع مقدس ، اولين تست موشك شهاب 3 دي با سوخت مايع و جامد با موفقيت انجام شد" به گفته وزير دفاع ايران :" ساخت و آزمايش اين موشك با هدف ورود به تكنولوژي طراحي و ساخت موشك هاي پرتاب ماهواره صورت مي پذيرد "
ژنرال شمخاني اضافه مي كند " موشك شهاب 3 دي هيچ كاربرد نظامي ندارد و تنها يك مرحله مقدماتي در ساخت تجهيزات غير نظامي مي باشد . "
منابع غربي به نقل از افسران اطلاعات غربي اعلام كرده اند كه اين تست در نزديكي سمنان انجام شده و بر موفقيت آميز نبودن آن تأكيد دارند.
از اين تاريخ به بعد منابع غربي از موشك سوخت مايع و جامد ايران با نام شهاب 4 ياد مي كنند .
يكي از افسران اطلاعات استراتژيك و برنامه هسته اي آمريكا مي گويد " ...وزير دفاع ايران ساخت موشك شهاب 4 را اعلام كرده بود و گفته بود اين موشك موشكي با قابليتهايي بيشتر از شهاب 3 مي باشد ، اما بعدا اين موشك را در رده پرتابگرهاي ماهواره رده بندي نموده و كاربرد نظامي آن را رد كرده است ... " او ادامه مي دهد "... ايران موشك No-dong را از كره شمالي تهيه كرده و با كمك فني روسيه آن را به شهاب 3 ارتقا داده است ، در حاليكه اين موشك تفاوتهاي اندكي با موشك قائوري پاكستان دارد . قائوري در اصل همان No-Dong است كه پاكستان آن را خريده و تنها نام آنرا تغيير داده است ... "
برد موشک شهاب 3
تصویر فوق برد عملیاتی موشک شهاب-3 را به سمت غرب و شرق نمایش می دهد
آزمايش شهاب 3 دي كه بوسيله ايران اعلام شد همچنين توسط سنسورهاي ماهواره هاي جاسوسي امريكايي شناسايي شده بود .اگرچه ايران به موفقيت آميز بودن آن تأكيد مي كند ، مقامات ايلات متحده اعلام مي كنند كه موشك شهاب 3 دي لحضاتي پس از پرتاب در هوا منفجر شده است .در حاليكه مقامات ايراني از يك موشك "سوخت مايع و جامد " نام مي برندكه براي پرتاب ماهواره هاي ارتباطي بكار خواهد رفت و هيچ گونه سرجنگي ندارد، غربيها بكارگيري چنين اصطلاحي را رد كرده و آن را يك موشك دو مرحله اي با سوخت مايع و جامد مي دانند. اگر به موشك شهاب 3 كه يك موشك سوخت مايع است ، و به جاي كلاهك جنگي آن يك مرحله كوچكتر ديگر با سوخت جامد افزوده شود ، موشك شهاب 3 دي حاصل مي شود كه اولين موشك پرتاب ماهواره ايران به حساب مي آيد . اگرچه اين موشك توان لازم براي قراردادن ماهواره هاي سنگين در مدار را ندارد ، اما برد كافي براي پوشش تمام اسرائيل را فراهم مي نمايد .
منابع خبري غربي در جولاي سال 2001 اعلام كردند ايران آماده انجام يك آزمايش كامل موشكي ديگر مي باشد . اين آزمايش موفق كه در آن پرواز موشك بطور كامل انجام يافت ، تأييدي بر ناموفق بودن آزمايش سپتامبر 2000 نيز بود .
منابع خبري غربي معتقدند علي رقم اختلافات مالي ايران و كره شمالي سرانجام در سال 2001 ، تعداد بيشتري موتور موشك با سوخت مايع ازكلاس NO-dong A به ايران حمل شده است اگرچه قرار بوده اين تجهيزات در سال 2000 تحويل ايران شود . اين منابع بر اين نكته تاكيد مي كنند كه ايران از سال 2001 توليد موشك ميانبرد شهاب 3 را بصورت سري (متوالي و سريال) آغاز نموده و توانايي ساخت سالانه 20 موشك را با استفاده از موتورهاي موشك خريداري شده از كره شمالي دارد اما در ساخت كپي ايراني از موتور موشك No-dong A با مشكل مواجه مي باشد .
