10 اختراع زمان باستان که فکر می‌کردید مربوط به زمان ما هستند!! (+عکس) قسمت 2

در ادامه لیست قبلی ده تایی اختراعاتی که فکر می‌کردید مدرن و مربوط به امروز هستند، امروز تصمیم گرفتیم که لیست دومی ‌برایتان تهیه کنیم. اینها وسایلی هستند که در مقاله قبلی از قلم افتادند، ولی با این حال جذابیت خود را دارند. اغلب مردم فکر می‌کنند این اجسام در جهان مدرن (یا حداقل قرون وسطی) اختراع شده اند اما تمام آنها مربوط به زمان پیش از مسیحیت هستند.

رومی‌ها و یونانی‌های باستان با انواع زیادی از بازی‌های توپی آشنا شده بودند، که در بعضی از آنها شرط استفاده از پا ضروری بود. در بازی رومی ‌harpastum باور داشتند که از یک بازی تیمی ‌به نام episkyros اقتباس شده است. سیاستمدار رومی ‌به نام سیسرو (106- 43 قبل از میلاد) از یک مرد نام می‌برد که زمانی که برای زدن مویش به سلمانی رفته بود در اثر پرت شدن توپ به آرایشگاه مرد! با تعریفی که از این بازیها شده به نظر به فوتبال راگبی شباهت دارد. مدرک مستندی از فعالیتی شبیه به فوتبال نیز در آیین نامه ارتش چینی « Zhan Guo Ce» یافت شده است که بین قرن‌های سوم تا اول قبل از میلاد گردآوری شده است. در آنجا از ورزشی به نام سوجو (ترجمه تحت‌اللفظی «ضربه به توپ») نام آورده شده که با یک توپ چرمی ‌شروع می‌شد، بازیکنان این توپ را به درون سوراخی که در وسط یک تکه لباس ابریشمی‌ بوده می‌انداختند که در بین نی‌های بامبو بسته شده بود.

انواع مختلفی از پیشگیری‌های بهداشتی مربوط به دهان از زمان‌های باستان وجود داشته و در تاریخ ثبت شده است. این موضوع به وسیله حفاری‌هایی که در سراسر جهان انجام شده مورد بررسی قرار گرفته است، در این حفاری‌ها تکه چوب‌های جویدنی، شاخه‌های کوچک درخت، پرهای پرندگان، استخوان‌های حیوانات و تیغ‌های جوجه تیغی کشف شده است. مردم زیادی از شکل‌های مختلف مسواک استفاده می‌کردند. در طب هندی (Ayurveda) از درخت neem (a.k.a. daatun) استفاده می‌شد و این درخت برای تهیه مسواک و محصولات مشابه برای هزاران سال پرورش می‌شد. یک نفر انتهای شاخه درخت نیم را می‌جود تا به شکل رشته‌های مسواک در آید و بعد از آن برای تمیز کردن دندان‌هایش استفاده می‌کند. در جهان مسلمانان، مسواک یا سیواک عبارت بود از شاخه یا ریشه گیاهانی که خاصیت ضدعفونی کننده داشتند. مسواک از دوران عصر طلایی اسلام به طور گسترده ای استفاده می‌شد.

بخیه تاریخچه طولانی و عجیبی دارد که به مصر باستان برمی‌گردد، در آنجا از هر چیزی از پوست درخت تا مو برای بخیه زدن گوشت انسان استفاده می‌شد. پزشکان 4000 سال پیش برای بستن زخم از بخیه زدن استفاده می‌کردند. یافته‌های باستان شناسی مصر باستان نشان می‌دهد که مصری‌ها از کتان و رگ و پی حیوانات برای بستن زخم‌ها استفاده می‌کردند. در هند باستان پزشکان از شاخک‌های سوسک‌ها یا مورچه‌ها به عنوان گیره ای که زخم‌ها را جوش می‌داد استفاده می‌کردند. آنها برای این کار حشرات را گرفته و بدنشان را نصف می‌کردند و این شاخک‌ها را از بدنشان جدا می‌کردند. از دیگر مواد طبیعی که برای بستن زخم استفاده می‌شد می‌توانیم از کتان، مو، علف، نخ پنبه، ابریشم، موهای ریز خوک و دل و روده حیوانات نام برد. پس الان باید متوجه شده باشید که اصول اساسی بستن زخم‌ها از سال 4000 سال پیش زیاد تغییر نکرده است!

