ماجرای دندان درد عبدالزهرا و دوپینگی که نکرده بود!

[Titiw]

رییس زیر کمیته کنترل دوپینگ فدراسیون فوتبال درباره جزئیات علل تبرئه بازیکن تیم ملی فوتبال عراق از اتهام دوپینگ توضیح داد و مدعی شد این بازیکن اصلا دوپینگی نبوده است.

دکتر توحید سیف برقی در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار کرد: براساس اعلام نتیجه آنالیز نمونه A از سوی آزمایشگاه اکردیته کلن آلمان، نمونه ادرار متعلق به این ورزشکار فوتسال حاوی ماده ممنوعه مورفین بود که بر این اساس وی متهم به تخلف از ماده 30 آئین نامه ملی مبارزه با دوپینگ فوتبال و بلافاصله حکم تعلیق از مسابقه برای وی صادر شد.

جلسه استماع و جلسه کمیسیون بدوی که با حضور اعضای حقوقی، پزشکی ورزشی، داروشناسی و سایر تخصصهای مرتبط در کمیته پزشکی برگزار شد. طبق اظهارات ورزشکار، وی در شب مسابقه مبتلا به دندان درد شده و جهت درمان از قرص استامینوفن کدئین استفاده کرده بود. با توجه به اینکه در نمونه ادراری ورزشکار مورفین یافت شده بود احتمال ایجاد متابولیت به واسطه مورفین از طریق مصرف خوراکی کدئین مورد توجه اعضای پزشکی کمیسیون قرار گرفت و مطالعه متون و مقالات پزشکی در این رابطه جهت صحت و سقم ادعای بازیکن صورت گرفت.

بعد از بررسی متون بسیار پزشکی از جمله یکی از مقالات با عنوانMorphine to codeine concentration ratio in blood and urine as a marker of illicit heroin use in forensic autopsy samples چاپ آوریل 2012 در شماره 217 ژورنال Forensic Science International مورد توجه قرار گرفت.

رییس زیر کمیته کنترل دوپینگ افزود: با توجه به اینکه کدئین در بدن به مورفین متابولیزه می شود، حضور مورفین در نمونه اخذ شده می توانست ناشی از مصرف کدئین باشد که گزارش آزمایشگاه نیز موید حضور کدئین در ادرار بود. بر اساس گزارش موجود در منابع علمی به منظور تعیین منشاء مورفین در ادرار از محاسبه نسبت مورفین به کدئین به عنوان شاخص استفاده می شود. در صورتیکه نسبت غلظت مورفین به غلظت کدئین در ادرار کمتر یا مساوی یک باشد، منشاء مورفین را باید کدئین در نظر گرفت و در صورتیکه این نسبت بزرگتر از یک باشد، می توان چنین استنتاج نمود که مورفین مصرف شده است.

میزان مورفین در نمونه ادرار ورزشکار معادل µg/ml 54.5 گزارش شده است و همچنین گزارش آزمایشگاه حاکی از حضور کودئین در غلظت µg/ml 52.7 52 است. با در نظر گرفتن اینکه میزان عدم قطعیت تجمعی استاندارد (combined standard uncertainty) برای اندازه گیری مورفین از سوی آزمایشگاه معادل µg/ml 0.07 به ازای 1 µg/ml گزارش شده است، غلظت گزارش شده برای مورفین می تواندµg/ml 8/3 ± 54.5 باشد. به همین جهت می توان نتیجه گیری کرد که نسبت مورفین به کودئین (M/C ratio) برای نمونه مذکور کمتر از 1 است و این امر اثبات می‌کند که مورفین ردیابی شده در نمونه ادرار حاصل مصرف استامینوفن کدئین بوده و نه مصرف مورفین.

بر اساس یافته های فوق و با توجه به اظهارات ورزشکار مبنی بر مصرف قرص کدئین و از آنجا که کدئین در لیست مواد ممنوعه نیست، می توان پذیرفت که ورزشکار مورد بحث، عمدی در نقض قوانین ضد دوپینگ و یا سهو و قصوری در جهت نادیده گرفتن این قوانین نداشته است.

وی خاطرنشان کرد: کمیته انضباطی فدراسیون فوتبال بنا بر مقدمات مورد اشاره و تحقیقات به عمل آمده علمی توسط همکاران دانشگاهی، به این نتیجه رسید که مجرای ورود ماده ممنوعه به بدن بازیکن از طریق دهانی و با خوردن قرص کدئین جهت درمان دندان درد بوده که طبق آیین نامه نیازی به درخواست معافیت درمانی (TUE) نیز نداشته است و بازیکن هیچ تقصیر و یا غفلتی نکرده و راه ورود را نیز بیان کرده است.

از لحاظ انطباق موضوع با آیین نامه ملی کنترل دوپینگ، کمیته انضباطی کنترل دوپینگ آن را از مصادیق بند 2 ماده 77 آیین نامه مذکور دانست که بر اساس آن بازیکن را واجد استفاده از این بند خاص از ماده قید شده دانسته و حکم ابطال محرومیت و لغو تعلیق وی از مسابقات را صادر و اعلام کرد.

رییس زیر کمیته کنترل دوپینگ ابطال رای تعلیق بازیکن و نجات وی از محرومیت تا مدت دو سال را ناشی از کار تخصصی مجموعه همکاران حقوقی و پزشکی فدراسیون فوتبال و دانشگاههای تهران، شهید بهشتی و ایران دانست که برای احقاق حقوق ورزشکاران بدون هیچ چشمداشتی تلاش می کنند.

سیف برقی در پایان افزود: مراحل پذیرش این پرونده بصورت مقاله علمی(Case-Report) در مجلات علمی پژوهشی معتبر جهان همانند سایر پرونده های جالب در زمینه دوپینگ کشور که چاپ شده اند در حال انجام است.