سوابق طراحي
موشك no-dong كه توسط كره شمالي توسعه يافته ، با مشاركت فني شوروي دوران گورباچوف ، همكاري چين و كمك هاي مالي ايران ساخته شده است . اتحاد جماهير شوروي سابق ، هر گونه همكاري جهت انتقال تكنولوژي ( از كميته طراحي Acad. V. P. Makeyev OKBسازنده موشك اسكاد بي ) را بشدت رد مي كند .موتور 9D21/S-2.___ Isayev OKB متعلق به موشك اسكاد بي هم اكنون در تملك كره شمالي است. همچنين گمان مي شود دانش طراحي موتور موشك به نام Isayev OKB, S-2.713 كه در موشك SS-N-4 شوروي بكار رفته نيز ، جزئي از اين انتقال تكنولوژي باشد . پذيرش معاهده منع گسترش تسليحات استراتژيك از طرف شوروي سابق ، باعث لغو برنامه سوخت مايع سيستم هاي SLMB گرديد و در نتيجه تعداد زيادي از پرسنل فني و مجرب Makeyev OKB بيكار گشتند . هيچ پيشنهاد استخدام قابل ملاحظه ي ديگري براي اين كاركنان وجود نداشت و اين مسئله ، يكي از دلايل انتقال دانش و تكنولوژي اين موتور موشك ( همكاري كاركنان كميته طراحي ) مي باشد . با وجود تغييرات اساسي كه در طراحي موتور موشك Isayev OKB, S-2.713M صورت گرفته است ، اين موتور ، همچنان موتوري از نسل موتور موشك اسكاد بي مي باشد اما نتيجه رشد و تغييرات آن ، موتور موشك سوخت مايعي با قابليتهايي فراتر از موتور اسكاد بي و اسكاد سي فراهم نموده است . اين موتور در موشك NO-Dong A بكار رفته است .
موشک NO-Dong A
تصویری از موشک نودونگ کره شمالی
موتور موشك No-Dong A انعكاس دهنده تكنولوژي مدرن بكار رفته در طراحي استارت موتورهاي موشكي شوروي نيز مي باشد . بكارگيري خرج جامد ( سوخت جامد ) براي راه اندازي توربين پمپ موشك ، به جاي استفاده از مخازن مايع ، همچنين استفاده از مواد آتش زا براي باز و بسته كردن جريان سوخت از جمله اين موارد مي باشد. ( با استفاده از مواد آتش زا موتور موشك شروع به كار نموده و براي قطع نمودن كار موتور نيز از همين مواد استفاده مي شود. ) البته اين شيوه ( استفاده از مواد آتش زا ) شيوه عمومي جهت روشن و خاموش كردن موتور موشك در شوروي مي باشد .طراحي تمامي سيستم هاي SLMB دوره شوروي داراي ميراثي از تكنيك هاي بكار رفته در ساخت اسكاد اي (Scad A) و اسكاد بي مي باشند .
همكاري چين در پروژه No-Dong به شراكت چين وكره شمالي در سالهاي 1976 تا 1978 ، درموشك DF-61 باز مي گردد . پروژه لغو شده ساخت موشك DF-61 تلاشي براي ساخت يك موشك بالستيك با قابليتهاي موشك اسكاد سي ( Scad C ) با برد 600 كيلومتر و كلاهك جنگي 1000 كيلوگرمي با ويژگي سيستم هدايت اينرسي بود .
ايران با كمك هاي سابق روسيه و كمك هاي كنوني چين ، بازنگري كاملي بر روي طرح موشك No-Dong-A انجام داده ولي بايد خودروي كشنده بومي خود را نيز كاملا مطابق با استانداردهاي كره شمالي بسازد .
آناليز ساخت و آزمايش هاي پرواز
در سال 1993 ، ايران بشدت از تأخير رسيدن اولين محموله موشكها كه قرار بود توسط كشتي حمل شود ، نگران بود . گفته مي شود كه ارسال موشك ها به دليل فشار شديد آمريكا به كره شمالي متوقف شده بود . بعضي از گزارش ها حاكي از آن است كه ايران تا سال 1995 هنوز موشك ها را دريافت نكرده بود . در سال 1996 منابع خبري رژيم صهیونيستي به نقل از گزارشات منابع اطلاعاتي ادعا كرده اند كه ايران 12 عدد از موشك ها ي NO-Dong را از كره شمالي دريافت كرده است . اما ژنرال پي در مصاحبه اي در بهار سال 1996 كه با تأييد ايران همراه بود مدعي شد فروش موشك ها به ايران بدليل اختلافات مالي منتفي شده است . در 11 سپتامبر 1997 ، روزنامه واشنگكتن پست گزارش داد ايران از گروه صنعتي ديوار بزرگ چين ، تكنولوژي ساخت موتور سوخت جامد و هدايت آن ، همچنين سيستمهاي عمومي تست و آزمايش موشك را دريافت كرده است . به نظر مي رسد ، برنامه ي ساخت موشك شهاب 3 و احتمالا شهاب 4 با كمك هاي قابل توجه روسيه و چين آغاز گرديده باشد . گفته مي شود برد موشك شهاب 3 ، 1496 كيلومتر بوده در حالي كه برد موشك شهاب 4 ، 1995 كيلومتر مي باشد .انتظار مي رفت ساخت نمونه هاي اوليه اين دو موشك 2 تا 3 سال زمان ببرد.