یک لوح سفالین بابلی به عنوان اولین نقشه شناخته شده جهان ثبت شده است. این لوح سال 1930 در حفاری‌های خرابه‌های شهر گا-شور (Ga-Sur) در نوزیه‌20 مایلی شمال محوطه بابل قدیم (عراق امروزی) از زیر خاک بیرون کشیده شد. این نقشه به قدری کوچک است که در کف دست جای می‌گیرد (6.8 در 7.6 سانتی متر)، بیشتر مکان‌های این نقشه مربوط به دودمان پادشاهی ساراگون پادشاه اکد (2300 تا 2500 قبل از میلاد) می‌باشد. روی لوح مرزهای دو منطقه خشکی مشخص شده است و مجرای آب زمین‌ها را به دو نیم کرده است.
این لوح خاص با اشکال میخی نوشته شده و با نمادهای مخصوص روی سفال علامت گذاری یا قلم زنی شده است. نوشته‌های روی نقشه هویت برخی افراد و اسامی ‌برخی مکان‌ها را مشخص می‌کند.

قدیمی‌ترین مدرک ثبت شده از تولید مواد صابونی شکل مربوط می‌شود به 2800 سال قبل از میلاد مسیح در بابل باستانی. فرمول صابون ترکیبی از آب، ماده قلیایی و روغن cassia که بر روی لوح گلی تقریبا مربوط به 2200 سال پیش نوشته شده است. در پاپیروس Ebers (مصر، 1550 قبل از میلاد) نوشته شده که مصریان باستان به طور مرتب حمام می‌کردند و روغن حیوانی و گیاهی را با نمک‌های قلیایی ترکیب می‌کردند تا ماده ای شبه صابون خلق کنند. در برخی دیگر از اسناد کشف شده مصریان باستان ذکر شده که آنها در تهیه پشم برای ریسندگی از موادی مثل صابون استفاده می‌کردند. جالینوس ساختن صابون با استفاده از قلیاب را شرح می‌دهد و آن را برای شستشو و دور کردن آلودگی از لباس و بدن تجویز می‌کند. طبق گفته جالینوس بهترین صابون برای آلمان بود؛ و صابون فرانسه رتبه دوم را دارا بود. اولین نمونه از صابون واقعی به عنوان پاک کننده ثبت شده در تاریخ همین است.

قدیمی‌ترین کارگاه‌های کشتی سازی 2400 سال قبل از میلاد در بندر‌هاراپان در زندکی لوتال در گجرات هند برپا شدند. کشتی سازی‌های لوتال مربوط بودند به مسیر باستانی رود سابارماتی روی مسیر تجاری بین شهرهای ‌هاراپانی در سند و شبه جزیره Saurashtra، وقتیکه بیابان محصور Kutch بخشی از دریای عربی بود. معماران لوتال پیشرفت‌های برجسته ای در ساخت کارگاه کشتی سازی و انباری که به منظور استفاده در راه اهداف تجارت آب به کار می‌رفت را به نام خود ثبت کردند. لنگرگاه در دامنه شرقی شهر ساخته شد و باستان شناسان به آن به عنوان یک اثر برجسته معماری با عالی‌ترین سبک معماری می‌نگرند. این لنگرگاه دورتر از سرچشمه اصلی رودخانه قرار دارد که از رسوب گرفتن و مسدود شدن آب جلوگیری می‌شود اما دسترسی به کشتی را حتی در بالاترین حالت مد آب به خوبی تامین می‌کند. نام شهر باستانی یونانی ناپاکتوس « Naupactus» به معنی کارخانه کشتی سازی است. شهرت شهر ناپاکتوس به افسانه‌های گذشته مربوط می‌شود، وقتی که Heraclidae (اولاد هرکول) در آنجا ناوگانی برای رزم با پلوپونسوس ساختند.

