نقل قول:

نارنجک (grenade) یا "نارنجک جنگی" (زیرا انواع دیگری نیز دارد) نوعی اسلحه*ی گرم است که توسط نفر قابل حمل بوده و بر علیه نفرات استفاده می*شود.


نارنجک دارای مقداری مادهٔ منفجره(خرج) است که وزن آن بستگی به نوع خرج مصرفی و وظیفهٔ تعریف شده برای نارنجک دارد ولی از یک کیلوگرم تجاوز نمی*کند و توسط محفظه*ای فلزی احاطه شده است. محفظهٔ فلزی معمولاً قابلیت ترکش شدن خوبی دارد تا در صورت انفجار مواد منفجره بیشترین آسیب ممکن را به نفرات دشمن وارد کند. از نارنجک در جنگهای نزدیک مثلا پاک سازی سنگر دشمن یا تیربارچی یا استحکامات دشمن استفاده می*شود.البته نارنجک هایی نیز هستند (موسوم به HEAT) که فقط با موج حاصل از انفجار به نفرات آسیب می*زنند. نارنجک*ها دارای ساز و کاری هستند تا جلوی انفجار ناخواسته را بگیرد. این سازوکار در اکثر نارنجک*ها مشابه است که به آن ضامن نارنجک می*گویند. ضامن معمولاً شامل سوزن و اهرمی است که جلوی ضربه زدن ناخواسته و اتفاقی سوزن به چاشنی را می*گیرد. چاشنی ماده*ای حساس به ضربه است که پس از ضربه سوزن، ماده منفجره را بعد از مدت زمانی در حدود سه تا پنج ثانیه منفجر می*کند. البته انواعی از مواد منفجره نیز هستند که احتیاجی به چاشنی ندارند. مانند "نیترو گلیسیرین" که خود در اثر ضربه حاصل از پرتاب نارنجک وبرخورد آن به زمین منفجر می*شود. در این نوع نارنجک*ها دیگر اضطراری برای پرتاب نارنجک وجود ندارد زیرا تا ضربه شدیدی نخورد منفجر نخواهد شد که البته این نوع نیز ضامن خاص خود را دارد.



ممکن است خرج نارنجک دارای مواد شیمیایی باشد(همان بمب*های شیمیایی در مقیاسی کوچک تر).
انواع دیگری از نارنجک نیز هست که برای کشتن افراد طراحی نشده اند، مانند نارنجک صوتی که با انفجار صدای شدیدی تولید می*کند که می*تواند افراد را برای مدت کوتاهی گیج کند یا نارنجک نوریکه با انفجار، نور شدیدی تولید می*کند و یا نارنجک دودزا و یا نارنجک مولد گازهای اشک آور یا بی هوش کننده که توسط نیروهای انتظامی برای متفرق کردن تظاهرکنندگان یا رهایی گروگان*ها استفاده می*شوند. البته نارنجک دودزا در جنگ نیز برای مخفی کردن موقت نفرات و تحرکات از دید دشمن استفاده می*شود مثلا در هنگام حمله تک تیرانداز دشمن به ستون نفرات، برای ایجاد فرصتی برای پنهان شدن و سنگرگرفتن. نوعی نارنجک نیز وجود دارد که برای خاموش کردن آتش مورد استفاده قرار می*گیرد که طرح و ایدهٔ آن توسط مخترعی ایرانی ارائه شده است.این به اصطلاح نارنجک محتوی مواد اتفاء حریق است و ضامنی الکترونیکی دارد.







بررسی ساختار یک نارنجک دستی و اجزای تشکیل دهنده آن آلات ضامن : که از دو قسمت حلقه ی ضامن (غیر موقت)و دستگیره ی ضامن (موقت)تشکیل شده است.حلقه ی ضامن جهت جلوگیری از انفجار نارنجک به مدت طولانی و فعال سازی آن تعبیه شده است که تا این حلقه و پین همراه آن از نارنجک خارج نشده باشد نارنجک آماده و فعال نخواهد شد.برای اطمینان از آن که نارنجک در دست خود عمل نکند ضامنی دوم به صورت یک دستگیره بر روی نارنجک قرار داده شده است و تا زمانی که این دستگیره از نارنجک جدا نشده است نارنجک عمل نخواهد کرد.
سیستم احتراق چاشنی و چاشنی تأخیری و فیوز : این سیستم که پس از آزاد شدن ضامن ها با کوبش ماسوره روی جاشنی باعث احتراق آن شده و پس از زمان معینی که در نارنجک های مختلف متفاوت است،باعث عمل کردن فیوز و به دنبال آن مواد عامل می شود.
مواد عامل : این مواد در هر یک از انواع نارنجک های دستی به دلیل کاربرد آن ها متفاوت است . در نارنجک های ترکش زا از مواد منفجره قوی و در نارنج های صوتی – نوری از ترکیب چند نوع ماده ی منفجره که باعث ایجاد نور و صدای شدید می شود و در نارنجک های دود زا موادی به کار می روند که سوختن آن ها باعث تولید مقدار زیادی دود غلیظ شده و در نارنجک های اشک آور و خفه کننده از موادی استفاده می شود که پس از ترکیب با هم و یا سوختن باعث انتشار مواد شیمیایی سمی و خطرناک گازی شکل در محیط می شود که ورود این مواد به چشم ها و دستگاه تنفّسی باعث ترشح اشک و سوزش چشم ها و همچنین ایجاد احساس تهوع و خفگی می شود که به مدّت طولانی و با وسعت و قدرت زیاد آتشی ایجاد می کند که به راحتی و حتی با آب نیز نتوان آن را خاموش کرد.

