مهربان، شهر هنرمندان فرش و قالی

[L²evi]

آن صانع لطیف که بر فرش کائنات
چندین هزار صورت الوان نگار کند
فرش دستباف به ویژه فرش دستباف ایرانی که سابقه چندین هزار ساله دارد از ارزش هنری، اقتصادی و تجاری والایی برخوردار است. این هنر اصیل ایرانی در مجامع داخلی و خارجی همواره به عنوان یک هنر و صنع بی رقیب مطرح است. قدمت هنر قالی در ایران به 2500 سال قبل برمی گردد. مقدمه صنعت فرش بافی از حصیر شروع شد و سپس به گلیم و فرش های دستباف درشت و فرش های نفیس تغییر یافت که همواره گویای فرهنگ خاص هر منطقه بود.
فرش یک عبارت عربی است و در زبان ترکی به این کالای ذی قیمت قالی (قالین) گفته می شود.
قدیمی ترین فرش (پازیرک) را منتسب به دستان هنرمند ایرانی می دانند و نقش های پازیرک به نقوش تخت جمشید شباهت دارد و گره آن گره ایرانی است. در کشور ما هنر قالی بافی از عهده صفویه اوج گرفته است و از همین زمان بود که صدور آن به کشورهای دیگر آن آغاز و روز به روز بر رونق آن افزوده گشت.
دو کلمه فرش و قالی ایران در تمامی زبان های دنیا مترادف هم هستند که به یقین می توان گفت: بهترین و ظریف ترین قالی های دنیا در ایران بافته شده است و برخی از موزه های مهم شهرهای بزرگ دنیا با قالی ایران تزیین شده است.
معروف است که بافت فرش از زمانی که پشم آن بر روی پوست گوسفند قرار دارد تا لحظه ای که به صورت کاملی به خریدار عرصه می گردد حدود 110 شغل بوجود می آورد، که اگر چنین آماری مبالغه آمیز هم باشد باید اذعان کنیم که واقعا این هنر صنعت دستی اشتغالزاست و این امر بخصوص در شهرها و روستاهای کوچک محل کسب درآمدی برای تعداد بی شماری از هموطنان محسوب می شود. کاهش کیفیت فرش و ضعف بازاریابی برای خرید فرش های ایرانی در بازارهای جهانی دو عامل داخلی و خارجی دارد.

عواملی داخلی:
1- بالابودن قیمت تمام شده فرش دستباف ایرانی

2- استفاده از مواد اولیه نامرغوب و پائین آمدن کیفیت فرش

3- استفاده از رنگهای شیمیایی نامرغوب برای رنگرزی خامه ها

4- استفاده از مواد مصنوعی در صنعت قالی بافی

5- تولید طرح رنگ نامناسب و اعمال سلیقه خود به مصرف کننده

6- عدم مدیریت صحیح و علمی

7- عدم بهره مندی اکثر بافندگان از مزایای بیمه تامین اجتماعی که باعث نگرانی بافند از آینده خود شده و این امر سبب کاهش انگیزه برای تولید محصول با کیفیت بالامی شود. که امید است نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی در مورد طرح بیمه قالیبافان که فوریت آن در مجلس شورای اسلامی تصویب شده است، عنایت ویژه ای داشته باشند. تنها در استان آذربایجان شرقی حدود 500هزارنفر چشم انتظار نهایی شدن این مصوبه که یک فوریت آن تصویب شده است، هستند.

عوامل خارجی:
1- نداشتن تبلیغات صحیح و منسجم درخصوص صنعت فرش در خارج از کشور

2- بازاریابی نکردن صحیح و ناآشنایی مشتریان با سلایق مشتریان با توجه به این مسئله که سلیقه مصرف کننده در کشورهای پیشرفته زود به زود تغییر می یابد و در نتیجه به دلیل نبود بازاریابی دقیق در سطح بین المللی ازسلیقه کشورهای وارد کننده فرش غافل می شویم.

3- متاسفانه اکثر صادرکنندگان ما متکی به بازار آلمان بوده و با این طرز تفکر از بازاریابی سایر کشورها باز مازنده و این عوامل باعث بوجود آمدن رقبای جدی و سرسخت در سطح جهانی شده است.
فرش مهربان شهرت جهانی دارد و حتی قبل از اسلام فرش در رج 20 به شکل انسان و حیوانات بافته می شد. نقشه های محلی مهربان معروف به نام های آبی گل، حاج محرم، افشان، صیاد و بیگلر معروف است که در اندازه های 1.5*1 متری-3*2 متری- 3.5*2.5متری و 4*3متری بافته می شود. تعداد بافندگان فرش دستباف در منطقه مهربان بیش از 5هزار نفر می باشد و میزان تولیدات سالیانه فرش دستباف در منطقه مهربان حدود 90هزارمترمربع و ارزش تولیدات سالیانه آن به طور متوسط 144 میلیاردریال است.