استراتژی های رسانه ای داعش

[ابراهیم هادی]

استراتژی های رسانه ای داعش
رسانه در طول تاریخ خود همواره به منظور تاثیرگذاری بر روی افکار عمومی مورد استفاده قرار گرفته است. در این میان امکانات رسانه ای جدید هم چون اینترنت و فضای مجازی، امکان تاثیرگذاری بر افکار عمومی را که تا کنون تنها در انحصار دولت ها بوده است، برای سایر افراد و گروه ها نیز امکان پذیر کرده است.
استراتژی های رسانه ای داعش
از سوی دیگر، اینترنت و رسانه‏ های مجازی سرعت تاثیرگذاری بر افکار عمومی را دو چندان کرده اند؛ چرا که فضاهای مجازی مراجعه کننده و مخاطبین زیادی را از تمامی اقشار در بر می گیرد.
گروهک تروریستی داعش، از همان آغاز فعالیت های خود، رسانه های مختلف را به منظور تاثیرگذاری بر افکار عمومی و جذب نیرو به کار گرفته است. با وجود آن که گروه های تروریستی پیش از داعش نیز به منظور دستیابی به اهداف خود از کانال های ارتباطی استفاده کرده اند؛ اما آمار ها حاکی از آن است که بر خلاف گروه های پیشین، داعش به خوبی توانسته است از امکانات رسانه ای موجود، در راستای اهداف خود بهره ببرد. استفاده گسترده گروهک داعش از رسانه های مجازی و اینترنت، موجب شده است که برخی تحلیلگران از اینترنت به عنوان زمین بازی اصلی داعش نام ببرند.
جریان های رسانه ای داعش
داعش با استفاده از رسانه، سه جریان عمده را دنبال می کند. از سویی با نمایش و انتشار جنایات و اقدامات وحشیانه خود در فضای رسانه ای و به خصوص اینترنت و شبکه های مجازی، به دنبال ایجاد ترس و دلهره در میان مردم بوده است و از سوی دیگر با انتشار و پخش پیشروی ها و فتوحات خود در فضای وب، مردم را از عمده فعالیت های خود با خبر می کند. سومین جریان رسانه ای داعش، انتشار و نمایش برخی صحنه های انسان دوستانه است که در تعارض کامل با جریان اول قرار می گیرد. داعش تلاش می کند با این رفتار دوگانه و پر از تناقض، از سویی قدرت نمایی کند و از سوی دیگر، در میان مردم جهان به محبوبیت نسبی دست یابد! برای مثال داعش هم زمان که تصاویر جنایات، سر های بریده شده و اجساد قتل عام شده را در فضای مجازی پخش می کند، از سوی دیگر تصاویری را از خودشان در حال شیر دادن به بچه گربه ها و یا بازی کردن با بچه ها و پخش کردن بستنی و پشمک، در میان آن ها را نیز انتشار می دهد! این امر نشان می دهد که داعشی ها به دنبال آن هستند که در عین حال که مردم از آنها می‌ترسند، آن ها را دوست داشته باشند! داعش برای رسیدن به این اهداف پر از تناقض، رسانه را انتخاب کرده است!
در ادامه به مرور برخی از مهم ترین رسانه هایی که داعش از آن ها به منظور رسیدن به اهداف خود و همراه سازی افکار عمومی با خود، استفاده می کند، خواهیم پرداخت.
استراتژی های رسانه ای داعش
توئیتر، مهم ترین ابزار
توئیتر را می توان مهم ترین ابزار رسانه داعش دانست. جالب آن جا است که داعشی ها در توئیتر ابتدا به زبان انگلیسی و در حجمی بسیار کمتر از آن به زبان عربی اقدام به ارسال توئیت‌های خود می‌کنند و البته هر حساب کاربری توئیتر که در خدمتشان است مدتی به ارسال اخبار ادامه داده و سپس به صورتی ناگهانی از کار می‌افتد؛ در حالی که با پایان یافتن عمر یک حساب کاربری داعشی در توئیتر، یک حساب دیگر فعال می‌شود. تحقیق ها نشان داده ‌اند که کاربران فعال گروه داعش، بیشتر با چندین نام کاربری تقریبا مشابه وارد توئیتر می‌شوند و در صورت بسته شدن یکی از حساب‌های کاربری، بلافاصله حساب کاربری دیگری را فعال می‌کنند.
