تأثیرات جنگ جهانی اول در ایران

[# αпGεʟ]

جنگ جهانی اول به بهانه كشته شدن ولیعهد اتریش در 1914 شروع شد و پس از مدتی با ورود كشورهای دیگر به صحنه، میدان جنگ گسترش یافته و به آسیا هم رسید . به لحاظ موقعیت استراتژیكی ایران و اهمیت آن برای متحدین و متفقین هر كدام از نقطه‌ای وارد سرزمین پاك ایران شدند. این ورود با وجود اینكه ایران در جنگ اعلام بی‌طرفی كرده بود لطماتی شدید از لحاظ اقتصادی، سیاسی و اجتماعی به این مرز و بوم وارد كرد.

---

از تأثیراتی كه جنگ جهانی اول بر ایران گذاشت می‌توان به موارد ذیل اشاره كرد:

1. ریشه‌های كودتای سوم اسفند 1299 ه ـ ش را كه سرانجام دودمان پهلوی را در 1304 ه ـ ش به قدرت رسانید، باید در خرابی‌های ناشی از جنگ جهانی اول، و سرخورده شدن جبهة مخالف استبداد در ایران جستجو كرد.[1] پس در واقع اولین تأثیر جنگ جهانی اول خود به قسمت‌های متعدد تقسیم می‌شود:

الف) لطمه خوردن اقتصاد كشاورزی: طی جنگ سرزمین ایران صحنة درگیری‌های قوای روسیه از شمال، عثمانی از غرب، و بریتانیا (انگلیس) از جنوب شد . جنگ تأثیر مستقیم و مخربی بر اقتصاد ایران داشت. چرا كه ارتش‌های متخاصم، محصولات كشاورزی، دامی و حتی خود دام‌ها را مصادره می‌كردند و برای ارتزاق خود مردم را در مناطق مختلف بالاخص در روستاها تحت فشار قرار می‌دادند.

شبكة آبیاری كشور در طی نقل و انتقالات نیرو و تجهیزات از طرف دول درگیر بكلی ویران شد. مردم را جهت جاده‌سازی و سایر امور به بیگاری نظامی وا می‌داشتند و این امور باعث خالی شدن روستا از سكنه گشته در نتیجه سطح تولید كشاورزی كاهش چشمگیری پیدا كرد .

جنگ جهانی اول باعث شد كه فعالان سیاسی ایران دچار تنش شده و وحدت سیاسی لازم جهت مقابله با مشكلات را از دست بدهند چرا كه گروهی طرفدار متفقین شدند و گروهی دیگر طرفدار متحدین

ب) توقف توسعه صنعتی: جنگ باعث شد توسعة صنعتی دستخوش وقفه گردد، محدوده فعالیت‌های صنعتی كه به خصوص بعد از ورود برخی مستشاران خارجی در اواخر دوره قاجار آغاز گردیده بود دچار تزلزل گردید.

ج) تورم، فقر و قحطی: در شهرها تورم بطور قابل ملاحظه‌ای افزایش یافته، و قحطی شدیدی بروز كرد. تلفات انسانی ناشی از قحطی و جنگ بین یكصدهزار تا دو میلیون نفر برآورد شده است یعنی مردم ایران برای جنگی كه خود نقشی در آن نداشتند بهایی این چنین سنگین پرداخت كردند.[2]

د) تزلزل در حكومت و كابینه‌های آن: این وضعیت باعث شد كه دولت مركزی در زمان سلطنت احمدشاه وضعیت نومیدكننده‌ای پیدا كند طوری كه بین سال‌های 1288 ه ـ ش تا 1300 ه ـ ش بیش از پنجاه بار دولت و كابینه تغییر پیدا كند چرا كه وضع سیاسی اجتماعی ایران بر اثر ورود نیروهای متفقین و متحدین و اشغال خاك ایران و بروز قحط غذا و گرسنگی و بیماری‌های مسری در ایران فوق‌العاده بحرانی بود[3] و لذا سرنوشت مردم به دست عواطف و احساسات خودشان سپرده شده بود.

