صنايع دستي قشم

[L²evi]

 

از مهم ترين صنايع دستي مردم قشم مي توان به لنج سازي، گلابتون دوزي، خوس دوزي، شک دوزي، سوند و... اشاره کرد. به جرات مي توان گفت لنج سازي قديمي ترين صنعت سازمان يافته و منظم سواحل جزاير جنوبي ايران است. درحال حاضر بيشتر لنج هاي ساخته شده در جزيره قشم چه از نظر حجم و اندازه و چه نوع شناور به وسيله استادان محلي طراحي مي شود. يادگيري و آموزش فن جلافي (نجاري لنج) به طور تجربي است و پسران از پدرانشان به ارث برده اند. اين صنعت يک صنعت کاملا مردانه است و زنان در آن دخالتي ندارند.

گلابتون دوزي که يکي از حرفه هاي سنتي و بومي سواحل و جزاير است به هنري اطلاق مي شود که طي آن دوخت طرح هاي زيبا و منقش روي پارچه با نوارهاي طلايي گلابتون و براي تزيين و زيبايي لباس هاي زنانه و بيشتر روي روسري و شلوار محلي به کار مي رود. طرح اصلي از لباس هاي زنانه هند و بنگال گرفته شده است و بيشتر مصرف محلي دارد، اما در حال حاضر به خاطر دارا بودن پوشش محلي و راحتي در استفاده از آن کم و بيش مورد توجه زنان ساير شهرها نيز قرار گرفته است. ابزار کار گلابتون را قلاب، مواد، کپيه و چهارپايه (هاون چوبي) تشکيل مي دهند.

خوس دوزي نيز يکي ديگر از صنايع دستي اين ناحيه است و به عبور نواري نقره اي به پهناي متفاوت از لابه لاي پارچه هاي توري يا طرح هاي دلخواه اطلاق مي شود. در خوس نوار نقره اي را بيشتر روي روسري که در اصطلاح محلي «جلويل فوسي» نام دارد به کار مي برند.

سوند بافي نيز از مهم ترين صنايع دستي مردمان اين ناحيه و سرتاسر ناحيه جنوب ايران است. براي ساختن سوند از شاخه برگ دار درخت خرما استفاده مي شود. شاخه برگ دار را با طناب هايي که از برگ درخت خرما بافته شده است، به هم متصل مي کنند و براي پوشش خانه هاي مسکوني مورد استفاده قرار مي دهند.

در گذشته هاي نه چندان دور محصولات ساخته شده از برگ نخيلات يکي از صادرات اهالي جنوب به شيخ نشينان بوده است، اما در حال حاضر توليد آن بسيار پايين بوده و بيشتر جنبه مصرفي دارد.