۱۳ نکته برای افزایش کیفیت تدریس آنلاین

چند روزی است که مدارس و دانشگاه‌ها زودهنگام باز شده‌اند. هرچند دربسیاری از مناطق‌، خبری از جنب‌وجوش محصل‌ها نیست. به‌علت شیوع ویروس کرونا،‌ بخش بزرگی از آموزش به فضای مجازی منتقل شده است. این موضوع باعث بروز چالش‌های زیادی شده و البته فرصت‌های جدیدی را هم ایجاد کرده است. در این مقاله، به ۱۳ نکته کوتاه اشاره می‌کنیم که به بهبود تدریس آنلاین کمک می‌کند.

۱. فیلم آموزشی ضبط کنید
اگر دانش آموزان شما به اینترنت پرسرعت دسترسی نداشته باشند، ممکن است تدریس آنلاین شما را از دست بدهند و یا با مشکلاتی مانند قطعی تصاویر، ناهماهنگی بین دریافت صدا و تصویر و… مواجه شوند. به‌جای تدریس آنلاین، بهتر است فیلم‌برداری کنید و آن را برای فراگیران بفرستید.
۲. چهره خود را نشان دهید
مطالعات نشان داده است که نمایش چهره مدرس هنگام تدریس، باعث بهبود یادگیری می‌شود. پس خوب است که چهره خود را هم در تدریس مجازی‌تان وارد کنید.

۳. فیلم‌های خود را کوتاه کنید
تحقیقات ثابت کرده‌اند که افراد کلیپ‌های کوتاه را بهتر و بیشتر تماشا می‌کنند. فیلم‌های بیش از ۱۵ دقیقه معمولا باعث حواس پرتی و کاهش تمرکز می‌شوند. اگر مجبور شدید بیش از ۱۵ دقیقه تدریس کنید، فیلم آموزشی خود را به کلیپ‌های کوتاه‌تر تقسیم کنید.

۴. پیش از ارسال مطالب، آنها را بازبینی کنید
همیشه قبل از ارسال مطالب برای فراگیران، آنها را بازبینی کنید تا عیب‌هایشان برطرف شود. کلیپ‌های آموزشی را پیش از ارسال، یک بار تماشا کنید. همچنین، جزوات و اسلاید‌ها را روی تلفن همراه بررسی کنید تا از کیفیت خوانش آنها بر روی صفحات کوچک مطمئن شوید.

۵. از منابع معتبر کمک بگیرید
عرصه آموزش مجازی چیزی نیست که به‌تنهایی بخواهید آن را پیش ببرید. از منابع مختلف آموزشی برای غنی‌تر کردن فرایند یادگیری بهره ببرید. فیلم‌‌های آموزشی همکاران، وب‌سایت‌های مفید و… همگی می‌توانند به شما در امر تدریس یاری برسانند.

مطمئن شوید که منابع اینترنتی اشاره‌شده، به‌صورت رایگان در دسترس همگان باشند.
۶. دقیق و شفاف باشید
اگر از فراگیران بخواهید فیلم یا صوت آنلاین بیش از ۱۵ دقیقه را ببینند، به‌دلیل طولانی بودن ممکن است این کار را به تأخیر بیندازند. به‌جای این کار، دقیقا همان بخشی را آدرس بدهید که باید ببینند (مثلا از دقیقه ۱۳:۲۰ تا ۱۴:۴۵ یا برای مثال به آنها بگویید که پاسخ سؤالات را در انتهای کلیپ خواهند دید). این کار حتی آنها را کنجکاوتر هم می‌کند.

اگر منابعی را برای مطالعه به‌ آنها معرفی می‌کنید، حتما برای آنها روشن کنید که کدام‌یک اهمیت بیشتری دارد و باید ابتدا مطالعه شوند.

۷. از امکانات تعاملی بهره ببرید
هنگام تدریس مجازی تعامل کنید.

