دولت ترامپ آخرین روزهای خود را سپری می‌کرد، اما ظاهرا خصومت ترامپ با چین تمامی ندارد. وزارت دفاع ایالات متحده به‌تازگی با انتشار بیانیه‌ای، 9 کمپانی چینی دیگر را به لیست سیاه خود اضافه نمود. طبق فرمان اجرایی ترامپ در نوامبر 2020، کمپانی‌های سرمایه‌گذاری و اوراق بهادار آمریکایی از سرمایه‌گذاری در شرکت‌هایی که در این لیست قرار دارند، منع شده‌اند. احتمالا متعجب خواهید شد که بدانید نام کمپانی شیائومی نیز در بین 9 شرکت موجود در این لیست دیده می‌شود. به زعم دولت ایالات متحده، شرکت‌هایی که در این لیست قرار دارند، کمپانی‌های نظامی وابسته به دولت کمونیستی چین هستند که مستقیم یا غیرمستقیم در آمریکا فعالیت دارند.




این اقدام دولت آمریکا، در چارچوب الزامات قانونیِ ماده 1237 از "لایحه اختیارات دفاع ملی برای سال مالی 1999" صورت گرفته است. طبق این لایحه، یکی از مصادیق کمپانی‌های نظامیِ کمونیستی چین، به این صورت تعریف شده است: «هر شخصی که در تصاحب یا تحت کنترل ارتش آزادی بخش خلق چین بوده و به ارائه سرویس‌های تجاری، ساخت، تولید یا صادرات اشتغال داشته باشد.» هنوز مشخص نیست وزارت دفاع آمریکا بر چه مبنایی شیائومی را با این تعریف مطابقت داده، زیرا این شرکت عمدتا به تولید محصولات مصرفی می‌پردازد، در حالی که دیگر شرکت‌های موجود در این فهرست در عرصه‌هایی مثل هوانوردی، هوافضا، مخابرات، صنایع شیمیایی و نیمه‌رسانا و ... فعالیت دارند.
به هر حال، به موجب فرمان اجرایی ترامپ – که در نوامبر 2020 صادر شده بود – سرمایه‌گذاران آمریکایی تا 11 نوامبر 2021 (20 آبان 1400) مهلت دارند تا دارایی‌های خود در هر یک از شرکت‌های موجود در لیست مذکور را واگذار کنند. در این فرمان اجرایی آمده است: «جمهوری خلق چین سرمایه‌گذاران ایالات متحده را برای تأمین هزینه مورد نیاز جهت توسعه و مدرن‌سازی ارتش خود، استثمار می‌کند.» به گفته ترامپ، این امر با فروش سهام به سرمایه‌گذاران آمریکایی که در عرصه خرید و فروش سهام (چه در آمریکا و چه خارج از آن) فعالیت می‌کنند، صورت می‌پذیرد. لازم به ذکر است، کمپانی‌هایی مثل هواوی و SMIC پیش از این در لیست سیاه وزارت دفاع قرار گرفته بودند.
اینکه اقدام اخیر ایالات متحده چه تأثیری بر آینده شیائومی خواهد داشت، هنوز مشخص نیست. لازم به ذکر است، قرار گرفتن شیائومی در این لیست، به معنای ممنوعیت کامل تمام فعالیت‌های تجاری با این کمپانی نبوده و ممکن است شیائومی با حجم عظیم سرمایه‌گذاری از سوی کمپانی‌های آمریکایی روبرو شود. به عنوان مثال، کمپانی آمریکایی کوالکام – که آشکارا در شیائومی سرمایه‌گذاری کرده – ممکن است تا تاریخ 21 نوامبر سال جاری میلادی مجبور به واگذاری دارایی‌های خود در این شرکت شود. این امر می‌تواند قیمت سهام شیائومی را تحت تأثیر قرار دهد، اما نکته مثبت در آنجاست که زنجیره تأمین شیائومی از تصمیم اخیر وزارت دفاع، تأثیر نمی‌پذیرد. به عبارت دقیق‌تر، شیائومی – بر خلاف هواوی – می‌تواند در تولید محصولات خود همچنان به استفاده از چیپ‌ست‌های کوالکام ادامه دهد.


برای روشن‌تر شدن موضوع، باید به این نکته توجه کرد که لیست سیاه وزارت بازرگانی آمریکا با لیست سیاه وزارت دفاع این کشور متفاوت است. اگر شیائومی (مثل هواوی و DJI) در لیست سیاه وزارت بازرگانی آمریکا قرار می‌گرفت، با محدودیت‌های به مراتب شدیدتری مواجه می‌شد. کمپانی‌هایی که در لیست سیاه وزارت بازرگانی ایالات متحده قرار می‌گیرند، نه تنها نمی‌توانند با کمپانی‌های آمریکایی رابطه تجاری داشته باشند، بلکه از برقراری ارتباط با کمپانی‌هایی که در تولید محصولات خود به نحوی از سخت‌افزار یا نرم‌افزار آمریکایی استفاده می‌کنند نیز محروم خواهند شد.
به عنوان مثال، قرار گرفتن هواوی در لیست سیاه وزارت بازرگانی آمریکا – موسوم به Entity List – این شرکت را در فروش جهانی گوشی‌های اندرویدی خود با مشکل مواجه نموده است، زیرا این شرکت از داشتن لایسنس GMS (سرویس‌های موبایل گوگل) منع شده است. به علاوه، کمپانی زیرمجموعه هواوی یعنی های‌سیلیکون نیز اجازه طراحی چیپ‌ست‌های جدید مبتنی بر معماری ARM را نخواهد داشت.
در پاسخ به این تصمیم وزارت دفاع آمریکا، شیائومی با انتشار بیانیه‌ای در توییتر، اتهام آمریکا مبنی بر ارتباط با بخش‌های نظامی چین را تکذیب کرده است. البته همان طور که می‌دانید چند روزی بیشتر به مراسم تحلیف بایدن نمانده و احتمال دارد دولت جدید، شیائومی را از لیست سیاه وزارت دفاع حذف کند، اما هیچ تضمینی برای برگشت از این تصمیم وجود ندارد. البته احتمال دارد با سر کار آمدن دولت جدید در کاخ سفید، تنش‌های بین آمریکا و چین کمتر شود. در آن صورت می‌توان روزی را دید که گوشی‌های چینی سروصدای زیادی در بازار اسمارت‌فون آمریکا به پا کرده و عرصه را برای سامسونگ و اپل تنگ کنند.
در پایان بد نیست بدانید شیائومی از قبل چنین روزی را پیش‌بینی کرده و برای آن چاره‌اندیشی کرده بود. آبی گو (Abi Go)، مدیر محصولات شیائومی در عرصه بین‌المللی، یک سال پیش در گفت‌وگو با Xataka، گفت: «در هر صورت، اگر اتفاقی در آینده بیفتد، ما یک پلن بی (برنامه جایگزین) داریم.» وی با اشاره به سرمایه‌گذاری‌های کلان شیائومی در صنعت نیمه‌رسانا در خاک چین، گفت: «ما بر این باوریم که استراتژی کسب‌وکار ما نباید به وسیله تصمیمات اتخاذ شده از سوی سیاستمداران تعیین شود. ما تا کنون به دنبال استفاده از بهترین قطعات در محصولات‌مان بوده‌ایم و همین روند را در آینده نیز ادامه خواهیم داد.»