یاسکپولوم (معادل لاتین برای «آیینه») نوعی ابزار پزشکی که برای معاینه از طریق سوراخ‌های بدن مورد استفاده قرار می‌گیرد و شکل آن هم بستگی به سوراخ‌های آن ناحیه از بدن دارد که قرار است برای آنجا استفاده شود. رومی‌ها از آیینه واژینال استفاده می‌کردند و نمونه‌های دست سازی از آیینه‌ها در پمپئی یافت شده است. ابزارهای اصلی در حفاری‌های خانه ساراگون در پمپئی یافت شد، پس به خاطر یافت شدن این ابزار در خانه اش مشهور شد. این ابزار عبارت بود از یک priapiscus با 2 (یا گاهی اوقات 3 یا 4) دریچه کام و زبانه ای که با یک دسته با مکانیزم پیچی باز و بسته می‌شود، تنظیماتی که در یاسکپولوم قرن 18 اروپا نیز یافت شد. سورانوس اولین نویسنده ای است که نظرش نسبت به یاسکپولوم بخصوص از نوع واژینال را ذکر کرده است. نویسنده‌های Graeco-Roman که از امراض زنانه و مامایی می‌نویسند بارها استفاده از این ابزار را برای تشخیص و درمان بیماری‌های رحم و واژن توصیه کرده اند، و حالا این ابزارها یکی از نادرترین ابزارهای پزشکی شناخته شده اند.

اگرچه ولکانش اختراع قرن 19 بود، تاریخچه رزین با مصارف دیگر به زمان پیش از تاریخ برمی‌گردد. واژه Olmec در زبان آزتکی به معنای «مردم رزینی» می‌باشد. مردم نیمه آمریکایی زمان باستان، واژه لاستیک « latex» را از کلمه Castilla elastic نوعی درخت رزینی آن منطقه استخراج کردند. سپس آب انگور محلی با این شیره گیاهی مخلوط شد تا رزین عمل آمده در 1600 قبل از میلاد خلق شود. مدارک باستان شناسی دال بر این است که رزین در دوره‌های گذشته مورد استفاده این آمریکایی‌ها بوده است- نمونه اش دوجین توپی است که در باتلاق Olmec El Manati یافت شده است. تا 3000 سال بعد و زمان پیروزی اسپانیا رزین از مناطق گرمسیری به سراسر Mesoamerica صادر می‌شد. اگرچه پیکرنگاری نشان می‌دهد استفاده‌های متعددی از رزین می‌شده است اما مصرف اولیه آن در توپ‌هایی بوده است که یا برای هدیه گرفتن استفاده می‌شدند و یا در بازی‌های توپی آیینی به کار می‌رفتند.

در مجمسه‌های نینوا بارها سایبان دیده شده است. اوستن هنری لایارد عکسی از یک نقش برجسته ارائه می‌دهد که در آن پادشاهی در یک ارابه با چتری بالای سرش ایستاده است، همراه با یک خدمتکاری که چتر را بالای سر او نگه داشته است. در قسمت پشتی سایبان نیز پرده ای است که آن را جمع می‌کند، درست مثل نمونه‌هایی که ما امروزه استفاده می‌کنیم. این وسیله منحصرا به پادشاه تعلق داشت (کسی که طاس هم بود) و هرگز توسط افراد دیگر مورد استفاده قرار نمی‌گرفت. در مصر سایبان با شکل‌های متفاوتی پیدا شده است. در برخی نمونه‌ها شبیه یک بادبزن است، بادبزنی با برگ‌های خرما یا پرهای رنگین که دسته بزرگی به آن وصل شده است،‌ شبیه آنهایی که در اجتماعات پشت سر پاپ نگه داشته می‌شوند. مفسر قرن دوم چینی فو شیان اضافه می‌کند که این چتر تاشوی ارابه وانگ مانگ بندهایی داشته که آن را جمع و باز می‌کرده است.

