حجاب مردان

[م‍حمّد]

قُل لِلمُؤمِنين
ای پیامبر[ به مردان مؤمن] بگو
يَغُضّوا مِن اَبصارِهِم
چشم های خود را [از نگاه به نامحرم]فروگیرند،
وَ يَحفَظوا فُروجَهُم
و دامان خود را[از گناه]حفظ نمایند،
ذٰلِكَ اَزکىٰ لَهُم
که این برای آنان پاکیزه تر است؛
اِنَّ اللّٰهَ خَبيرٌ بِما يَصنَعونَ
زیرا خداوند به آنچه می کنند آگاه است.
   سوره نور آیه ۳۰-۳۱


چرا حجاب مردان مهم است؟

 در احكام شرعی دین ما، تكلیف میزان مجاز برهنگی مردان كاملا مشخص شده است؛ ‌بر مرد پوشاندن سر و گردن و صورت و دست‌ها تا جایی كه معمولاً نمی‌پوشانند لازم نیست. خب پس پوشاندن بقیه نقاط بدن توسط مردان در مقابل دیگران یك تكلیف شرعی است. این موضوع، كلی و تعریفی از حجاب مردانه به‌حساب می‌آید؛ یعنی همانطور كه برای پوشش زنان، دستورالعمل‌هایی در شرع ما مشخص شده است، برای مردان هم حد و مرزی تعیین كرده‌اند. البته مسلما رعایت حجاب توسط زنان و وظایف آنها در این زمینه مهم‌تر است. در روایتی از معصومین(ع) هم داریم كه حیا ۱۰ جزء دارد، ۹ جزء آن در زنان است و یك جزء در مردان؛ در واقع زنان هستند كه بار اصلی حیا و عفت را در جامعه به دوش دارند اما این دلیل نمی‌شود كه موضوع حجاب مردانه و وظایف آقایان در این زمینه نادیده گرفته شود.

دستور ویژه قرآن به مردان برای عفاف
 
قرآن كریم پیش از آنكه به زنان دستور پوشش و رعایت حجاب داده باشد به مردان امر كرده كه حجابی در مقابل چشمانشان قرار دهند. خداوند در آیه ۳۰ سوره نور می‌فرمایند: «به مؤمنان بگو چشم‌های خود را (از نگاه به نامحرمان) فرو گیرند و عفاف خود را حفظ كنند.» این آیه می‌گوید كه مردان باید غضّ بصر داشته باشند. بر همین اساس است كه در احكام شرعی، بخشی به نام احكام نگاه‌كردن وجود دارد كه مفصل است. مثلا آقایان مجاز نیستند حتی به محارم خود- البته به غیراز همسر- نیز با قصد لذت نگاه كنند چه برسد به غیرمحارم و نامحرمان. یا مثلا در مورد نگاه به غیرمحارم حتی اگر بدون قصد لذت باشد تنها به دست‌ها و صورت اشكالی ندارد و به غیراز دست‌ها و صورت نیز حرام است. این موضوع نگاه‌كردن یكی از مصداق‌های مهم عفاف مردانه است.

میزان پوشش مردان در مقابل دیگران
 
تكلیف سر و گردن و صورت و دست‌های مردان تا جایی كه معمولا نمی‌پوشانند مشخص است اما برای بقیه نقاط بدن در احكام شرعی آمده كه مردان بنابر احتیاط مستحب باید مواضعی را كه به‌طور معمول مردان می‌پوشانند از نامحرم بپوشانند. همیشه هم بحث احتیاط نیست؛ فقها می‌گویند كه نپوشاندن هركجای بدن توسط مردان به قصد به حرام انداختن دیگران حرام است. حتی برهنه‌كردن بدن به قصد لذت و ریبه در مقابل محارم (به استثنای همسر) یا مردان دیگر هم حرام است. واضح‌تر می‌توان گفت كه مثلا اگر مردی لباس خیلی تنگ و آستین كوتاهی بپوشد تا باعث ایجاد لذت در یك زن محرم(جز همسر) یا نامحرم شود كار حرامی انجام داده و حجابی را كه مورد نظر اسلام است رعایت نكرده. حتی اگر قصدش ایجاد لذت نباشد، ولی بداند كه پوشیدن این لباس باعث نگاه همراه با لذت نامحرم می‌شود احتیاط مستحب آن است كه آن طور لباس نپوشد.

مردان چه بپوشند؟ چه نپوشند؟
 
مردان باید درخصوص حجاب بیشتر حواسشان به مصداق‌ها باشد. متأسفانه بخشی از بازار پوشاك كشور در قبضه لباس‌های نامتعارف مردانه است كه پوشیدن آنها می‌تواند باعث ایجاد فساد یا‌‌ همان نگاه همراه با لذت یا ریبه در زنان محرم یا نامحرم شود. اغلب لباس‌ها و شلوارهای تنگ، شلوارهای جین پاره و چاك‌چاك، تی‌شرت‌های آستین‌حلقه‌ای منقش به انواع و اقسام تصاویر نامتعارف و غیراخلاقی، شلوارهایی با فاق خیلی كوتاه یا خیلی بلند، لباس‌هایی با یقه‌های بسیار برهنه‌تر از حد معمول و... نمونه‌هایی از لباس‌هایی هستند كه مردان باید حواسشان باشد كه‌ مصداق لباس‌هایی نباشند كه شرع در مورد پوشیدن آنها حكم به احتیاط داده است. حتی این پوشش‌ها می‌توانند مصداقی از لباس شهرت كه در ادامه مطلب به آن اشاره می‌كنیم باشند كه پوشیدن آن حرام است.

لباس شهرت و تشبه به غیرمسلمان
 
اما درخصوص حجاب مردانه، ۲موضوع دیگر هم باید درنظر گرفته شود كه البته زنان هم باید در پوشش خود حواسشان به این موارد باشد؛ یكی نپوشیدن لباس مخصوص غیرمسلمانان است و دیگری لباس شهرت. به‌طور كلی، پوشیدن كراوات و دیگر لباس‌هایی كه پوشش و لباس غیرمسلمانان محسوب شده و استفاده از آن منجر به ترویج فرهنگ غربی می‌شود، جایز نیست. حتی باید درخصوص نشانه‌های روی لباس هم دقت كرد. مثلا پوشیدن لباسی كه روی آن تبلیغ یك شراب یا شرابخواری باشد طبق حكم شرعی جایز نیست. اما در مورد تعریف لباس شهرت باید گفت لباسی است كه پوشیدن آن برای شخص، به‌خاطر رنگ یا كیفیت دوخت یا مندرس‌بودن آن و علل دیگر مناسب نیست، به‌طوری كه اگر آن را در برابر مردم بپوشد توجه آنان را به‌خود جلب كرده و انگشت‌نما می‌شود. پوشیدن این لباس، هم برای مرد و هم برای زن حرام است.

طلا ممنوع
 
یك مورد كه مردان باید درخصوص پوشش رعایت كنند استفاده‌نكردن از انگشتر، گردنبند، ساعت یا هرچیز دیگر از جنس طلا است. به‌طور كلی پوشیدن چیزی از جنس طلا برای مردان در هیچ حالی جایز نیست و نماز با آن هم بنا بر احتیاط واجب، باطل است. درضمن پوشیدن لباس‌های زنانه توسط مردان هم جایز نیست.