نارنجک دفاعی Frag ساخت : کره

رنگ : سبز زیتونی
جنس : چدنی
شکل ترکش : لوزی (از داخل برش خورده )
شعاع ترکش : 30-35 متر
زمان تاخیر : حدود 5 ثانیه

وزن : 405 گرم


نارنجک هجومی دفاعی RG 42 ساخت : شوروی سابق

رنگ : سبز زیتونی
جنس بدنه : ورق فولادی
نوع ترکش : فولاد نازک ورقی
شعاع ترکش : 25 متر
زمان تاخیر : 3 تا 4 ثانیه

وزن : 440 گرم


نارنجک امریکایی MK 2 ساخت : ایران و امریکا
رنگ : سبز زیتونی
جنس : چدنی 40 تکه
شعاع ترکش : 35-40 متر
زمان تاخیر : 3 تا 6 ثانیه

وزن : 575 گرم



نارنجک هجومی RGD 5
ساخت : شوروی سابق

رنگ : سبز زیتونی
جنس بدنه : فلز
نوع ترکش : ورق نازک فولادی به ضخامت 1 م م
شعاع ترکش : 20 متر
زمان تاخیر : 3-4 ثانیه
وزن : حدود 310 گرم

نارنجک دستی ساچمه اییBRM 75
نارنجک دستی ساچمه ای

ساخت : یوگسلاوی
مدل : BRM 75
وزن : 336 گرم
رنگ : سبز زیتونی
جنس بدنه : پلاستیک




نارنجك دستی RGO

ساخت: روسیه
قطر: 60 میلیمتر
وزن نارنجك: 530 گرم

نوع ماده منفجره:RDX
وزن مواد منفجره: 114 گرم
شعاع تركش: 100 متر


مشخصات نارنجک: همانطور که گفته شد نارنجک سلاح پرتابی کوچکی است به وزن 1 تا 2 پوند که آن را بمب دستی هم گفته اند زیرا ممکن است حاوی یک ماده انفجاری یا شیمیایی باشد، نارنجک هایی که با دست پرتاب می شوند با عنوان نارنجک های دستی طبقه بندی می گردند. نارنجک توسط فرد مورد استفاده قرار می گیرد و در موقعیت های مختلف تاکتیکی در دسترس است. نارنجک های دستی به هنگام حمایت از واحدهای کوچک در درگیری های تن به تن به کار می روند.
یک ویژگی اساسی، نارنجک دستی را از دیگر سلاح های موجود متمایز می کند. این عامل منحصر به فرد این است که به منظور آسیب رساندن لازم نیست آن را با همان دقتی که گلوله شلیک می شود، استعمال کرد. دیگر تفاوتهایی که نارنجک با دیگر سلاح ها دارد عبارتند از:

برد کوتاه:
منظور از برد یک نارنجک دستی فاصله متوسطی است که فرد می تواند این وسیله را پرتاب کند. این برد تنها به وسیله محدود نیست. به قدرت فردی که آن را پرتاب می کند بستگی دارد.

کوچکترین شعاع خطر موثر:
شعاع خطر موثر عبارت است از محیط منطقه مدور اطراف منطقه انفجار است. برای افرادی که در این منطقه هستند احتمالاً 50 درصد تلفات وجود دارد. البته خارج از این محیط هم ممکن است تلفات وجود داشته باشد. شعاع خطر موثر نارنجک، در مقایسه با شعاع خطر موثر یک خمپاره کوچک کم، و در انواع نارنجک ها این شعاع متفاوت است.

عمل تاخیری ماسوره:
عمل تاخیری ماسوره به علت وجود عامل تاخیری زمانی در آن است. این حالت باعث می شود که نارنجک با ایمنی پرتاب شود. بیشتر نارنجک های دستی استاندارد دارای ماسوره های تاخیری هستند و قسمت عمده آنها در اثر ضربه منفجر نمی شوند. و فقط پس از سوختن عامل تاخیری ماسوره که انفجار صورت می گیرد .
نارنجک آ یک نارنجک دستی را می توان یا یک ترقه ی معمولی مقایسه کرد یک ترقه دارای بدنه ای است که از باروت یا ماده سریع الاشتعال پر شده و یا یک شعله کوچک منفجر می شود وقتی که فتیله روشن می شود به طرف پایین می سوزد تا این باروت را مشتعل کند اشتعال باروت بدنه ی کاغذی ر می ترکاند اگر چه یک نارنجک دستی از مواد مختلف ساخته شده ولی تقریبا به همان حالت عمل می کند و دارای همان قسمت هایی است که یک ترقه دارا می باشد. نارنجک بمب دستی کوچک حاوی مواد منفجره یا عامل شیمیایی است و بر علیه نفرات ، سنگرها، خودرو ها و تجهیزات دشمن به کار می رود.