قدیمی‌ترین اشاره به خمیردندان مربوط می‌شود به نسخه‌های خطی مصری مربوط به قرن 4 بعد از میلاد که در آن مخلوطی از گل‌های زنبق و سوسن تجویز شده است. فرمول ساخت بیشتر خمیردندان‌های اولیه بر پایه ادرار بوده است. باوجود این خمیردندان‌ها یا پودرها تا قرن 19 میلادی در مصرف عموم مردم قرار نگرفت. یونانی‌ها و سپس رومی‌ها با اضافه کردن پاک کننده‌هایی مثل استخوان‌های خرد شده یا پوست‌های صدف ساختار خمیردندان را بهتر کردند. در قرن 9 «زیریاب» موسیقی‌دان و طراح مد ایرانی به خاطر اختراع نوعی خمیردندان مشهور شد. که درسرتاسر اسپانیای اسلامی‌ معروف شد. ترکیبات دقیق این خمیر دندان اکنون ناشناخته است، اما گزارش شده که هم مواد اساسی تمیز کننده و هم طمع دهنده را دارا بوده است.

زمان انقلاب صنعتی و سال‌های پس از آن بزرگترین اختراعات بشر تولید شد که برای انسانها شناخته شده است و مطمئنا پیچیده ترین نوع اختراعات نیز هستند. اینها جزو تاریخ ما محسوب می‌شوند و ما هم بیشتر تمایل داریم که این مدل وسایل آسایش و راحتی را مربوط به زمان‌ حال بدانیم. حال اگر بدانیم تعداد زیادی از این وسایلی که ما هر روز استفاده می‌کنیم را انسان‌های هزاران سال پیش ساخته اند متعجب خواهیم شد. اینجا لیست 10 اختراعی را آورده ایم که مربوط به قبل از میلاد مسیح هستند و اگرهم به طور مرتب از آنها استفاده نکنیم حداقل برایمان آشنا هستند.

زمان ساخت تخته سه لایی مربوط به هزاران سال پیش است؛ قدیمی‌ترین آنها حدود 3500 سال پیش در مصر باستان ساخته شدند. وقتیکه کالاهای چوبی با لایه‌های نازک چوب اره شده‌ای ساخته می‌شد که با سریش به هم چسبانده می‌شدند. دراصل دلیل ساخت آن کمبود چوب مرغوب بوده است. ورقه‌های نازک چوب با کیفیت بالا بر روی چوبهایی با کیفیت پایین‌تر چسبانده می‌شد تا ظاهر بهتر و مزیت‌های ساختاری جزئی داشته باشند. این نوع ساخت تخته سه لایی در طول تاریخ بارها تکرار شده است.

ساخت لوله‌های لوله کشی استاندارد شده با لبه پهن که در ساخت آنها از قیر برای جلوگیری از نشتی آب استفاده می‌شد در زیست گاه‌های شهری برمی‌گردد به سال 2700 قبل از میلاد در تمدن دره سند. عمل لوله کشی در زمان تمدن‌های باستانی مثل یونان، روم، ایران، هند و تمدن‌های چینی آغاز شد. آنها حمام‌های عمومی ‌را توسعه بخشیده و به آب آشامیدنی آماده در دسترس همگان نیاز داشتند و می‌خواستند جلوی هدر رفتن آب را بگیرند.
پیشرفت در سیستم لوله کشی آب خیلی آرام صورت گرفت، و واقعا از زمان سیستم کانال‌های آب رومی‌هیچ پیشرفتی حاصل نشد تا قرن نوزدهم که منجر به ساخت لوله‌ها شد. و سرانجام پیشرفت در تفکیک سازی موجب جدا شدن آبهای زیرزمنی از سیتم فاضلاب شد که این کار باعث از بین رفتن حفره‌ها و چاه‌های فاضلاب رو باز شد.