توئیتر این امکان را دارد که اخبار را با سرعت بسیار زیادی منتشر کرده و نیز به تمامی رسانه های خارجی دسترسی دارد. هم چنین با توجه به آن که مخاطبان داعش بیش تر آمریکایی ها و انگلیسی ها هستند، که در توئیتر بیش از سایر شبکه های اجتماعی فعالیت دارند، توئیتر گزینه مناسب تری را برای داعش فراهم آورده است. جی ام برگر کارشناسی که فعالیت‌های داعشی‌ها را در شبکه های اجتماعی رصد می کند می گوید داعشی ها از هزاران حساب کاربری در توییتر برای انتشار عقاید خود استفاده می کنند. برخی خود را شبه نظامی جا می زنند و برخی دیگر مدعی می شوند حامی آنها هستند و ارتباطی با داعش ندارند تا به این ترتیب، جلوی بسته شدن حساب کاربریشان را بگیرند.
امواج مختلف فعالیت‌های رسانه‌ای داعش، در حالی است که بر پایه افکار آن ها، استفاده از فناوری‌ محدود است! برای مثال، بر پایه فتوای علمای آن ها دیدن فیلم‌های سینمایی و سینما رفتن حرام است! در عین حال، استفاده از رسانه را برای رسیدن به اهداف خود واجب می دانند!
داعش و یک بازی ویدئویی!
داعش هم چنین برای جذب نیروی بیشتر، یک بازی ویدیویی ساخته که در آن هدف بازیگر، نابودی نیروهای عراقی و آمریکایی است. این بازی ویدیویی که به سبک بازی‌های معروف (GTA) طراحی شده، شامل تمامی تاکتیک‌ها و روش‌های جنایتکارانه‌ای که داعش علیه مخالفانش به کار گرفته، می‌باشد.
در این بازی، صدای اعضای داعش شنیده می‌شود که تکیه کلام شخصیت‌های آن فریاد الله اکبر است و در عین حال، مخالفان خود را سلاخی می‌کنند و سر می برند! هم چنین مفاهیم به اصطلاح جهاد و ایثار در سراسر بازی، حاکم است!
استراتژی های رسانه ای داعش
نرم افزار موبایل داعشی!
داعشی ها به تازگی یک نرم افزار موبایل با نام «فجر البشائر» تولید کردند. این برنامه به زبان عربی‌ بوده و ‌قابلیت نصب بر ‌روی گوشی‌های هوشمند و سیستم عامل اندروید، را دارد. این نرم افزار به صورت خودکار کاربر را از آخرین اخبار مربوط به داعش آگاه می کند. هم چنین با استفاده از آن، افراد می توانند سیستم آنتی اسپم توئیتر را دور بزنند و امکان فرستادن انبوه اطلاعات را برای دیگر کاربران داشته باشند.
رسانه در خدمت تروریسم!
داعشی ها علیرغم جمود فکری خود، علاقه بسیاری به استفاده از شبکه های اجتماعی و رسانه های به روز نشان داده اند. امواج مختلف فعالیت‌های رسانه‌ای داعش، در حالی است که بر پایه افکار آن ها، استفاده از فناوری‌ محدود است! برای مثال، بر پایه فتوای علمای آن ها دیدن فیلم‌های سینمایی و سینما رفتن حرام است! در عین حال، استفاده از رسانه را برای رسیدن به اهداف خود واجب می دانند! اگر فعالیت های گروهک داعش را با فعالیت سایر گروه ها ی تروریستی مقایسه کنیم، خواهیم دید که داعش بسیار بیش تر از گروه های مشابه پیشین، به رسانه و امکانات آن وابسته است. برای مثال فعالیت های گروه القاعده تنها به انتشار نوار های سخنرانی در سایت های اینترنتی و یا مصاحبه با شبکه های تلویزیونی خاص محدود میشد؛ اما داعش از رسانه های مختلف به صورت گسترده ای بهره می برد و نیز از تکنیک ها، افکت های تصویری، تصاویر با کیفیت بالا و تدوین حرفه ای به منظور تاثیرگذاری بیش تر بر افکار عمومی و جذب نیرو استفاده می کند.