تپه نوشيجان -استقرار ماد هخامنشي و اشكاني

[tyjtfhdhr]

رگ نوشيجان از آثار منسوب به اوايل دوره مادي است و در ده كيلومتري شمال ملاير قرار دارد. بررسيهاي باستان شناسي ، زندگي در سه دوره مادي، هخامنشي و اشكاني را در اين منطقه نشان ميدهد بطوريكه زندگي در دوره مادي ، ازبقيه دوران شاخص تر بوده است. رونق اين محل در نيمه دوم قرن هشت پ م تا نيمه اول قرن شش پ م بوده است. آثار معماري مادي در اين منطقه عبارتند از بناي موسوم به اولين آتشكده ، تالار ستوندار آپادانا ، معبد مركزي ،اتاقها و انبارها ،تونل و حصار.
تاقهاي هلالي و پوشش سقف به صورت گهواره اي ، استفاده از مقرنس در تزيين بنا و وجود تالار ستوندار جزو اولين نمونه هاي مشابه در فلات ايران است.همچنين وجود تكه هاي متفاوت نقره نشان از ظهور كاربرد سكه دارد.گنجينه سيمين نوشيجان را در زير يك آجر كار گذاشته بود و اين روش مخفي كردن گنجينه نشان از يك حمله غير منتظره به تپه دارد.اين گنجينه شامل 200 قطعه نقره اي بود كه اشيايي مانند مهره حلقه و گوشواره با آنها ساخته بودند. مهره هاي نقره اي شبيه اشياي مكشوفه در زيويه و مارليك هستند و يك سري مهره هاي خاص مارپيچي نوشيجان نيز شبيه اشياي هزاره دوم و شوم تپه حصار است.
اولين آتشكده محصور در فضاي بسته كه تاكنون كشف شده در اين تپه مشاهده شده است كه در جبهه جنوبي محراب و آتشدان داشته است. بعدها تالار ستوندار را بر روي آن ساخته اند و آتشكده ديگري را به جاي آن ساخته اند. مشخص نيست چرا پس از متروك شدن آتشكده دوم آنرا با سنگ لاشه پر كرده اند! سنگها از تونلي بيرون آمده كه از زير تالار آپادانا و آتشكده اولي ميگذرد. درون معبد اصلي پنجره هاي كور ديده ميشود. مادها اين نوع پنجره نماها را از اورارتوييان گرفته اند و در بناي مشهور كعبه زرتشت هخامنشي نيز اين پنجره ها ديده ميشوند . در برخي اتاقهاي انبار سقف را با خشت به صورت هلالي و ضربي ساخته اند. چنين سقفهايي در اين دوره تاريخي بسيار جالب است