یک راه برای تشخیص جهش ضمیر _ادبیات فارسی

[מַברִיק]

یک راه برای تشخیص جهش ضمیر

ابتدا  در جمله مربوط، اگر ضمیر پیوسته به فعل متصل بود، آن را از واژه و یا پایه مربوط جدا می کنیم و به شکل ضمیر گسسته می نویسیم:؛ سپس حرف " را " بعد از آن می آوریم، اگر جمله مربوط بی معنا و غیر منطقی بود، جهش ضمیر داریم:

نشان از که جویم تو را    معنای عبارت مبهم است، پس ضمیر دچار جهش شده است؛  نشان تو از که جویم.

از که جویمت   از که جویم تو را

معنای جمله، واضح و روشن است ،ضمیر "ت" و یا "تو " فقط به شیوه بلاغی به کار رفته است و در واقع رقص ضمیر نداریم.

پس اگر جمله پس از جداسازی ضمیر متصل، معنادار بود رقص ضمیر نداریم.

حال اگر ضمیر به غیر فعل متصل باشد،  مانند" مگرم درد اشتیاق کم شود...." ،

ضمیر را از واژه جدا می کنیم و به شکل ضمیر جدا می نویسیم؛  سپس بلافاصله به حرف آخر واژه مربوط، حرکت کسره می افزاییم، اگر این ترکیب اضافی بی معنا شد، پس جهش ضمیر رخ داده است:

"مگرِ  من"، معنی نمی دهد.....

پس:  مگر درد اشتیاق من  مگر درد اشتیاقم...

در تکمیل مطالب قبل :

کلا ضمیر های پیوسته سه نقش بیشتر نمی گیرند:

1_مغعول : زمانی که  ضمیر به فعل بچسبد
2_ متمم: زمانی که ضمیر به فعل بچسبد
3_ مضاف الیه : زمانی که ضمیر به غیر فعل ( اسم، حرف ) بچسبد.

حال اگر دیده شد ضمیر نقش مفعول  دارد ولی به غیر فعل چسبیده قطعا پرش ضمیر داریم.