در تاريخ 18 اكتبر 1997 ، روزنامه واشنگتن پست گزارش كرد : ايران براي ساخت اولين نمونه هاي خود از موشك No-Dong كره شمالي كه شهاب 3 و شهاب 4 ناميده مي شود ، تنها به سه سال زمان ( پايان برنامه ، سال 2000 ) نياز دارد ... اما تحقيق و توسعه فعالانه ايرانيان آنچنان بر روي ساخت اين موشك ادامه يافت كه در اواسط سال 1997 رژيم صهيونيستي اعلام كرد با سرعت رشد كنوني ، ايران براي تكميل برنامه خود و كاربردي نمودن آن تنها به دو سال زمان ( پايان برنامه ، سال 1999) نياز خواهد داشت .
در 15 دسامبر 1997 ، ماهواره ها تأسيسات تحقيق و توسعه گروه صنعتي شهيد همت را در جنوب تهران شناسايي كردند . در اين شناسايي ، اثر گرماي آتش يك موتور ثابت ( استاتيك ) مربوط به موشك جديد مشخص مي گرديد . با توجه به اختلافات موجود در گزارشات تفسيري ، ايران 6 يا 8 آزمايش ديگر ( از اين نوع ) را در سال 1997 انجام داده است . منابع غربي اعتقاد دارند كه ايران بيش از 10 موشك No-Dong كره شمالي را ( براي انجام ازمايش ) خريداري كرده است . همچنين آنها بر اين باورند كه گروه صنعتي شهيد همت ( SHIG ) و گروه صنعتي شهيد باقري ( SBIG ) سازمانهايي جهت پوشش كميته طراحي موشك ايران در ساخت موشك شهاب 3 مي باشند .
موشک NP-110 یا FATEH-110
تصویری از موشک قدرتمند FATEH-110 که حاصل پروژه NP-110 بوده است
در 16 ژوئن 1998 ، واشنگتن پست فاش ساخت : ايران مدارات تله متري ( سنجش از راه دور ) را براي نظارت بر ( مانيتورينگ ) آزمايش موشك هاي خود از چين خريداري كرده است . شركت ديوار بزرگ چين تمامي زيرساخت سنجش از راه دور براي آزمايش موشك شهاب 3 و شهاب 4 ايران را كه بر اساس موشك No-Dong كره شمالي مي باشد ، فراهم نموده است . همچنين چين اعلام نموده كه در پروژه تاكتيكال موشك سوخت جامد كوتاه برد NP-110 با برد 169 كيلومتر به ايران كمك مي نمايد . CIA پيش بيني مي كند كه اولين پرواز آزمايشي موشك در سال 1998 صورت پذيرد در حالي كه DIA پيش بيني زملن اولين پرواز را سال 1999 مي داند . منابع اطلاعات آمريكايي عنوان مي كنند كه تست هاي انجام شده بر روي موتور موشك با استفاده از تجهيزات نظارتي ( مانيتورينگ ) روسي صورت پذيرفته است .
در 22 جولاي 1998 ، ايران اولين پرواز آزمايشي موشك MRBM شهاب 3 را كه بر اساس موشك No-Dong طرح ريزي شده ، انجام داد . اطلاعات اعلام شده در زير، از روزنامه واشنگتن پست مورخ 24 جولاي 1998 اخذ گرديده : " موشك 100 ثانيه پس از پرتاب منفجر گرديد . ... اين موشك پس از پيمودن مسافت 620 مايل ( 998 كيلومتر ، برد نهايي ) از سايت آزمايش موشك در شمال ايران در آسمان منفجر شد . ... معلوم نيست كه موشك به دليل مشكلات فني منفجر شده يا آنها ( ايراني ها ) پس از آنكه از آزمايش خود راضي شدند ، آن را نابود كردند يا دليل ديگري وجود داشته ..." اين اطلاعات مشخص مي كند كه شليك موشك يك شكست كامل نبوده ، بلكه بخشي از موفقيت به حساب مي آيد . واشنگتن پست اضافه مي كند كه ايران براي ساخت نهايي موشك MRBM شهاب 3 به يك تا دو سال زمان نياز دارد و يك كارشناس دولتي عنوان نموده كه اين يك پرواز آزمايشي براي اهداف تكنيكال بوده كه انفجار سرجنگي قبل از اصابت به زمين برد نهايي موشك را مشخص مي نمايد .
