همه چیز درباره ی استان یزد

[خخخخ]

 

استان يزد

      استان يزد با حدود 131575 كيلومتر مربع وسعت، چهارمين استان وسيع كشور است كه درقسمت مركزي فلات ايران در حاشيه ي دشت هاي كوير لوت قراردارد وبين عرض هاي 29 درجه و52 دقيقه تا 33 درجه و27 دقيقه شمالي وطول 52 درجه و55 دقيقه تا 56 درجه و37 دقيقه شرقي واقع شده است.

     استان يزد داراي 10شهرستان (يزد، ابركوه، اردكان، بافق، تفت، خاتم، صدوق، طبس، مهريز و ميبد)، 23 شهر ، 20 بخش و51 دهستان بوده با استان هاي سمنان از شمال غرب، اصفهان از غرب، فارس از جنوب غرب، خراسان جنوبي از شرق، خراسان رضوي از شمال شرق وكرمان از شرق وجنوب شرق همسايه است.

آب انبارها، بادگيرها، كوچه هاي آشتي كنان و آسياب هااز مشخصه هاي اين استان است.

از كوه هاي شاخص اين استان مي توان به شيركوه، خرانق، هدش، سياه كوه، معراجي، ساغند، هرات ومروست، ندوشن وبوستان اشاره كرد.

بهره برداري از سفره آب زيرزميني از طريق قنات صورت مي گيرد.ازقنوات مهم استان، مي توان به قنات اهرستان، دولت آباد، غياث آباد وزارچ اشاره كرد.

متوسط بارندگي در سطح استان 108 ميلي متر ، ميانگين درجه حرارت حداقل 20- و حداكثر 47+ درجه سانتيگراد مي باشد.

 

 

وجه تسميه يزد

     «يزد» واژه اي باستاني است كه ريشه در «يشت» يا «يزت» و« يسن» به معناي ستايش، نيايش، پرستش، ايزد و... دارد. به اعتقاد تعدادي از تاريخ نويسان ، دردوره ساسانيان، به فرمان يزد گرد اول در اين محل، شهري به نام «يزدان گرد» بنا گرديده است. نام يزد از همين عنوان گرفته شده وبه معناي مقدس، فرخنده ودرخور آفرين است.

       مورّخان يوناني، شهر كهن وباستاني را «ايساتيس» خوانده اند كه احتمالاً بعد از ايجاد شهر كهن «كثه » پديد آمده است. پس از ظهور اسلام و گرايش مردم ايران به اين آيين، به يزد لقب «دارالعباده» داده شد.

 

 

 

 

جمعيت، نژاد، زبان، دين

       جمعيت استان يزد براساس سرشماري سال 1385، تعداد 983052 نفر است كه از اين تعداد، 785213نفر را جمعيت شهري و 197839نفر راجمعيت روستايي تشكيل ميدهد.

       مردم استان يزد، ايراني اصيل واز نژاد آريايي هستند وبه دليل موقعيت جغرافيايي وسوابق تاريخي استان، كمتر با نژادهاي غيرايراني آميخته اند. زبان مردم، فارسي با لهجه يزدي است.

       دين مردم استان يزد، اسلام ومذهبشان شيعه جعفري است، اما اقليّت هاي مذهبي هم در اين استان زندگي مي كنند كه مي توان از زرتشتيان، يهوديان ومسيحيان نام برد.

 

 

 

 

صنايع دستي و سوغات استان يزد

        پيشينه يزد كه به دوران يزدگرد ساساني مي رسد، آكنده از تلاش پي گير مردماني پارسا وسخت كوش است كه به رغم طبيعت گرم وخشك اين ديار، كمرهمّت بسته اند تا به بركت پشتكار، خلاقيّت وذوق هنري خدادادي، نام شهر وديار خودرابلند آوازه گردانند.

تعدادي از سوغات و صنايع دستي بومي استان ازاين قبيل است:

ترمه – دارايي – سفال وسراميك- كاشي سازي – گليم وزيلو – شیرینی - آهنگري (چلنگري)

 

 

شهرستان يزد

     شهرستان يزد دومين «شهرخشت خام » و «تاريخي» جهان است. وسعت اين شهرستان كه مركز استان است 2491 كيلومتر مربع وشامل 2 بخش «مركزي» و«زارچ» با شهرهاي يزد، حميديا، شاهديه، زارچ ودهستان هاي فجر ،فهرج، اله آباد ومحمّد آباد است.

     جمعيت شهرستان يزد 523192 نفر بوده كه از اين تعداد، 481479 نفر آن جمعيت شهري و41713 نفر جمعيت روستايي است قدمت يزد به 8 تا 12 هزار سال مي رسد. نامهاي قديم يزد، ايساتيس و كثه بوده و به «شهر بادگيرها» ، «شهر دوچرخه ها» و «دارالعباده» معروف است.

     بافت تاريخي يزد با مساحت عرصه 743 ومساحت حريم 5000 هكتار وبيش از 6500 فضاي قديمي در ثبت آثار ملي قرار گرفته است.در اين بافت، خانه هاي دوره ايلخاني همچون گذشته، مسكوني هستند واز اين نظر اين بافت تاريخي ،منحصر بفرد است.

     شهر يزد دربين ايرانيان ، به شهر بادگيرها معروف است كه در واقع ، بادگيرها سيستم تنفسي شهر محسوب مي شوند ودر فضاهاي مسكوني وقديمي ديده مي شوند.بادگيرها از چهار قسمت بدنه، قفسه، تيغه ها وسقف تشكيل شده اند.

     از بناهاي تاريخي يزد مي توان به مسجد جامع كبير، بقعه سيدركن الدين، مسجدفُرط، مجموعه اميرچخماق، مسجد حظيره، مسجدملااسماعيل، شاهزاده فاضل، باغ دولت آباد، حمام خان، آتشكده، آب انبار شش بادگيري، خانه محمودي، خانه لاري ها، بازار و... اشاره كرد.

[راضیه جون]

خوب و جالب بود