جامدات یونی _ شیمی دوازدهم فصل سوم

[מַברִיק]

✅ جامدات یونی ✅
شیمی دوازدهم فصل سوم صفحات ۷۷ تا ۸۱

☑️ ذرات سازنده: یون های مثبت و منفی که بر اثر نیروی جاذبه الکترواستاتیک در کنار هم قرار گرفته اند و آرایش منظمی از یون ها در سه بعد و در نتیجه شبکه بلوری جامد یونی را خواهیم داشت.

☑️ آرایش یون ها در سراسر شبکه بلور از یک الگوی تکراری پیروی می کند و هر کاتیون با شمار معینی از آنیون ها احاطه شده است. (عدد کوئوردیناسیون)

☑️ در جامدات یونی چون نیروی جاذبه به یک آنیون و کاتیون محدود نمی شود، جاذبه بین ذرات سازنده زیاد است و دمای ذوب بالایی خواهند داشت که نتیجه ی میزان نیروی جاذبه بین یون ها و میزان انرژی شبکه بلور است.

✅ آنتالپی فروپاشی شبکه بلور ✅

گرمای مصرف شده در فشار ثابت برای فروپاشی یک مول از شبکه جامد یونی و تبدیل آن به یون های گازی شکلِ سازنده اش است .

ذرات سازنده در جامدات یونی: یون های مثبت و منفی (کاتیون ها و آنیون ها)

رسانایی الکتریکی: در حالت جامد چون امکان جابجایی برای یون ها وجود ندارد از این رو نارسانا هستند ولی در حالت محلول و مذاب رسانای جریان برق هستند.

چکش خواری و شکنندگی: در اثر ضربه با جابجا شدن ردیفی از یون ها، یون های همنام کنار هم قرار گرفته و شبکه ی بلور متلاشی می شود. از این رو جامدات یونی شکننده هستند.




✅ مقایسه آنتالپی فروپاشی شبکه بلور ✅
شیمی دوازدهم فصل سوم صفحات ۸۰ و ۸۱

☑️ بهترین روش برای مقایسه ی انرژی شبکه در ترکیبات یونی در مورد بلورهایی که آنیون و کاتیون مشترک ندارند، استفاده از حاصل ضرب سه عدد است:

۱. تعداد یون ها در واحد فرمولی
۲. بار کاتیون
۳. قدر مطلق بار آنیون

برای هر شبکه اگر حاصل ضرب این سه عدد بزرگتر باشد، انرژی فروپاشی شبکه بلور آن بیشتر است.

زمانی که این مقدار برای دو شبکه یکسان باشد، با مقایسه ی شعاع کاتیون و آنیون می توان انرژی شبکه بلور را با هم مقایسه کرد. هر چقدر شعاع کوچک تر باشد، انرژی شبکه بلور بیشتر خواهد بود.

حال اگر شعاع کاتیون و آنیون همسو نبودند، یعنی شعاع آنیون در یکی بزرگتر و در دیگری شعاع کاتیون بزرگتر بود، تنها روش برای مقایسه با دانستن عدد شعاع کاتیون و آنیون خواهد بود.
که می دانیم مقدار آنتالپی فروپاشی شبکه بلور متناسب است با بار یون تقسیم بر مجموع اندازه شعاع کاتیون و آنیون (چگالی بار) که هر چه این کمیت بزرگتر باشد، آنتالپی فروپاشی شبکه بلو ر نیز بیشتر خواهد بود.



✅ آنتالپی فروپاشی شبکه ترکیبات یونی ✅
شیمی دوازدهم فصل سوم صفحات ۸۰ و ۸۱

☑️ آنتالپی فروپاشی شبکه، مقدار انرژی لازم برای فروپاشی یک مول جامد یونی و تبدیل آن به یونهای گازی سازنده آن است.

☑️ آنتالپی فروپاشی شبکه با بار یون نسبت مستقیم و با شعاع آن نسبت معکوس دارد.

☑️ اگر در دو ترکیب بار یونهای مشابه مساوی باشد، هر چه شعاع کمتر باشد آنتالپی فروپاشی شبکه بیشتر است.

☑️ هر چقدر چگالی بار (نسبت بار به شعاع) بیشتر باشد، آنتالپی فروپاشی شبکه افزایش می یابد.

☑️ به طور کلی هر چه آنتالپی فروپاشی شبکه بیشتر باشد، نقطه ذوب و جوش ترکیب بالاتر است.

مقایسه آنتالپی فروپاشی شبکه چند ترکیب یونی که تاثیر بار و شعاع را بهتر نمایان می کند:

AlF3 > MgF2 > NaF
Al2O3> MgF2
Fe2O3 > FeO > FeCl2
MgO > MgF2 > Na2O
Al2O3 > MgO > Na2O