13-08-2014، 12:07
توضیح کلی
فلج بِل عبارت است از فلج یا ضعف در یک طرف صورت. این فلج به احترام پزشکی که برای اولین بار آن را کشف و توصیف کرده نامگذاری شده است. شروع آن ممکن است ناگهانی باشد یا اینکه پس از چندین روز اتفاق بیافتد. در اکثریت بیماران، پیش از بروز آن یک مشکلی وجود داشته است، مثلاً استرس، خستگی، سرماخوردگی، یا خشکی گردن یا شانه در طرفی که فلج صورت قرار است اتفاق بیافتد. در این فلج، عصب هفتم جمجمهای و آن دسته از عضلات صورت که توسط آن عصبدهی میشوند دچار مشکل شدهاند.
علایم شایع
فلج ناگهانی در یک طرف صورت، از جمله فلج عضلات پلک
درد در پشت گوش در طرف مبتلا
از بین رفتن خطوط طبیعی و بیحالت شدن یک طرف صورت
هماهنگ نبودن دوطرف صورت به هنگام خنده یا اخم کردن
سرازیر شدن آب دهان
تغییر در حس چشایی، و ترشح بزاق یا اشک (گاهی)
علل
ناشناخته است. فلج احتمالاً در اثر تورم عصب هفتم به وجود میآید. تورم عصب هفتم نیز ممکن است به علت یک ویروس، بیماری خود ایمنی، یا کاهش جریان و فشارخون در عصب هفتم به هنگام عبور آن از میان استخوان گیجگاهی (یکی از استخوانهای جمجمه) باشد.
عوامل افزایش دهنده خطر
قرار گرفتن در معرض سرما
پیشگیری
در حال حاضر نمیتوان از آن جلوگیری کرد.
عواقب مورد انتظار
فلج بل آزاردهنده است، ولی خطرناک نیست. میزان آسیب به عصب تعیینکننده میزان بهبودی است.
بهبود تدریجی و مدت زمان آن متغیر است، گاهی تا چندین ماه
فلج خفیف صورت معمولاً در عرض چند ماه کاملاً بهبود مییابد. فلج شدید صورت نیز در 90%-80% موارد کاملاً بهبود مییابد.
در مواردی که بهبودی کامل رخ ندهد، گاهی با کمک جراحی میتوان ظاهر صورت و کار عضلات آن را بهتر کرد
عوارض احتمالی
تحریک و اذیت شدن چشم یا حتی صدمه به چشم، زیرا چشم به خوبی بسته نمیشود و در معرض گرد و غبار و آلودگی قرار میگیرد. اگر به نحوی از چشم محافظت به عمل نیاید، امکان دارد روی قرینه زخم ایجاد شود.
خرابی دندان و بیماری لثه به علت کاهش ترشح بزاق و مشکل در جویدن
مشکلات روانی و از دست دان عزت نفس
درمان
اصول کلی
- امکان دارد گاهی سیتی اسکن یا ام.آر.آی، و آزمایشات جهت رد سایر علل وارد آمدن فشار به عصب هفتم (عصب صورتی) توصیه شوند.
- امکان دارد آزمایشات الکتریکی (الکترومیوگرافی) روی عصب هفتم انجام شوند تا میزان آسیب به عصب مشخص گردد.
- اگر درد وجود دارد، ناحیه دردناک را دوبار در روز گرم کنید. یک حوله کوچک را که در آب گرم خیس خورده است را بچلانید و هر بار 15 دقیقه روی ناحیه دردناک بگذارید. در این حالت چشمان خود را بپوشانید یا ببندید.
- اگر نمیتوانید چشمان خود را خوب بندید، از محافظ چشم از جنس پلاستیک، شبیه آنچه شناگران به چشم میکنند، استفاده کنید. به این ترتیب، چشم شما از آلودگی، گرد و غبار، و خشکی محافظ میشود. این وسیله در مغازههای ورزشی یا عینک فروشیها در دسترس هستند.