shahab3a missile
تصویر شلیک موشک شهاب 3آ در رزمایش موشکی پیامبر اعظم2
موشك در ساعت 6 صبح از يك مكان آزمايش موشك ( ميدان تير !) در 100 كيلومتري جنوب قم پرتاب شد. 2 يا 3 ماهواره هشدار و SIgInit جاسوسي آمريكا ، اولين پرتاب اين موشك را شناسايي كردند. بعد از پرتاب ، موشك 100 ثانيه به سمت جنوب حركت كرد . اين موشك يك مرحله اي بعد از گذشت 100 تا 115 ثانيه منهدم شد يا بصورت عمدي منفجر گرديد. اين امكان وجود دارد كه به دليل متلاشي شدن پره هاي هدايت سيستم كنترل پرواز موشك يا خطاهاي سيستم هدايت و سنجش مسير ، سر جنگي موشك زود هنگام منفجر شده باشد . همچنين ممكن است ايراني ها از كارايي موشك شهاب 3 راضي شده و مصمم به نابودي موشك از راه دور شده باشند . هر چند كه اين مسئله در روش آزمايش يك موشك سؤال برانگيز است . بطور قطع موشك از كنترل خارج شده بود و عمدا منفجر گشته است. پرواز موشك 115 ثانيه پس از پرتاب ، زماني كه سوخت يك موشك تك مرحله اي در يك پرواز عملياتي به پايان مي رسد و سر جنگي آن بايد از موشك جدا شده و به مسير خود به طرف هدف ادامه دهد، خاتمه مي يابد .
به دليل انفجار موشك در هوا ، كه توسط ماهواره هاي آمريكايي كشف شده است ، برداشت هاي اوليه مبني بر آن بود كه آزمايش با شكست مواجه شده است اما گزارشهايي كه توسط بعضي از كارشناسان خبره و با بررسي دقيق بر روي داده هاي فني صورت گرفت ، حاكي از آن بود كه در حقيقت اين آزمايش ، يك آزمايش موفق بوده است . نادرستي برداشت هاي اوليه مورد تاييد قرار مي گيرد . يك مقام دولتي آمريكايي پيش بيني مي كند آزمايش هاي بيشتري صورت خواهد گرفت و ايران مجبور به انجام آزمايشات بيشتريست تا نسبت به قابليت هاي موشك اطمينان كامل پيدا كند .واشنگتن تايمز اينچنين اظهار نظر مي كند كه سيا از پرواز آزمايشي در سال 1998 مطلع بوده و همچنين اين آزمايش را يك تهديد برآورد مي كند . اين موشك يك موشك No-Dong بهبود يافته است .
تصویری از موشک Ghauri-II ساخت پاکستان
تصویری از موشک Ghauri-II ساخت پاکستان
با نگاهي به گذشته ، يك مسئله قابل توجه آن است كه پاكستان آزمايش پرتاب موشك قائوري 2 (Ghauri-II ) خود را كه يك كپي اصل از موشك NO-Dong كره شماليست در 6 آوريل 1998 سه ماه قبل از آزمايش موشك شهاب 3 انجام داده است . سؤال اين است كه اين تأخير ايران ، نشان از چيست ؟
به نظر مي رسد كه ايران بر روي طراحي مجدد سيستمهاي موشك No-Dong كره شمالي كار كرده در حاليكه پاكستان سيستم كامل موشك را به همراه لانچر پرتاب ( TEL ) و تجهيزات پشتيباني متحرك خريداري كرده است و دقيقا همان موشك كره شمالي را كپي مي نمايد. اما ايران نه تنها بر روي طراحي مجدد موشك فعاليت داشته ، بلكه سيستم كشنده خود را بر پايه كشنده هاي مرسدس بنز توسعه داده و تجهيزات مجزاي قوي تري براي پشتيباني فراهم نموده است يا شايد طراحي مجددي بر روي كشنده ه و لانچر Taep'o-dong انجام داده است .
