راه استادی در شطرنج(بدانید بهتره)!!!!!!!

[techshow461]

بر گرفته از مقدمه کتاب راه استادی شطرنج نوشته دکتر ماکس ایوه ، ترجمه عوضعلی بهروزی و سید محمد کاظم مرتضوی، انتشارات فرزین)

تعداد شطرنجبازان آماتور بسیار است، و درمیان انبوه اینگونه بازیکنان هستند کسانی که بواسطه تمرین زیاد با بازیکنان قوی، بواسطه خواندن دقیق خود آموزهی شطرنج، توانسته اند با بسیاری از قوائد بازی شطرنج آشنا شوند، یاد گرفته اند که چگونه حرکات قوی بکنند، آموخته اند که از ایجاد ضعفهی شدید در وضعیت خود اجتناب ورزند، و به سطحی رسیده اند که مرتکب اشتباهات تاکتیکی واضح نمی شوند- و خلاصه، بازیکنانی قوی گشته اند.

این آموتورها، دیگر از روی بی دقتی مهره هایشان را از دست نمی دهند، و نسبت به اکثر استادان قرن نوزدهم، درک بهتری از پوزیسیون دارند .آنها معمولاً به راحتی می توانند حریفان ضعیفتر و کم معلومات تر از خود را مغلوب کنند. ولی با این حال، همین آموتورها در مسابقات معولاً مغلوب استادان امروزی می شوند.

این تفاوت، شطرنج باز جاه طلب را به تأمل و تفکر وا میدارد. یک استاد چه مهارتهی دارد که اماتور از آن بیبهره است؟ چه چیزی استاد را از آماتور قوی متمایز میسازد؟ آماتور بری استاد شدن –یا حداقل، بهبود بازی خود چه باید بکند؟ استاد چه کسی است؟

استاد کسی است که بر فنون اداره هر مرحله از بازی، یعنی گشایش بازی، وسط بازی و آخر بازی، آگاهی کامل دارد. او بازی را همچون کلی واحد اداره میکند، و هر حرکت او جزئی از یک نقشه خاص استراتژیکی یا تاکتیکی است. او با هوشیاری امکانات هر وضعیتی را درک میکند. او میتواند نتایج هر حرکت را به درستی تجزیه و تحلیل کرده و دقیقاً پیش بینی کند. او قوائد اساسی وضعیت هی مختلف را میفهمد بازی تاکتیکی او قوی است و نسبت به بازیکنان دیگر، مرتکب اشتباهات کمتر و کم اهمیت تر میشود. او با بسیاری از بازیهی گذشته آشناست و از ادامه هی که در مسابقات امروزی بازی میشود نیز به خوبی اطلاع دارد.

استاد و آماتور از نقطه نظری متفاوت به وضعیتهی شطرنج مینگرند. استاد درک و فهمی از هر وضعیت و مقتضیات آن دارد که آماتور هنوز به دست نیاورده است، و استاد بر آن فعل و انفعال متقابل قوائد متنوع شطرنجی آگاهی دارد که آماتور شاید حتی از وجودشان هم بیخبر باشد.

حالا بیاییم جنبه هی مختلفی را بررسی کنیم که در آنها تفاوت بین استاد و آماتور مشهود است، و در عین حال ببنیم که در هر زمینه آماتور بری تقویت بازی خود و پیشرفت به سوی استادی چه باید بکند.