- در شب و به هنگام خواب، از پوشش مخصوص استفاده کنید که باعث بسته شدن پلک میشود. به این ترتیب، چشم مرطوب باقی میماند و محافظت میشود. گاهی استفاده از پوشش به هنگام روز هم لازم میشود.
- با برگشت تدریجی قدرت عضلات، صورت را ماساژ و ورزش دهید. عضلات پیشانی، گونه، لبها، و چشمان را با کمک کرم یا روغن ماساژ دهید. عضلات ضعیف را نیز در جلوی آینه ورزش دهید. چشمان خود را باز و بسته کنید، چشمک بزنید، بخندید و دندانهایتان را نشان دهید. ماساژ و ورزش عضلات صورت را چند بار در روز و هر بار به مدت 20-15 دقیقه انجام دهید.
- دندانهای خود را بیشتر مسواک کنید و لابهلای آنها نخ دندان بکشید تا دهان، بهداشت بهتری داشته باشد.
- جراحی روی عصب صورتی (نادر)
داروها
قطره چشمی متیل سلولز برای سلامت و حفاظت چشمی که مرتباً در معرض محیط اطراف است.
مصرف کوتاه مدت داروهای کورتیزونی معمولاً برای کاهش تورم و التهاب عصب مبتلا مفید است.
فعالیت
فعالیتهای عادی خود را ادامه دهید. استراحت کمکی به بهبود فلج بل نمیکند.
رژیم غذایی
اغلب باید رژیم سبکی مدنظر قرار گیرد.
در این شرایط به پزشک خود مراجعه نمایید
اگر شما یا یکی از اعضای خانواده تان علایم فلج بل را دارید.
- اگر چشم شما علیرغم درمان، قرمز میشود، یا اینکه احساس ناراحتی در آن میکنید.
- اگر شما قادر نیستید جلوی ریزش براق دهان خود را بگیرید.
- اگر درد شدیدتر شده باشد.
- در صورتی که تب نیز به علایم اضافه شود.
فلج بِل عبارت است از فلج یا ضعف در یک طرف صورت. این فلج به احترام پزشکی که برای اولین بار آن را کشف و توصیف کرده نامگذاری شده است. شروع آن ممکن است ناگهانی باشد یا اینکه پس از چندین روز اتفاق بیافتد. در اکثریت بیماران، پیش از بروز آن یک مشکلی وجود داشته است، مثلاً استرس، خستگی، سرماخوردگی، یا خشکی گردن یا شانه در طرفی که فلج صورت قرار است اتفاق بیافتد. در این فلج، عصب هفتم جمجمهای و آن دسته از عضلات صورت که توسط آن عصبدهی میشوند دچار مشکل شدهاند.
علایم شایع
فلج ناگهانی در یک طرف صورت، از جمله فلج عضلات پلک
درد در پشت گوش در طرف مبتلا
از بین رفتن خطوط طبیعی و بیحالت شدن یک طرف صورت
هماهنگ نبودن دوطرف صورت به هنگام خنده یا اخم کردن
سرازیر شدن آب دهان
تغییر در حس چشایی، و ترشح بزاق یا اشک (گاهی)
علل
ناشناخته است. فلج احتمالاً در اثر تورم عصب هفتم به وجود میآید. تورم عصب هفتم نیز ممکن است به علت یک ویروس، بیماری خود ایمنی، یا کاهش جریان و فشارخون در عصب هفتم به هنگام عبور آن از میان استخوان گیجگاهی (یکی از استخوانهای جمجمه) باشد.
عوامل افزایش دهنده خطر
قرار گرفتن در معرض سرما
پیشگیری
در حال حاضر نمیتوان از آن جلوگیری کرد.
عواقب مورد انتظار
فلج بل آزاردهنده است، ولی خطرناک نیست. میزان آسیب به عصب تعیینکننده میزان بهبودی است.
