زمستان آغاز درگیری با سینوزیت

معنی ساده‌ این بیماری آن است که سینوس‌های شما عفونی یا ملتهب شده‌اند، اما این فقط اندکی از درد و گرفتاری‌ای را که در این شرایط تحمل می‌کنید، نشان می‌دهد.

سینوزیت، به‌خصوص سینوزیت مزمن، از شایع‌ترین بیماری‌های دستگاه تنفسی در کل دنیاست.
با شروع سرمای زمستان و سرماخوردگی‌هایی که گاه و بی‌گاه در این فصل گریبان گیر افراد می‌شود، نکته‌هایی که دکتر سید حامد سجادی، متخصص گوش و حلق و بینی درباره سینوزیت بیان می‌کند شنیدنی خواهد بود.

آیا هر سرماخوردگی‌ای منجر به سینوزیت می‌شود؟
باید گفت سینوزیت مثل سرماخوردگی است، با این تفاوت که سرماخوردگی بعد از یک هفته خوب می‌شود، ولی سینوزیت خیر. سرماخوردگی‌ای که بعد از 5 الی 6 روز به جای بهتر شدن، بدتر شود، ممکن است نشان دهنده ی عفونت سینوس ها باشد.
ما به این عفونت، "سینوزیت حاد" می‌گوییم؛ یعنی بیمار از قبل هیچ مشکلی نداشته و با یک‌بار سرماخوردگی شدید دچار سینوزیت شده ‌است. به‌ طور کلی شمار کمی از سرماخوردگی ‌ها به سینوزیت منجر می‌شوند.

یعنی به‌ دنبال سرماخوردگی، در چه مواردی با شک به سینوزیت باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر علائم سرماخوردگی بیش از 10 تا 14‌روز طول بکشد یا به‌تدریج بدتر شود؛ با سردرد شدید همراه باشد؛ ورم صورت یا تغییرات چشمی ظاهر شود؛ درد صورت بیش از 2 تا 4 روز باقی بماند؛ تب بالای 38‌ درجه بیشتر از سه روز ادامه یابد؛ ترشحات بینی پس از گذشت 5 تا 7 روز از شروع سرماخوردگی، زرد یا سبز رنگ شود؛ ترشحات، از ابتدای سرماخوردگی زرد یا سبز رنگ باشد و بیش از 7 تا 10 روز ادامه یابد؛ 10 تا 14 روز بعد از برطرف شدن سایر علائم، سرفه همچنان باقی بماند، به‌ویژه اگر خلط دار باشد و گوش درد (به‌ ویژه گوش درد یک طرفه) بیش از یک روز باقی بماند، در این صورت بیمار باید حتما به پزشک مراجعه کند و ممکن است این علائم سینوزیت باشند.

سینوزیت مزمن چطور؟
این را هم درباره علائم سینوزیت باید اضافه کنم که اکثر سینوزیت‌ها عارضه بینی دارند. گرفتگی بینی ، آبریزش، گاهی اوقات فشارهای داخل سینوس و حفره‌های صورت، سردرد، از دست دادن حس چشایی و در بیشتر مواقع در اطفال بوی بد دهان ممکن است از علائم سینوزیت باشند.
در برخی موارد کاهش حس بویایی و احساس مزه ی بد در گلو همراه با ترشحات چرکی پشت گلو هم وجود دارد و حتی ممکن است فرو بردن ترشحات در کودکان به تهوع و استفراغ منجر شود. اما اگر این علائم بیش از 12 هفته طول بکشند، یعنی بیمار علی ‌رغم داروهایی که استفاده کرده بهبود نیابد، در این صورت سینوزیت او مزمن شده است.

سینوزیت حاد متناوب هم داریم؟
این هم یکی از انواع دیگر سینوزیت‌هاست؛ به این ترتیب که فرد دچار سینوزیت حاد می‌شود و پس از مصرف دارو نیز بهبود می‌یابد، ولی بعد از سه الی چهار ماه دوباره دچار عفونت سینوس می‌شود که درمان این نوع سینوزیت از انواع دیگر آن مشکل‌تر است.