بلند‌گوی یک‌طرفه نباشید و روند تدریس را به گونه‌ای طراحی کنید که فراگیران وادار به تعامل مجازی شوند. این تعامل می‌تواند شرکت در گفت‌وگو، برگزاری آزمونک‌های مجازی و… باشد. بسیاری از شبکه‌های یادگیری مجازی چنین قابلیت‌هایی را در اختیار مدرسان قرار می‌دهند.

۸. انتظارات خود را تعدیل کنید
برخی از مدرسان در دوره‌های مختلف تحصیلی، همچنان به روش‌های سختگیرانه پیش از شیوع کرونا عمل می‌کنند. حال آنکه خودشان به دلایل گوناگون، امکان ارائه تدریس کامل و جامع ندارند. آموزش مجازی، هرقدر هم که فناوری‌های به‌روز در اختیار داشته باشید، کیفیت آموزش حضوری را ندارد. پس بهتر است انتظارات خود از فراگیران را تعدیل کنید. با کم کردن حجم تکالیف و انتظارات یا طراحی اشکال مجازی آن، می‌توانید سطح مشارکت شاگردان را بیشتر کنید و نتایج بهتری بگیرید.

۹. از روش‌های حضور و غیاب خودکار استفاده کنید
بسیاری از مدرسان، با مشکل بررسی میزان مشارکت فراگیران در کلاس‌های آنلاین مواجه‌اند. برای حل این مشکل، از امکانات حضور و غیاب نرم‌‌افزارها استفاد کنید. می‌توانید با ارائه یک آزمونک در انتهای هر بخش از تدریس، میزان مشارکت شاگردان را بسنجید.

۱۰. دورهمی مجازی با فراگیران برگزار کنید
با وجود شیوع کرونا، امکان دورهمی مجازی وجود دارد.

هر از گاهی فضایی را برای دورهمی مجازی خودتان با شاگردان ایجاد کنید. بهتر است در این فضا، درس ندهید. به‌جای آن،‌ درباره وضعیت درسی فراگیران، مشکلات آنها و… صحبت و تبادل نظر کنید. این کار هم صمیمیت بین شما و آنها را افزایش می‌دهد و هم به شما دید بهتری از وضعیت تحصیلی هرکدام از ایشان می‌دهد. همچنین با برگزاری این جلسات و دریافت بازخوردهای آنها، کیفیت تدریس شما هم بهتر می‌شود. مراقب باشید که این جلسات اجباری نشود و فراگیران به‌فراخور وقت و نیاز خود، در آن شرکت کنند.

۱۱. به فراگیران فرصت گفت‌وگو و کار تیمی با یکدیگر را بدهید
شما می‌توانید با راه‌اندازی یا تشویق فراگیران، آنها را در گروه‌های چندگانه مجازی سامان‌دهی کنید. برای مثال، پیش از ارسال پاسخ‌ها، از‌ آنها بخواهید که در گروه‌های خودشان،‌ آن را بررسی کنند و یک جواب مشترک برایتان بفرستند. با این کار هم حجم کار شما کاسته می‌شود و هم توانسته‌اید تدریس فعالی در فضای مجازی داشته باشید.

۱۲. از فراگیران خود کمک بخواهید
بسیاری از مدرسان، تدریس مجازی را برای اولین بار تجربه می‌کنند. پس با چالش‌های فراوانی هم روبه‌رو می‌شوند. خوب است که این موضوع را با شاگردان خود مطرح کنید و در صورت لزوم از آنها کمک بگیرید. در شرایط امروز، مهم است که معلمان و شاگردان به یکدیگر کمک کنند. این کار به بهبود ارتباط و یادگیری منجر می‌شود.

۱۳. روش‌های تدریس آنلاین خود را مدام تغییر ندهید
وقتی روش تدیس مناسب خود و کلاستان را یافتید،‌ همان را ادامه دهید. تغییر دادن مداوم روند‌ها و روش‌ها باعث خستگی و سردرگمی فراگیران خواهد شد.

شما به عنوان مدرس یا فراگیر، چه تجربیات و نکات دیگری درباره تدریس آنلاین در این روزها دارید؟ نظر خود را با ما به اشتراک بگذارید.