در تاريخ 7 فبريه 1999 علي اكبر شمخاني ، وزير دفاع ايران اعلام كرد : اكنون شهاب 3 در حال ساخت است و نيازي به انجام آزمايش ديگري نيست .
تفاوت شهاب 3آ و شهاب 3 بی
تصویر فوق تفاوت های موشک Shahab3a و Shahab3b را نمایان می کند
با توجه به توضيحات وزير دفاع ايران پس از آزمايش موشك در تاريخ 22 جولاي 1998 تا پايان مارس 1999 ايران توانايي توليد 50 موشك شهاب 3 را داشته است .
در 22 سپتامبر 1999 ، واشنگتن تايمز در مقاله اي به بحث پيرامون برنامه هاي موشكي ايران پرداخت . در اين اين مقاله كه بر اساس گزارش سازمان اطلاعات نيروي هوايي تحت عنوان( تهديدات موشكهاي بالستيك و كروز) تهيه شده بود ، به اين نكته اشاره شده است كه :"ايران در حال ساخت و توسعه حداقل دو نمونه موشك بالستيك ميانبرد شهاب 3 و شهاب 4 مي باشد. "
در 9 فوريه 200 واشنگتن تايمز در تشريح كمكهايي كه كره شمالي از ايران دريافت كرده ، فاش ساخت : "كره شمالي به تازگي 12 موتور موشك بالستيك با برد متوسط به ايران فروخته است . (نوامبر 1999) "
" اين دوازده موتور زماني كشف شد كه در حال بارگيري به يك جت بوئينگ 747 ترابري ايراني در فرودگاه بين المللي سوجنان در 12 مايلي شمال پيونگ يانگ بود . (احتمالا توسط تصاوير ماهواره اي – مترجم ) اين موتورها در تاريخ 21 نوامبر به ايران رسيد ." اين موتور ها دقيقا از همان نوع موتور No-Dong بودند.
موشک شهاب 3
تصویری از اماده سازی موشک شهاب 3 در رزمایش پیامبر اعظم 4
به عقيده كارشناسان "... اين موتورها بخش مهمي از برنامه Tae'po Dong كره شمالي براي ساخت موشك هاي بلند برد مي باشند ...و اين موتورها مي توانند به يك بخش اصلي در برنامه ساخت شهاب 3 يا هر نوع موشك مشتق شده از آن تبديل شوند. "
"...به گفته تحليلگران CIA كره شمالي به هيچ وجه برنامه ساخت موشك بلندبرد Tae'po Dong خود را متوقف ننموده است ..." . CIA بر اين عقيده است كه شهاب 3 مشتق شده از No-dong از فبريه 2000 قابل بكارگيري و عملياتي مي باشد.
به گفته مجله Janes مورخ 22 مارس 2000 ، ايران در تاريخ 20 فبريه 2000 يك تست عملياتي از موشك شهاب 3 بعمل آورده است . اين موشك با استفاده از يك سكوي پرتاب متحرك ( Tel ) شليك شده و در پايگاه جيد ايران در مشهد مورد آزمايش قرار گرفته است . شهاب 3 كه از هدايت اينرسي داخلي استفاده مي كند احتمالا داراي شعاع خطاي 3 كيلومتر مي باشد . (CEP=3 Km) اطلاعات بيشتري در دست نيست اما به نظر مي رسد اين تست جهت آزمايش شليك موشك از كشنده آن و تست تركيب موشك و تجهيزات كشنده صورت گرفته باشد .
موشک shahab3
موشک شهاب 3
در پانزده جولاي 2000 ايران يك تست پرواز كامل ( End to End ) از موشك شهب 3 بعمل آورد .اين آزمايش بطور كامل موفقيت آميز بود .البته به نظر مي رسد كه اين آزمايش با يكي از همان موتورهايي كه از كره شمالي خريداري شده بود ، به جاي استفاده از موتور داخلي ، صورت گرفته باشد . ايران موشك ديگري را نيز در همين تاريح آزمايش كرد كه اين موشك ، با سر جنگي 1000 كيلوگرمي به سرعت 1931.04 متر بر ثانيه دست يافت .
ايران آزمايش ديگري را در 21 سپتامبر 2000 از موشك شهاب 3 يا شهاب 3 دي انجام داده است ، اما اين آزمايش موفق نبوده و موشك مدت كوتاهي پس از پرتاب در هوا منفجر شد .