طبق تحقیقات فدریکو فورمنتی در دانشگاه آکسفورد و آلبرتو مینتی از دانشگاه میلان فنلاندی‌ها اولین کسانی بودند که 5000 سال پیش از استخوان حیوانات اسکیت مخصوص یخ ساختند. در شرایط سخت زمستانی وقت شکار در دریاچه‌ها ذخیره کردن انرژی برای مردم فنلاند اهمیت زیادی داشت. اولین اسکیت با تیغه‌های فلزی در اسکاندیناوی پیدا شد و تاریخش هم مربوط به 200 بعد از میلاد می‌شد، این اسکیت شامل یک نوار نازک مسی تاخورده و متصل به سطح زیرین کفش چرمی ‌بود که برای اندازه کردن آن تعبیه شده بود.

تصور می‌شود قدیمی‌ترین شیمی‌دان جهان ثبت شده در تاریخ زنی به نام «تاپوتی» باشد، سازنده عطری که در لوحی به خط میخی در بین النهرین مربوط به هزاره دوم قبل از میلاد نامش آورده شده است. او گل‌ها و روغن را با گیاهان خوشبوی دیگر ترکیب کرده و عرق آنها را می‌گرفت، سپس آنها را صاف کرده و دوباره چندین بار در دستگاه عرق کشی می‌گذاشت. اخیرا باستان شناسان آنچه را که اعتقاد داشتند قدیمی‌ترین عطرهای زمان باستان در پیرگوسِ قبرس باشد را کشف کرده اند. قدمت این عطرها به 4000 سال پیش از میلاد بازمی‌گردد و در یک عطرسازی باستانی پیدا شدند. در این کارخانه 43.000 فوت مربعی (یا 4000 متر مربع) حداقل 60 عدد دستگاه عرق کشی، قیف و بطری عطر یافت شد. از پس مانده‌هایی که در آنجا یافت شد 4 نوع عطر دوباره ساخته شد.

ساکنین تمدن دره سند (3000 تا 1500 سال قبل از میلاد، دوره اوج 2600 تا 1900 قبل از میلاد) با استفاده از وزن ها و اندازه‌ها سیستم پیچیده ای از استانداردسازی ایجاد کردند. بدیهی است که این پیشرفتها در نتیجه حفاری های مکان دره سند حاصل شد. این استانداردسازی اختصاصی ساخت وسیله‌های اندازه گیری را فراهم ساخت که به نحو موثری در اندازه گیری زاویه ای و اندازه گیری برای عمارت‌ها و سازه ها استفاده می شد. سیستم درجه بندی نیز در این وسایل دیده می‌شد، همراه با درجه بندی زیرقسمتی پیچیده ای که در بعضی از وسیله های به چشم می‌خورد. علم مقیاس و اندازه گیری در بعضی از تمدن های باستانی وجود داشته که قدیمی ترین فرم آن را می‌توان سیستم استانداردسازی اجباری ای نامید که از سوی حاکمین بر مردم یک ناحیه تحمیل می‌شد. این اندازه ها اغلب بر پایه مقیاس های قابل استفاده برای عموم مثل اندازه طول یک دست انسان بود.

قدیمی‌ترین ذره بین جهان با قدمت 3000 سال متعلق است به نمرود و از قطعه ای سنگ بلور تشکیل شده است. این ذره بین را اوستن هنری لایارد در کاخ آشوری نمرود پیدا کرد. این ذره بین به عنوان یک عینک ذره بینی یا عینک آتشی که با متمرکز کردن نور آتش روشن می‌کند استفاده می‌شد. صنعت گران آشوری کنده کاری‌های پیچده ای می‌ساختند و می‌توانستند از چنین ذره بین‌هایی در کارهایشان استفاده کنند. جیووانی پتیناتو دانشمند ایتالیایی از دانشگاه روم اظهار می‌کند ذره بین‌هایی که آشوری‌هایی باستان استفاده می‌کردند بخشی از یک تلسکوپ بوده است؛ برای همین میزان دانش آشورهای باستان در مورد نجوم بسیار بالا بود.