۱- گشایش بازی

تا حدودی میتوان گفت که در گشایش بازی تفاوت آشکاری بین استاد و آماتور وجود ندارد، چون هر دو ممکن است ادامه هی تئوریک یکسانی را بازی کنند. اما تفاوت زیادی هست بین طوطیوار بازی کردن واریانتهی شروع بازی و فهمیدن آنها. از همان حرکت اول، استاد، چه از نظر استراتژیکی و چه از نظر تاکتیکی، میفهمد که چرا این و آن حرکت را بازی میکند. ولی از طرف دیگر آماتور، اغلب واریانتها را حفظ کرده و آنها را ماشین وار بازی میکند. در چنین حالاتی، به مجرد اولین انحراف از ادامه ((کتابی))، آماتور سر نخ را از دست میدهد، در حالیکه استاد، که زیر بنی حرکات را فهمیده است، میداند که چگونه از بازی اشتباه حریف سود ببرد. استاد به طور کلی گشایش بازی را دقیقاًً مطابق با تئوری بازی میکند، ولی گاهگاهی عمداً از بهترین ادامه هی تئوریکی اجتناب میورزد تا خودش را از واریانتی که به مساوی منجر میشود یا ادامه ی که دوست ندارد، ادامه ی که شاید با طبع او سازگار نیست، کنار بکشد، یا ممکن است این کار فقط بری گیج کردن حریفش بکند و. بدین ترتیب، حرکت مشکوکی که یک استاد انجام میدهد، و همان حرکت، وقتی که توسط یک آماتور بازی میشود، ممکن است در معنی کاملاً متفاوت باشد.

استاد دلایل دیگری نیز بری انحراف از یک ادامه تئوریک دارد. او اغلب واریانتهی گشایشی بخصوصی را مطالعه میکند، و ممکن اس طرقی بری اصلاح آنها کشف کند. استاد. که بازیکن قوی است، میتواند اشتباهات کوچکی در بعضی از ادامه هی معمول بیابد یافتن راه هی اصلاحی آنچنان که به نظر میرسد مشکل نیست، چون اوصلاًً مگر تئوری چیست؟ تئوری از دو منبع ریشه میگیرد:اول، گردآوری ادامه هی بازی شده در مسابقات توسط استادان و آماتورهی قوی بطریق آماری، و دوم، تجزیه و تحلیل واریانتهی گشایشی که در فرصتی کافی توسط همان بازیکنان، قبل یا بعد از مسابقات، صورت گرفته است. تجزیه و تحلیل نوع اخیر طبعاً معتبرتر است،چون تحت تاثیر تنگی وقت، که در مسابقات وجود دارد، نیست. استادان اغلب ادامه هی خاصی را از قبل تجزیه و تحلیل میکنند و بعد در اولین فرصت از آن در یک مسابقه استفاده میکنند تا حریفان نسبتاً نا آماده را غافلگیر کنند. متخصصان گشایش بازیهی شطرنج همه بازیهی را که در آن یک ادامه خاصی از یک واریانت مشخص بازی شده است، و نیز کلیه تجزیه و تحلیل هی تئوریک موجود در آن ادامه را مورد بررسی قرار داده و یک واحد تئوریک از آن بدست میآورند که ارزشش خیلی بیشتر از گردآوری آماری است، زیرا که شامل تفسیر و نتیجه گیری میباشد. استاد ممکن است بتواند در این واحد هی تئوریک نیز اصلاحاتی پیدا کند، ولی اینکار خیلی مشکل تر است، چون این قسمت قبلاً توسط یک یا چند متخصص قبل از او مورد تحقیق قرار گرفته است.

وقتی که آماتور در حین بازی از تئوری منحرف میشود، معمولاً به این خاطر است که او با آن آشنا نیست یا نمیتواند آنرا بیاد آورد. در چنین حالاتی، حرکتی که او جانشین حرکت تئوریک میکند محتملاً ضعیف تر از آن است، یا حتی اشتباهی آشکار میباشد. حریف او طبعاً میتواند فوراً از آن اشتباه بهره برداری کند.



