حالا دیگر از مدارس هم باید ترسید. ترس به خاطر حرف هایی که در مورد این اتفاقات در مدارس به گوش می رسد. چند روز پیش پرویز افشار، عضو هیات مدیره جمعیت مبارزه با دخانیات در سخنان پیش از خطبه‌های نماز جمعه تهران از رد و بدل شدن سیگار در زیر میز کلاس های مدارس کشور و حتی جاسازی حشیش درون این سیگارها پرده برداشت. خبر به اندازه یک زلزله ی هفت ریشتری تکان دهنده است. رد و بدل سیگار به جای تحصیل دانش. شاید بی دلیل نیست که به تازگی برخی والدین رنج آموزش فرزند را خود به جان می خرند و تمایلی به فرستادن آن ها به مدارس ندارند.

جوان تو خالی، دچار خود نمایی می شود
دکتر باهر روان شناس اجتماعی در این باره به خبرنگار ابتکار می گوید: نوجوانان به ویژه نوجوانان پسر در حال حاضر بسیار گستاخ شده اند و از کنترل خانواده و حتی حکومت خارجند. متاسفانه وقتی اقتصاد، فرهنگ، خانواده و حتی باورهای دینی کمرنگ و مخدوش شود چنین اتفاقاتی دور از انتظار نیست. الآن به جایی رسیده ایم که جوانان و نوجوانان خیلی راحت می گویند سلامتی را می خواهیم چکار؟ یا اینکه سلامتی را برای سیگار می خواهیم. در افزایش شیوع مصرف سیگار بین دانش آموزان می توان به 4 دلیل اشاره کرد. نخست اینکه الگوها مخدوش است. دوم، ترویج استعمال مواد دخانی و دسترسی به آن بسیار آسان است.

 

شرکت دخانیات ایران در انحصار دولت است و دولت مسئول صدور مجوز تولید و توزیع سیگار است. ما بارها تلاش کردیم و به این شرکت نامه نوشتیم که مالیات ها و عوارض را بالا ببرند و مانع از دسترسی آسان و کم هزینه به این مواد شوند. بسیار دیده شده در مکان های عمومی تابلو نصب کرده اند که استعمال دخانیات ممنوع است ولی در زیر همان تابلوها یک زیر سیگاری قرار داده اند. سوم، جوانان و نوجوانان دچار خود بزرگ بینی و قهرمان نمایی شده اند. انسان تو خالی خود بزرگ بین می شود و با درست کردن مدل مو و ریش عجیب و استعمال سیگار به خود نمایی می پردازد.

 

دود سیگار را اگر در دهان گربه هم فوت کنید، عطسه می کند. بسیاری از جوانان ما از سر خود نمایی و چشم و هم چشمی در این مسیر پای می گذارند. چهارم، سخت گیری هایی است که در داخل به جوانان می شود. متاسفانه امکانات لازم و کافی برای ورزش، گردش و تفریحات سالم در اختیار آن ها قرار نمی گیرد. شرکت در میادین ورزشی برای خیلی ها ممنوع است. تنها چیزی که همیشه در دسترس است سیگار است. به خود ما که پیر دیر هستیم در این خیابان ها همه جور پیشنهاد می شود؛ خرید مواد مخدر و مسکرات و ... .

به جوانان الگوهای فرهیختگی بدهید
استعمال دخانیات در مدارس کشور چند سالی است که مسئولان را به فکر برنامه ریزی برای اقدامات عملی در این زمینه انداخته است. از جمله ممنوعیت توزیع و عرضه مواد دخانی در اطراف مدارس و در فاصله 100 متری آنها، ممنوعیت نخ فروشی و ممنوع بودن فروش این مواد به افراد زیر 18 سال. حال باید پرسید این اقدامات تا چه حد موفق بوده اند؟ اگر موفقیتی حاصل شده، پس چرا هر روز نگرانی ها از این بابت بیشتر می شود؟ مـــدرســه به عنوان دومین جامعه ای که فرزندان به آن پای می گذارند از اهمیت ویژه ای برخوردار است. آنچه در مدارس رخ می دهد و رفتار های خطرناک دانش آموزان باید جدی گرفته شود. دکتر باهر در این خصوص به بیان راه حل هایی می پردازد: باید ارزش های انسانی را تبلیغ شود. تلویزیون نقش بسیار مهمی در این مساله دارد.

 

بهتر است در این رسانه به جـــای پـــخش برنامه های بی محتوا و آن چنانی، کرامت انسانی تبلیغ شود. پزشکان در رسانه ها از مضرات مواد دخانی صحبت کنند. مهمتر از همه این است که رسانه ها جوانان ما را با جونان بالنده دنیا مقایسه کنند و به آن ها الگوهای فرهیختگی را نشان بدهند نه الگوهای تو خالی. مثلا از افتخارات جوانان ایرانی در سازمان های علمی معتبر همچون ناسا سخن بگویند. باید مقداری از وقاحت بکاهیم و به قباحت بیفزاییم. گستاخی ها را کم کنیم و قبح مسائل را برای جوانان روشن سازیم.

آمارها شوخی بردار نیست
بر اساس پژوهش های انجام شده در دانشگاه تربیت معلم تهران، 57 درصد دانش آموزان حداقل یک نوع مواد دخانی را تجربه کرده اند. پژوهش های انجام شده در دانشگاه علوم پزشگی تهران هم پرده از آمار نگران کننده دیگری برمی دارد. از هر 10 دانش آموز، سه نفر قصد ادامه مصرف را دارند. این آمارها شوخی بردار نیست و نباید مثل خیلی از خبرها و گزارش ها تنها به یک سر و صدای رسانه ای کوتاه مدت ختم شود. وقت آن رسیده تا دست به کاری زنیم که غصه سر آید. پروفسور حسین باهر در ادامه می گوید: هیچ کار خلافی یک مرتبه آغاز نمی شود و جریان وقوع آن خرد خرد و تدریجی است. سیگار هم به دنبال خود ممکن است سوء مصرف دیگر مواد مخدر را به همراه داشته باشد. فقط سیگار نیست. الان با رشد روز افزون مصرف قلیان به ویژه در میـان دختران رو برو هستیم.