شهرهای شمالی تمدن باستانی روم حدود 1000 سال قبل از میلاد از سیستم گرمایشی مرکزی استفاده می‌کردند. آنها با تعبیه کوره‌هایی در فضای خالی کف خانه و با استفاده از لوله‌هایی درون دیوارها هوای گرم را هدایت می‌کردند. این سیستم گرمایش با نام hypocaust مشهور بود. Hypocaust برای گرم کردن حمام‌های عمومی‌ و خانه‌های شخصی استفاده می‌شد. کف خانه به کمک ستون‌ها بالاتر از کف زمین قرار می‌گرفت و فضاهایی درون دیوار‌ها ایجاد می‌شد تا هوای گرم و بخار این کوره از میان این قسمت‌های محصور گذشته و از دودکش سقف خارج شود. با این روش هوای خانه گرم می‌شد اما هوای داخلی فضای اتاق آلوده نمی‌شد. داخل دیوارها جعبه‌هایی سفالین قرار می‌دادند تا هم هوای گرم را جابجا کنند و هم دیوارها را گرم کنند. نمونه مشابهی از سیستم گرمایش مرکزی در کره باستان استفاده می‌شد که به ondol شهرت داشت. در عکس بالا شما می‌توانید بخش‌هایی را که در کف اتاق برای جریان یافتن هوای گرم ایجاد می‌کردند ببینید.

قدیمی‌ترین نوشته در مورد جراحی آب مروارید در کتاب مقدس عهد عتیق و نوشته‌های هندو آمده است. سوسروتا پزشک هندی ( قرن 6 قبل از میلاد- در عکس بالا) به خوبی با عمل آب مروارید آشنا بود. در هند جراحی آب مروارید با وسیله ای به اسم Jabamukhi Salaka انجام می‌شد. این وسیله سوزنی منحنی بود که برای شل کردن عدسی استفاده می‌شد تا آب‌ها را از میدان دید چشم خارج کند. چشم بعدا با کره گرم خیس شده و با نوار بسته می‌شد. اگرچه این روش موفق بود، اما سوسروتا هشدار داده بود فقط درمواقعی که واقعا لازم باشد باید این عمل را انجام داد.

سابقه کار دندانپزشکی در تمدن دره سند به 7000 سال قبل از میلاد بازمی‌گردد. در قدیمی‌ترین شکل دندانپزشکی از مته‌های خم شده برای عمل کردن دندان مشکل ساز استفاده می‌شد، شاید هم صنعتگران ماهر این کار را انجام می‌دادند. نمونه سازی از شکل دندانپزشکی باستانیان نشان داد که روش‌هایی که آنها استفاده می‌کردند هم مورد اطمینان و هم موثر بود. وجود حفره‌هایی به عمق 3.5 میلیمتر با شیارهای متحدالمرکز نشان از استفاده ابزاری مته مانند در دندانپزشکی می‌دهد. عمر این دندانها 9000 سال تخمین زده می‌شود.

جراحی پلاستیک یکی از قدیمی‌ترین انواح جراحی است. احتمالا انجام عمل جراحی ترمیم بینی 2000 سال پیش در هند باستان وجود داشته است، زمانیکه قطع کردن بینی نوعی مجازات به حساب می‌آمد طبقه کوزه‌گران عاقبت روشی برای بازسازی بینی اختراع کردند. با این روش قسمتی از پیشانی افراد را استفاده می‌کردند که این تکنیک هنوز هم مورد استفاده قرار می‌گیرد. بحث دیگری از این نوع جراحی در یونان باستان و نوشته‌های رومی ‌آمده است. عکس بالا متعلق به مردی به نام «والتر یئو» اولین کسی است که از عمل زیبایی سود برد.