23-01-2015، 18:05
مهاباد در گذشته، آتادي كوچك و بي اهميتي بود، ولي در سال 1038 هجري قمري در اواخر سلطنت شاه عباس اول ، شخصي به نام بداقالسلطان كه رياست قوم مكري را به دست گرفته بود، مركز حكومت خودرا به مهاباد منتقل كرد.
نام قبلي اين شهر ساوجبلاغ (چشمه سرد) بود كه در 14 مهر ماه 1314 همزمان با تغيير نام تعدادي از شهرهاي ايران به مهاباد خوانده شد. شهر مهاباد در گذشته در اثر زلزله نابود و مجدداً ساخته شد.
مراكزتاريخي وباستاني
مقبره بداق السلطان
اين مقبره به يكي از سرداران شاه عباس صفوي تعلق دارد كه در زمان خود حكمران منطقه ساوجبلاغ بوده و در عمران و آباداني آن كوشيده است. بداق السلطان در سال 1012 هجري قمري در يكي از جنگهاي شاه عباس در نزديكي ايروان به قتل رسيد، اما وي را به خاطر خدمات عمرانياش به مهاباد آوردند و در آنجا دفن كردند.
شهرتاريخي اندر قاش
اين شهر تاريخي حوالي دهكدهاي به همين نام در 10 كيلومتري بخش حومه شهرستان مهاباد و يك كيلومتري راه آسفالته مهاباد- اروميه واقع شده است.
بطلميوس از اين شهر تاريخي كه متعلق به دوره مادها است ذكري به ميان آورده و آن را ( داروشاه) ناميده است. در نزديكي ويرانههاي اندرقاش دخمهاي به نام راكا است كه از لحاظ سبك و شيوه حجاري شبيه دخمههاي هخامنشي در تخت جمشيد و نقش رستم فارس است.
جاذبه هاي طبيعي
مهاباد رود
اين رود از ارتفاعات پيرانشهر و سردشت ميگذرد و از به هم پيوستن دو شاخه اصلي بيطاس و ده بكربه بوجود ميآيد.
غار بورنيك بزرگ
اين غار در نزديكي شهر مهاباد واقع شده و يكي از غارهاي نسبتاً معروف ايران است. طول آن در حدود 500 متر و داراي دالانهاي متعددي است.از آنجايي كه اين غار داراي پرتگاه و چاههاي دروني است، لذا بازديد كنندگان بايد يه وسايل ايمني لازم مجهز باشند. در حال حاضر تنها غارنوردان از اين غار ديدن ميكنند.
غار بورينگ كوچك
اين غار در نزديكي غار بزرگ بورينگ واقع شده است و طول و عرض كمتري دارد.
اماكن زيارتي ومذهبي
مسجد جامع مهاباد
مسجد به دستوربداق السلطان حاكم مهاباد ساخته شده و در زمان شاه سليمان صفوي تكميل گرديد.
صنايع و معادن
صنایع شهرستان مهاباد محدود به صنایع دستی و صنایع کوچک کارگاهی است. این منطقه در مسیر توسعه قرار دارد و هنوز صنعت بزرگ و قابل توجهی در آن دیده نمی شود.
کشاورزی و دام داری
کشاورزی و دام داری اساس اقتصاد این سرزمین را تشکیل می دهد. این منطقه به سبب قرار داشتن در منطقه کوهستانی؛ بيش تر محصولات اين شهرستان به صورت ديمی کشت می شوند. گندم، جو و انواع بنشن از محصولات كشاورزی اين منطقه به شمار می آيند.
وجه تسميه و پيشينه تاريخي
نام قبلی شهرستان مهاباد، ساوجبلاغ مكری(كه در لهجه مهابادی سابلاغ گفته می شود) بود كه در زمان حكومت رضاخان تغيير داده شد. درباره ی واژه مهاباد تا كنون تعبيرات و معناهای گوناگونی گفته اند. مهاباد را ماد آباد نيز گفته اند كه اين تعبير هيچ گونه دليل قابل قبولی همراه ندارد. اين شهر را مه آباد نيز گفته اند كه اگر به معنای جايی باشد كه هميشه مه آلود است اين تعبير نيز با واقعيت وفق نمی کند. در فرهنگ فارسی برهان قاطع درباره واژه مهاباد چنين نوشته شده است كه نام اولين پيغمبری است كه به عجم مبعوث شد و كتابی آورد كه آن را « دساتير» خوانند. بعضی نيز براين اعتقاد هستند كه مهاباد به معنای جايی است كه بزرگان آن جا را آباد كرده اند.