هـ) فروریختن پایه‌های دموكراسی و آخرین روزنه‌های آن: صرف‌نظر از خسارت‌های اجتماعی ـ اقتصادی جنگ، بسیاری از سازمان‌های متشكل مشروطه از جمله احزاب و گروه‌های سازمان یافته تضعیف و یا بكلی مضمحل شدند و راه استیلای كامل انگلیس بر ایران هموار گردید كه در نهایت حضور خود را با كودتای 1299 تكمیل كرد.[4]

جنگ باعث شد توسعة صنعتی دستخوش وقفه گردد، محدوده فعالیت‌های صنعتی كه به خصوص بعد از ورود برخی مستشاران خارجی در اواخر دوره قاجار آغاز گردیده بود دچار تزلزل گردید

2. ایجاد تفرقه در صفوف فعالان سیاسی: جنگ جهانی اول باعث شد كه فعالان سیاسی ایران دچار تنش شده و وحدت سیاسی لازم جهت مقابله با مشكلات را از دست بدهند چرا كه گروهی طرفدار متفقین شدند و گروهی دیگر طرفدار متحدین، پس با هم به رقابت پرداختند و بطور محرمانه قراردادهائی را امضاء كردند. این برهه را باید بی‌تردید بغرنج ترین دورة تاریخ سیاسی كشور به حساب آورد.[5] كه اثرات آن تا مدت‌ها بعد از پایان جنگ در كشور مشاهده می‌شد و پایه‌های اقتصادی، سیاسی و اجتماعی كشور را تضعیف كرد.  

3. نا امن شدن راه‌های مواصلاتی: در این جنگ بیشتر راه‌های مواصلاتی كشور یا مسدود شدند یا تخریب، راهزنی و ناامنی در پی تضعیف دولت و از هم پاشیدگی سیاسی گسترش یافت. شهرهای متعددی از نقاط مختلف كشور بر اثر دست به دست شدن مكرر میان دول متخاصم ویران گشت.

4. تسلط كامل انگلیس بر ایران: هر چند كه در پی جنگ جهانی اول ایران از زیر یوغ روسیه رهائی یافت، اما بریتانیا تسط خود را بیشتر كرد و قراردادهای ننگین مثل قرارداد 1919 را تحمیل كرد و سال‌های متمادی با در اختیار گرفتن نفت، سیاست و اقتصاد ایران به سیطرة خویش تداوم بخشید.[6]

بنابراین اثرات جنگ جهانی اول بر ایران از زوایای مختلف اقتصادی، سیاسی و اجتماعی بود كه باعث ركود اقتصاد ایران شد .كشاورزی، كه عمده‌ترین منبع درآمدی كشور در آن زمان بود بخاطر جنگ بكلی از بین رفت و در پی آن قحطی و گرسنگی بوجود آمد. همچنین از لحاظ سیاسی، احزاب و گروه‌های تازه تشكیل‌یافته تضعیف شده و همچنین دولت‌هایی كه روی كار می‌آمدند به خاطر نفوذ و استیلای دول غرب نمی‌توانستند كارآیی لازم جهت رفع معضلات و مشكلات مردم را داشته باشند از لحاظ اجتماعی هم تلفاتی سنگین دامنگیر مردم ایران شده و در پی جنگ ناامنی و راهزنی رفتارهای سوء اخلاقی، ارتكاب جنایت‌های بزرگ و ویرانی بیشتر شهرها و ویرانی راه‌های مواصلاتی كشور نصیب ایران شد.

جهت كسب اطلاعات بیشتر می‌توان به منابع ذیل مراجعه كرد.

- عملیات در ایران، فردریك مابرلی، ترجمه كاوه بیات، تهران، خدمات فرهنگی ری، 1369.

- طوفان در ایران، احمد احرار، تهران، نوین، 1362.

- ایران و جنگ جهانی اول، اسناد وزارت داخله، كاوه بیات، تهران، سازمان ملی ایران، 1369.

[wizas]

ایران نابود شده
اگه این جنگ نبود چه قدر پیشرفت می کردیم

[tyjtfhdhr]

ایران نابود شده
اگه این جنگ نبود چه قدر پیشرفت می کردیم

(:
ی تفکر بسته.. 
المان دو هر دو جنگ جهانی کاملا با خاک یکی شد
ب نظرت چرا الان بازم از ما جلوتره(:؟ 
ب خاطر همبن تفکرای بسته... 

---

تا وفتی ک یاد نگیریم مسولیت اشتباهمامون و بپذیریم همینی  هستیم ک هستیم.. 

[❣ოﾑԋsﾑ❣]

خوب بود

[Miss.saly]

ایران نابود شده
اگه این جنگ نبود چه قدر پیشرفت می کردیم

(:
ی تفکر بسته.. 
المان دو هر دو جنگ جهانی کاملا با خاک یکی شد
ب نظرت چرا الان بازم از ما جلوتره(:؟ 
ب خاطر همبن تفکرای بسته... 

---

تا وفتی ک یاد نگیریم مسولیت اشتباهمامون و بپذیریم همینی  هستیم ک هستیم.. 

کاملا مشخصه.. چون نمیخان که ما پیشرفت کنیم ... کسانی که بر غرب و کشور های به ظاهر ابرقدرت سلطه دارن از پیشرفتی که صرفا برای پیشرفت باشه جلوگیری میکنن