در همين تاريخ كانال يك راديو ايران اعلام كرد : "در اولين روز هفته دفاع مقدس ، اولين تست موشك شهاب 3 دي با سوخت مايع و جامد با موفقيت انجام شد" به گفته وزير دفاع ايران :" ساخت و آزمايش اين موشك با هدف ورود به تكنولوژي طراحي و ساخت موشك هاي پرتاب ماهواره صورت مي پذيرد "
ژنرال شمخاني اضافه مي كند " موشك شهاب 3 دي هيچ كاربرد نظامي ندارد و تنها يك مرحله مقدماتي در ساخت تجهيزات غير نظامي مي باشد . "
منابع غربي به نقل از افسران اطلاعات غربي اعلام كرده اند كه اين تست در نزديكي سمنان انجام شده و بر موفقيت آميز نبودن آن تأكيد دارند.
از اين تاريخ به بعد منابع غربي از موشك سوخت مايع و جامد ايران با نام شهاب 4 ياد مي كنند .
يكي از افسران اطلاعات استراتژيك و برنامه هسته اي آمريكا مي گويد " ...وزير دفاع ايران ساخت موشك شهاب 4 را اعلام كرده بود و گفته بود اين موشك موشكي با قابليتهايي بيشتر از شهاب 3 مي باشد ، اما بعدا اين موشك را در رده پرتابگرهاي ماهواره رده بندي نموده و كاربرد نظامي آن را رد كرده است ... " او ادامه مي دهد "... ايران موشك No-dong را از كره شمالي تهيه كرده و با كمك فني روسيه آن را به شهاب 3 ارتقا داده است ، در حاليكه اين موشك تفاوتهاي اندكي با موشك قائوري پاكستان دارد . قائوري در اصل همان No-Dong است كه پاكستان آن را خريده و تنها نام آنرا تغيير داده است ... "
برد موشک شهاب 3
تصویر فوق برد عملیاتی موشک شهاب-3 را به سمت غرب و شرق نمایش می دهد
آزمايش شهاب 3 دي كه بوسيله ايران اعلام شد همچنين توسط سنسورهاي ماهواره هاي جاسوسي امريكايي شناسايي شده بود .اگرچه ايران به موفقيت آميز بودن آن تأكيد مي كند ، مقامات ايلات متحده اعلام مي كنند كه موشك شهاب 3 دي لحضاتي پس از پرتاب در هوا منفجر شده است .در حاليكه مقامات ايراني از يك موشك "سوخت مايع و جامد " نام مي برندكه براي پرتاب ماهواره هاي ارتباطي بكار خواهد رفت و هيچ گونه سرجنگي ندارد، غربيها بكارگيري چنين اصطلاحي را رد كرده و آن را يك موشك دو مرحله اي با سوخت مايع و جامد مي دانند. اگر به موشك شهاب 3 كه يك موشك سوخت مايع است ، و به جاي كلاهك جنگي آن يك مرحله كوچكتر ديگر با سوخت جامد افزوده شود ، موشك شهاب 3 دي حاصل مي شود كه اولين موشك پرتاب ماهواره ايران به حساب مي آيد . اگرچه اين موشك توان لازم براي قراردادن ماهواره هاي سنگين در مدار را ندارد ، اما برد كافي براي پوشش تمام اسرائيل را فراهم مي نمايد .
منابع خبري غربي در جولاي سال 2001 اعلام كردند ايران آماده انجام يك آزمايش كامل موشكي ديگر مي باشد . اين آزمايش موفق كه در آن پرواز موشك بطور كامل انجام يافت ، تأييدي بر ناموفق بودن آزمايش سپتامبر 2000 نيز بود .
منابع خبري غربي معتقدند علي رقم اختلافات مالي ايران و كره شمالي سرانجام در سال 2001 ، تعداد بيشتري موتور موشك با سوخت مايع ازكلاس NO-dong A به ايران حمل شده است اگرچه قرار بوده اين تجهيزات در سال 2000 تحويل ايران شود . اين منابع بر اين نكته تاكيد مي كنند كه ايران از سال 2001 توليد موشك ميانبرد شهاب 3 را بصورت سري (متوالي و سريال) آغاز نموده و توانايي ساخت سالانه 20 موشك را با استفاده از موتورهاي موشك خريداري شده از كره شمالي دارد اما در ساخت كپي ايراني از موتور موشك No-dong A با مشكل مواجه مي باشد .