اين منطقه قديمی در ازمنه پيشين مركز نواحی كردنشين بوده و بطليموس آن را داروشاه و راوليستون به نام دارياس ناميده است. امروز در 3 فرسخی شهر فعلی، روستایی به نام درياز (درياس) مشهود است كه از قرار معلوم شهر دارياس در همين نقطه واقع بوده است. در عصر هخامنشی منطقه، بخشی از امپراتوری عظيم هخامنشی بود و بعد از آن در زمان اسكندر بخشی از آتوپاتن ماد بود كه ژنرال هخامنشی آتروپات و سپس جانشينانش بر آن جا حكومت كردند. در دوره صفويه ايالات غرب ايران ميدان مبارزه و برخوردهای دو امپراتوری صفويه و عثمانی بود و حكام محلی در ولايات باختر به مقتضای توانايی يكی از دو امپراتوری هر بار تابع يكی از آن ها می شد. اين شهر در گذشته بر اثر زلزله ای نابود و دوباره ساخته شد. پيرامون اين شهر آثار تاريخی متعددی وجود دارد.
مشخصات جغرافيايي
مهاباد از شهرستان های استان آذربایجان غربی به شمار می رود که در ناحیه ی جنوب این استان واقع شده است. مرکز شهرستان مهاباد در 45 درجه و 43 دقيقه درازای خاوری و 36 درجه و 46 دقيقه پهنای شمالی و در ارتفاع 1340 متری از سطح دريا قرار گرفته است. شهرستان مهاباد از شمال به شهرستان نقده، از شمال باختر با شهرستان پيرانشهر، از باختر و جنوب باختری به شهرستان سردشت، از جنوب و جنوب خاوری با شهرستان بوکان، و خاور و شمال خاوری به شهرستان ميان دوآب محدود می شود. مسیرهای دسترسی به این منطقه عبارت اند از:
– مسير اصلی مهاباد- اروميه به درازای 137 كيلومتر.
– مسير اصلی مهاباد- سردشت به درازای 120 كيلومتر.
– مسير مهاباد- مياندوآب
نام قبلي اين شهر ساوجبلاغ (چشمه سرد) بود كه در 14 مهر ماه 1314 همزمان با تغيير نام تعدادي از شهرهاي ايران به مهاباد خوانده شد. شهر مهاباد در گذشته در اثر زلزله نابود و مجدداً ساخته شد.
مراكزتاريخي وباستاني
مقبره بداق السلطان
اين مقبره به يكي از سرداران شاه عباس صفوي تعلق دارد كه در زمان خود حكمران منطقه ساوجبلاغ بوده و در عمران و آباداني آن كوشيده است. بداق السلطان در سال 1012 هجري قمري در يكي از جنگهاي شاه عباس در نزديكي ايروان به قتل رسيد، اما وي را به خاطر خدمات عمرانياش به مهاباد آوردند و در آنجا دفن كردند.
شهرتاريخي اندر قاش
اين شهر تاريخي حوالي دهكدهاي به همين نام در 10 كيلومتري بخش حومه شهرستان مهاباد و يك كيلومتري راه آسفالته مهاباد- اروميه واقع شده است.
بطلميوس از اين شهر تاريخي كه متعلق به دوره مادها است ذكري به ميان آورده و آن را ( داروشاه) ناميده است. در نزديكي ويرانههاي اندرقاش دخمهاي به نام راكا است كه از لحاظ سبك و شيوه حجاري شبيه دخمههاي هخامنشي در تخت جمشيد و نقش رستم فارس است.
جاذبه هاي طبيعي
مهاباد رود
اين رود از ارتفاعات پيرانشهر و سردشت ميگذرد و از به هم پيوستن دو شاخه اصلي بيطاس و ده بكربه بوجود ميآيد.
غار بورنيك بزرگ
اين غار در نزديكي شهر مهاباد واقع شده و يكي از غارهاي نسبتاً معروف ايران است. طول آن در حدود 500 متر و داراي دالانهاي متعددي است.از آنجايي كه اين غار داراي پرتگاه و چاههاي دروني است، لذا بازديد كنندگان بايد يه وسايل ايمني لازم مجهز باشند. در حال حاضر تنها غارنوردان از اين غار ديدن ميكنند.