سردردهای ناشی از سینوزیت را چطور باید از سردردهای میگرنی یا سردردهای معمولی تشخیص داد؟
اکثر سینوزیت‌ها سردرد ایجاد نمی‌کنند و سردردهای سینوسی- همان‌هایی که مردم اغلب به این نام از آنها یاد می‌کنند- اغلب میگرن یا سردرد‌های غیرسینوسی هستند و با آنتی‌بیوتیک هم بهبود نمی‌یابند. به‌خصوص سینوزیت مزمن اصلا سردرد ندارد. در سینوزیت حاد نیز اغلب گونه‌های فرد دردناک می‌شود تا سر او. این سردرد‌ها به راحتی با مسکن و با استراحت خوب می‌شوند و اصلا عفونی نیستند.

سینوزیت به لوزه سوم هم ربط دارد؟
همان طور که سینوزیت سبب گرفتگی و ترشحات بینی می‌شود، لوزه سوم هم علائم مشابهی را آشکار می‌کند. در بسیاری از کودکان این دو مورد را به سختی می‌توان از هم تمییز داد، اما معاینه دقیق پزشک می‌تواند علت اصلی را مشخص کند.
لوزه سوم با متوقف کردن خروج ترشحات از پشت بینی، فرد را دچار سینوزیت می‌کند. در سینوزیت نیز خروج ترشحات چرکی از پشت بینی موجب تحریک لوزه سوم و تورم آن می‌شود.
چند درصد از سینوزیت‌های مزمن به جراحی نیاز دارند؟
درمان این بیماری معمولا طبی است، یعنی ما ترجیح می‌دهیم کسانی که سینوزیت دارند را جراحی نکنیم، مگر آنکه معالجات غیربالینی آنها غیر‌قابل علاج باشد.
به ‌طور متوسط کمتر از یک ‌درصد افرادی که سینوزیت دارند و به پزشک مراجعه می‌کنند، به جراحی نیاز پیدا خواهند کرد؛ یعنی درمان دارویی در اولویت است، اما نکته مهم این است که اگر درمان آنتی‌بیوتیکی کامل نشود، فرد در معرض خطر سینوزیت مزمن قرار می‌گیرد و به همین خاطر باید درمان سینوزیت حاد را به ‌طور کامل طبق دستور پزشک انجام شود.

برای کودکانی که دچار سینوزیت هستند هم جراحی صورت می‌گیرد؟
در سال‌های گذشته برای کودکان زیر 10 ‌سال عمل جراحی صورت می‌گرفت، ولی امروزه به خاطر خطرات، عوارض و سخت بودن عمل جراحی روی کودکان، سعی بر این است که جراحی صورت نگیرد. در افراد زیر 10 سال که سینوزیت دارند، اغلب مشکل لوزه سوم وجود دارد که اگر این لوزه همراه با مصرف اسپری و آنتی‌بیوتیک جراحی شود، بهتر از جراحی سینوس است. ولی اگر فرد تا سن 15 سالگی بهبود نیافت، جراحی می‌شود.

برای قبل و بعد از جراحی چه توصیه‌هایی دارید؟
هم قبل و هم بعد از جراحی، فرد باید از آلرژی‌زاها از جمله آلودگی هوا دوری کند. همچنین رطوبت منزل باید بین 30 الی 40 ‌درجه باشد، به‌خصوص در فصل زمستان. آب بدن نیز باید به میزان کافی باشد، در غیر این صورت خلط درون بینی غلیظ و خشک می‌شود و راه سینوس‌ها را می بندد.

کسانی که جراحی نمی‌کنند چطور؟
این افراد نیز از طریق آنتی بیوتیک درمان می‌شوند، ولی شست‌وشوی بینی با سرم فیزیولوژی یا آب نمک، دو الی سه بار در روز نیز به این بیماران بسیار کمک می کند.