14-10-2014، 18:26
کاغَذ مادّهای است پهن و نازک که از فشردن الیاف موادی مانند خمیر چوب، برنج یا کتان درست میشود و بیشتر برای نوشتن و نقاشی به کار میرود. با این همه، از کاغذ برای بستهبندی (مانند کاغذ کادو)، آرایش درونی ساختمان، صافیهای صنعتی و پژوهشی و کارهای دیگر نیز بهره میگیرند.
چینیها نخستین مردمانی بودند که بیش از ۲ هزار سال پیش، کاغذهایی مانند کاغذهای امروزی ساختند. ایرانیان مسلمان شیوه ساختن کاغذ را در سده نخست پس از اسلام از چینیها آموختند و آن را بهبود بخشیدند. شهر سمرقند برای سالها بزرگترین مرکز ساختن و خرید و فروش کاغذ بود. سپس، در شهرهای دیگر، از جمله بغداد، دمشق، قاهره، مراکش، جزیره سیسیل و شهرهای مسلمان نشین اسپانیا، کارخانههای کاغذسازی به راه افتاد. یافتههای باستان شناسی نشان میدهند که از قرن اول میلادی، در چین کاغذ وجود داشتهاست. در سال ۱۰۵ میلادی، یکی از درباریان، ماده جدیدی را برای امپراتور توصیف کرد که از پارچههای کهنه، پوست درختان، کنف و علف تهیه میشد وروی آن مینوشتند. به مرور زمان، شیوه تهیه کاغذ بهتر شد و ان را با الیاف گیاهانی مانند خیزران میساختند. عربها این محصول را به اروپا بردند و در سال ۱۱۵۰ میلادی، غربیان نخستین کاغذ سازی را در اسپانیا بنا کردند. ماشین تولید انبوه کاغذ را چینیها اختراع کردند. نخستین اسکناس نیز در سال ۱۰۲۴ میلادی در چین تهیه و مبادله شد
کاغد یا کاغذ کلمهای است پارسی[۱][۲] و ذکر این لغت یا «ورق» در کتب قدیمیه عربی بسیار فراوان دیده میشود. خمیر کاغذ بیشتر از چوب سوزنی برگان ساخته میشود (به دلیل داشتن الیاف طولانی تر)
کاغذ یکی از فراوردههای مهم چوب است. برای ساختن کاغذ ابتدا تنه درخت را به وسیله دستگاه خردکن به خورده چوب تبدیل میکنند. سپس خرده چوبها را به وسیله مواد شیمیایی و روشهای مختلف در برج پخت خمیر تجزیه میکنند و از آنها الیاف سلولوزی به دست میآید که خمیر کاغذ نامیده میشود. از درهم رفتن الیاف سلولوزی و بعد از پرس آنها ورقه کاغذ ساخته میشود.
کاغذ از نظر برش طبق استانداردهای مختلف طبقهبندی میشود. یکی از مهمترین طبقهبندیهای بینالمللی استاندارد A میباشد. در این استاندارد از A0 که بزرگترین سایز است هرچه عدد بزرگتر میشود ابعاد کاغذ نصف میگردد بطوریکه:
A0:84.1*118.9cm
A1:59.4*84.1 cm
A2:42*59.4 cm
A3:29.7*42 cm
A4:21*29.7 cm
A5:14.8*21 cm
A6:10.5*14.8 cm
البته برش های غیر استانداردی مثل A-1 نیز وجود دارد.