غار بورينگ كوچك
اين غار در نزديكي غار بزرگ بورينگ واقع شده است و طول و عرض كمتري دارد.
اماكن زيارتي ومذهبي
مسجد جامع مهاباد
مسجد به دستوربداق السلطان حاكم مهاباد ساخته شده و در زمان شاه سليمان صفوي تكميل گرديد.
صنايع و معادن
صنایع شهرستان مهاباد محدود به صنایع دستی و صنایع کوچک کارگاهی است. این منطقه در مسیر توسعه قرار دارد و هنوز صنعت بزرگ و قابل توجهی در آن دیده نمی شود.
کشاورزی و دام داری
کشاورزی و دام داری اساس اقتصاد این سرزمین را تشکیل می دهد. این منطقه به سبب قرار داشتن در منطقه کوهستانی؛ بيش تر محصولات اين شهرستان به صورت ديمی کشت می شوند. گندم، جو و انواع بنشن از محصولات كشاورزی اين منطقه به شمار می آيند.
وجه تسميه و پيشينه تاريخي
نام قبلی شهرستان مهاباد، ساوجبلاغ مكری(كه در لهجه مهابادی سابلاغ گفته می شود) بود كه در زمان حكومت رضاخان تغيير داده شد. درباره ی واژه مهاباد تا كنون تعبيرات و معناهای گوناگونی گفته اند. مهاباد را ماد آباد نيز گفته اند كه اين تعبير هيچ گونه دليل قابل قبولی همراه ندارد. اين شهر را مه آباد نيز گفته اند كه اگر به معنای جايی باشد كه هميشه مه آلود است اين تعبير نيز با واقعيت وفق نمی کند. در فرهنگ فارسی برهان قاطع درباره واژه مهاباد چنين نوشته شده است كه نام اولين پيغمبری است كه به عجم مبعوث شد و كتابی آورد كه آن را « دساتير» خوانند. بعضی نيز براين اعتقاد هستند كه مهاباد به معنای جايی است كه بزرگان آن جا را آباد كرده اند.
اين منطقه قديمی در ازمنه پيشين مركز نواحی كردنشين بوده و بطليموس آن را داروشاه و راوليستون به نام دارياس ناميده است. امروز در 3 فرسخی شهر فعلی، روستایی به نام درياز (درياس) مشهود است كه از قرار معلوم شهر دارياس در همين نقطه واقع بوده است. در عصر هخامنشی منطقه، بخشی از امپراتوری عظيم هخامنشی بود و بعد از آن در زمان اسكندر بخشی از آتوپاتن ماد بود كه ژنرال هخامنشی آتروپات و سپس جانشينانش بر آن جا حكومت كردند. در دوره صفويه ايالات غرب ايران ميدان مبارزه و برخوردهای دو امپراتوری صفويه و عثمانی بود و حكام محلی در ولايات باختر به مقتضای توانايی يكی از دو امپراتوری هر بار تابع يكی از آن ها می شد. اين شهر در گذشته بر اثر زلزله ای نابود و دوباره ساخته شد. پيرامون اين شهر آثار تاريخی متعددی وجود دارد.
مشخصات جغرافيايي
مهاباد از شهرستان های استان آذربایجان غربی به شمار می رود که در ناحیه ی جنوب این استان واقع شده است. مرکز شهرستان مهاباد در 45 درجه و 43 دقيقه درازای خاوری و 36 درجه و 46 دقيقه پهنای شمالی و در ارتفاع 1340 متری از سطح دريا قرار گرفته است. شهرستان مهاباد از شمال به شهرستان نقده، از شمال باختر با شهرستان پيرانشهر، از باختر و جنوب باختری به شهرستان سردشت، از جنوب و جنوب خاوری با شهرستان بوکان، و خاور و شمال خاوری به شهرستان ميان دوآب محدود می شود. مسیرهای دسترسی به این منطقه عبارت اند از:
– مسير اصلی مهاباد- اروميه به درازای 137 كيلومتر.
– مسير اصلی مهاباد- سردشت به درازای 120 كيلومتر.
– مسير مهاباد- مياندوآب