ساختمان واژه در ادبیات فارسی - نسخه‌ی قابل چاپ +- انجمن های تخصصی فلش خور (http://www.flashkhor.com/forum) +-- انجمن: علم، فرهنگ، هنر (http://www.flashkhor.com/forum/forumdisplay.php?fid=40) +--- انجمن: تحصیلات دانش آموزی و دانشجویی (http://www.flashkhor.com/forum/forumdisplay.php?fid=64) +--- موضوع: ساختمان واژه در ادبیات فارسی (/showthread.php?tid=297997)

ساختمان واژه در ادبیات فارسی - מַברִיק - 02-08-2021 ساختمان واژه: واژه از نظر ساختمان (اجزای سازنده‌ی آن)، به دو دسته‌ی «ساده» و «غیرساده» تقسیم می‌شود: ۱) ساده: واژه‌ای است که تنها از یک جزء تشکیل شده باشد و قابل تجزیه به واحدهای معنایی کوچک‌تر نباشد؛ مانند: کبوتر، گوسفند، کتاب، میز، معلّم، چراغ، رنگ، روشن و... ۲) غیرساده: واژه‌ای است که از دو یا چند جزء (واحد معنایی) تشکیل شده باشد؛ مانند: کبوترها(کبوتر + ها)، گوسفندان (گوسفند+ ان)، کتابخانه (کتاب + خانه)، رومیزی (رو + میز + ی)، معلّمی (معلّم + ی)، چهل‌چراغ (چهل + چراغ)، رنگارنگ (رنگ + ا + رنگ)، روشن‌گری (روشن + گر +ی). واژه‌های «غیرساده» براساس نوع اجزای سازنده‌ی آن‌ها به سه دسته‌ی زیر، تقسیم می‌شوند: ۱-۲- وندی: واژه‌ای که از یک جزء معنی‌دار (آزاد) و یک یا چند وند (پسوند، پیشوند) تشکیل شود: گلدان، بی‌کار، همراه، بی‌تابی، درختان، سامانه، روزانه، شاخه‌ای، همدردی، ناهماهنگی، دانشگاهی، نابه‌سامانی، بزرگ‌ترین و... ۲-۲- مرکّب: واژه‌ای که تنها از دو یا چند جزء معنی‌دار (آزاد) تشکیل شود: گلبرگ، گلاب‌پاش، داروخانه، شاهنامه‌خوان، مدادپاک‌کن، خود‌نویس، بزرگ‌راه، زیرگذر، خودپرداز، پست‌بانک و... ۳-۲- وندی-مرکّب: واژه‌ای که از دو یا چند جزء معنی‌دار (آزاد) و یک یا چند وند (پسوند، پیشوند، میانوند) تشکیل شود: گلبرگ‌ها، نوجوانی، ناجوانمردی، گلخانه‌ای، جست‌وجو، بی‌سروسامانی، خودخواهی، سراسری، روبه‌رو، پاک‌سازی، شیرمردان، کتابخانه‌ها، سربلندی، دانش‌آموزان