چگونه آماتور میتواند تکنیک گشایشیاش را بهبود بخشد



آماتور باید با کلیه گشایشهی اصلی آشنائی داشته و بخصوص در دو یا سه تا از آنها اطلاعاتی کامل داشته باشد.اگر قصد شرکت در مسابقات را دارد باید که با گشایش بازیها و واریانتهی که امروزه رایجند بخوبی آشنا باشد. ولی بری هر کس که ساعات زیادی را وقف شطرنج نمیکند عملاً غیر ممکن است که بتواند آشنائی عمیقی با واریانتهی خاص گشایشهی مشهور پیدا کند.به همین دلیل، احتمالاً بهترین راه بری بهبود بخشیدن بازی گشایشی آن است که ایده و فکری که در هر گشایش اصلی وجود دارد مورد مطالعه قرار داد و گشایش را با در نظر داشتن ایده اصلی آن بازی کرد، و در همان ضمن باید به مقتضیات تاکتیکی هر وضعیت دقیقاً توجه داشت. آماتور باید ایده هی تک تک حرکاتی که یک گشایش خاص را به وجود میآورند درک کند و نیز از آنچه که باعث به وجود آمدن یک وضعیت خوب، در خلال یا در پایان مرحله گشایشی است، شناخت بیشتری بدست آورد.

ایده هی گشایشها را میتوان در بعضی از خودآموزهی شطرنج، در مقاله هی مجلات شطرنج، و اغلب در بازیهی تفسیر شده یافت. بری آماتور مفید خواهد بود که بازیهی زیادی در یک گشایش خاص انجام دهد. این کار به او نشان خواهد داد که چگونه آن گشایش بسط مییابد،ضعفها و قدرتهی آن، و بعضی مسایلی که در خلال آن پیش میآیند چیست.بعلاوه، آماتور پیشرفته ی که در بعضی از گشایشها یا واریانتها تخصص یافته است میتواند درست مثل یک استاد، بکوشد که تئوری را اصلاح کند. طبعاً،بیشتر احتمال دارد که او بتوانداشتباهاتی کوچک را در بازیهی مسابقات کشف کند تا در تجزیه و تحلیل هی تئوریک.

ولی صرف نظر از آموختن حرکات تئوریک هر گشایش بخصوص، آماتور باید همیشه عناصر یک وضعیت خوب شطرنجی را در نظر داشته باشد و هر وقت که با گشایشی ناآشنا و یا حرکتی عجیب در یک گشایش آشنا روبرو شد، بکوشد که با تجزیه . تحلیل دقیق به وضعیتی محکم دست یابد


۲-انتقال به وسط بازی

وقتی اکثر سوارها گسترش یافته و آماده نبردی فعال باشند، گشایش تقریباً خاتمه یافته و وسط بازی در شرف آغاز است این مرحله ی از بازی است که شاید اداره کردنش از هر مرحله دیگری مشکل‌‌ تر باشد، از لحاظی به این خاطر که در کتابها نوشته نشده است،واز لحاظی به این خاطر که اگر چه سوارها آماده بازی هستند،ولی معمولاً هنوز با مهره هی حریف درگیری پیدا نکرده اند،. بنابراین تفکر بازیکن باید بیشتر استراتژیکی باشد تا تاکتیکی. در این قسمت از بازی است که معلوم میشود آیا بازیکن معنی کلماتیرا که در گشایش بازی میکرد، میدانسته یا این که فقط داشته یک رشته حرکاتی را که در یک کتاب شطرنج یاد گرفته از حفظ بازی میکرده است. در این مرحله، بازیکن باید نقشه هی بری آینده بکشد و یک استراتژی کلی تعیین کند.انتخاب استراتژی صحیح بسیار مهم است،و در ضمن میتواند بسیار مشکل باشد. ریشه هی استراتژیمرحله انتقال به وسط بازی در گشایش قرار دارند.

تفاوت بین استاد و آماتور در اینجا خیلی بیشتر از گشایش آشکار میگردد. در اینجا اغلب آماتور گیج است و نمیداند با وضعیتی که بنا کرده چه بکند، بیهدف، یا حداقل بیثبات،بازی میکند، برعکس، استاد،که نوع کلی استراتژیی را که از گشایش بازی شده حاصل میشود، میفهمد و میداند که ویژگیهی وضعیتش چیست و دنبال چه هدفهایی باید باشد، استراتژیاش را مطابق با نیازهی وضعیتش طرح میکند و زمینه ی بری یک ادامه موفق در وسط بازی پی میریزد


دیدن لینک ها برای شما امکان پذیر نیست. لطفا ثبت نام کنید یا وارد حساب خود شوید تا بتوانید لینک ها را ببینید.
ادامه مطلب