صراط چیست ؟

[|мιѕѕ мєняαѕα|]

 

 

حقیقت صراط چیست؟

پاسخ: صراط به معناى راه و مسیرى است که انسان، آن را مى پیماید. این مسیر، گاهى مادى و گاهى معنوى و فکرى است; راه مادى همان است که هر انسانى در زندگى هر روز آن را از منزل به محل کار و به عکس طى مى کنددیدن لینک ها برای شما امکان پذیر نیست. لطفا ثبت نام کنید یا وارد حساب خود شوید تا بتوانید لینک ها را ببینید.
.

 

راه فکرى و معنوى که سیر انسان را در چگونگى اندیشه و عمل مشخص مى کند، مسیرى است که نتیجه را در پى دارد. چنانچه حق باشد، صراط مستقیم و اگر منحرف باشد ضلالت و گمراهى نامیده مى شود;

چنان که حضرت على(علیه السلام)فرمود: الیمین و الشمال مضلّه و طریق الوسطى هى الجادّه[۱] راست و چپ رفتن، گمراهى است و راه میانه، آن راه اصلى است…

و در قرآن کریم نیز بندگى خدا، «صراط مستقیم» نامیده شده است.[۲]

 

بنابراین «صراط»، راه مستقیم فکرى انسان و راه توحید و عبودیت و بندگى است. اگر کسى در زندگى، مسیر عبودیّت را طى کند، افزون بر رشد و کمال دنیوى، به سعادت اخروى مى رسد. و حقیقت صراط در آخرت، تجسّم همین صراط دنیوى است که در روایات نیز، به آن پرداخته شده است.

 

بر اساس روایات اسلامى صراط، پلى است بر روى دوزخ در مسیر بهشت که نیکان و بدان باید از آن عبور کنند; نیکان به سرعت از آن مى گذرند و به نعمت هاى بى پایان حق مى رسند و بَدان سقوط مى کنند و به دوزخ مى افتند و سرعت عبور مردم از آن، به ایمان، اخلاص و اعمال صالح آنان بستگى دارد.

 

از امام صادق(علیه السلام) نقل است: «بعضى مانند برق از صراط مى گذرند، و بعضى همچون اسب تیزرو، بعضى با دست و زانوها، بعضى همچون پیادگان از آن عبور مى کنند، برخى نیز به آن آویزان مى شوند (و مى گذرند) گاه آتش دوزخ آن ها را مى گیرد و گاهى نمى گیرد».[۳]

 

شاید هم منظور از صراط، تجسم وضع ما در این جهان باشد که باید از پل شهوات عبور کنیم تا به بهشت تقوا برسیم و از سویى تهدیدى براى همه مجرمان و آلودگان است که بدانند سرانجام، گذرگاهشان از این راه باریک و خطرناک استدیدن لینک ها برای شما امکان پذیر نیست. لطفا ثبت نام کنید یا وارد حساب خود شوید تا بتوانید لینک ها را ببینید.
.

 

نقل است مفضل بن عمر گفت: از امام صادق(علیه السلام) پرسیدم صراط چیست؟ فرمود: «صراط همان طریق به سوى معرفت و شناخت خداوند بزرگ است» سپس افزود: «دو صراط است: صراطى در دنیا و صراطى در آخرت، و اما صراط در دنیا، همان امام واجب الاطاعه است، هر کس او را بشناسد و به هدایت او اقتدا کند، از صراطى که پلى بر جهنم است مى گذرد، و هر کس او را در دنیا نشناسد، قدمش بر صراط آخرت مى لرزد و در آتش جهنم سقوط مى کند».[۴]

 

و در تفسیر منسوب به امام حسن عسکرى(علیه السلام) این دو صراط (دنیایى و آخرتى) به صراط مستقیم بین غلو و تقصیر و صراط آخرت تفسیر شده است;[۵] یعنى درباره پیشوایان معصوم نباید غلو کرد و از شناخت حق آنان نیز نباید ناتوان بود، بلکه باید به شایستگى حق آنان را شناخت. و این، همان صراطى است که در آخرت انسان را به بهشت مى رسانددیدن لینک ها برای شما امکان پذیر نیست. لطفا ثبت نام کنید یا وارد حساب خود شوید تا بتوانید لینک ها را ببینید.
.

 

از خصوصیات این پل این است که از مو باریک تر و از شمشیر برّنده تر است; این مسأله، بر ظرافت و دقت راه راست در دنیا دلالت مى کند که کوچک ترین کم توجهى به آن ممکن است، انسان را از این صراط ساقط کند و او را به مقصد نرساند.

 

در روایات، جواز عبور از صراط را«ولایت على بن ابیطالب(علیه السلام)» معرفى کرده اند که بى آن عبور از صراط ممکن نیست.[۶]

 

به هر حال صراط پلى است که عبور از آن دقت و تلاش کافى نیاز دارد، و آن پل چیزى جز تجسم اعمال دنیایى ما در آنجا نیست; همان گونه که در دنیا راه راست ظرافت هاى خاصى دارد و انحراف از آن موجب لغزش و سقوط است، صراط روز قیامت نیز چنین است.[۷]

 

بنابراین «صراط» تجسم اعمال دنیوى ما در آخرت است و آن، شناخت راه راست الهى در دنیا به شمار مى آید.

 

 

- منابع:

[۱]. ابن ابى الحدید، شرح نهج البلاغه، ج ۱، ص ۲۷۳، نشر داراحیاء الکتب العربیه، تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم.

[۲]. ( وَ أَنِ اعْبُدُونى هذا صِرَاطٌ مُسْتَقیمٌ)، سوره یس، (۳۶) آیه ۶۲.

[۳]. «و منهم من یمر مثل البرق، و منهم من یمر مثل عدو الفرس و منهم من یمر حبواً و منهم من یمر مشیاً و منهم من یمر متعلقاً قد تأخذ النار منه شیئاً و تترک شیئاً»، شیخ صدوق، امالى، ص ۳۳، نشر مؤسسه بعثت، قم، ۱۴۱۷ (هـ ق).

[۴]. شیخ صدوق، معانى الاخبار، ص ۳۲، ح ۱، انتشارات اسلامى، ۱۳۶۱ (هـ ش).

[۵]. علامه محمد باقر مجلسى، بحارالانوار، ج ۸، ص ۶۹، ح ۱۸، نشر موسسه الوفاء، بیروت، ۱۴۰۳ (هـ ق).

[۶]. همان، ص ۶۸، ح ۱۱.

[۷]. مطالب فوق با اندکى تصرف و اضافات از کتاب پیام قرآن، ج ۶، ص ۱۹۴ـ۱۹۱، آیت الله مکارم شیرازى، انتشارات مدرسه امام امیرالمؤمنین(علیه السلام) اخذ شده است.