بهبود تدریجی و مدت زمان آن متغیر است، گاهی تا چندین ماه
فلج خفیف صورت معمولاً در عرض چند ماه کاملاً بهبود مییابد. فلج شدید صورت نیز در 90%-80% موارد کاملاً بهبود مییابد.
در مواردی که بهبودی کامل رخ ندهد، گاهی با کمک جراحی میتوان ظاهر صورت و کار عضلات آن را بهتر کرد
عوارض احتمالی
تحریک و اذیت شدن چشم یا حتی صدمه به چشم، زیرا چشم به خوبی بسته نمیشود و در معرض گرد و غبار و آلودگی قرار میگیرد. اگر به نحوی از چشم محافظت به عمل نیاید، امکان دارد روی قرینه زخم ایجاد شود.
خرابی دندان و بیماری لثه به علت کاهش ترشح بزاق و مشکل در جویدن
مشکلات روانی و از دست دان عزت نفس
درمان
اصول کلی
- امکان دارد گاهی سیتی اسکن یا ام.آر.آی، و آزمایشات جهت رد سایر علل وارد آمدن فشار به عصب هفتم (عصب صورتی) توصیه شوند.
- امکان دارد آزمایشات الکتریکی (الکترومیوگرافی) روی عصب هفتم انجام شوند تا میزان آسیب به عصب مشخص گردد.
- اگر درد وجود دارد، ناحیه دردناک را دوبار در روز گرم کنید. یک حوله کوچک را که در آب گرم خیس خورده است را بچلانید و هر بار 15 دقیقه روی ناحیه دردناک بگذارید. در این حالت چشمان خود را بپوشانید یا ببندید.
- اگر نمیتوانید چشمان خود را خوب بندید، از محافظ چشم از جنس پلاستیک، شبیه آنچه شناگران به چشم میکنند، استفاده کنید. به این ترتیب، چشم شما از آلودگی، گرد و غبار، و خشکی محافظ میشود. این وسیله در مغازههای ورزشی یا عینک فروشیها در دسترس هستند.
- در شب و به هنگام خواب، از پوشش مخصوص استفاده کنید که باعث بسته شدن پلک میشود. به این ترتیب، چشم مرطوب باقی میماند و محافظت میشود. گاهی استفاده از پوشش به هنگام روز هم لازم میشود.
- با برگشت تدریجی قدرت عضلات، صورت را ماساژ و ورزش دهید. عضلات پیشانی، گونه، لبها، و چشمان را با کمک کرم یا روغن ماساژ دهید. عضلات ضعیف را نیز در جلوی آینه ورزش دهید. چشمان خود را باز و بسته کنید، چشمک بزنید، بخندید و دندانهایتان را نشان دهید. ماساژ و ورزش عضلات صورت را چند بار در روز و هر بار به مدت 20-15 دقیقه انجام دهید.
- دندانهای خود را بیشتر مسواک کنید و لابهلای آنها نخ دندان بکشید تا دهان، بهداشت بهتری داشته باشد.
- جراحی روی عصب صورتی (نادر)
داروها
قطره چشمی متیل سلولز برای سلامت و حفاظت چشمی که مرتباً در معرض محیط اطراف است.
مصرف کوتاه مدت داروهای کورتیزونی معمولاً برای کاهش تورم و التهاب عصب مبتلا مفید است.
فعالیت
فعالیتهای عادی خود را ادامه دهید. استراحت کمکی به بهبود فلج بل نمیکند.
رژیم غذایی
اغلب باید رژیم سبکی مدنظر قرار گیرد.
در این شرایط به پزشک خود مراجعه نمایید
اگر شما یا یکی از اعضای خانواده تان علایم فلج بل را دارید.
- اگر چشم شما علیرغم درمان، قرمز میشود، یا اینکه احساس ناراحتی در آن میکنید.
- اگر شما قادر نیستید جلوی ریزش براق دهان خود را بگیرید.
- اگر درد شدیدتر شده باشد.
- در صورتی که تب نیز به علایم اضافه شود.