حالی که مناسب دعا کردن است - نسخه‌ی قابل چاپ +- انجمن های تخصصی فلش خور (http://www.flashkhor.com/forum) +-- انجمن: علم، فرهنگ، هنر (http://www.flashkhor.com/forum/forumdisplay.php?fid=40) +--- انجمن: مذهبی (http://www.flashkhor.com/forum/forumdisplay.php?fid=41) +--- موضوع: حالی که مناسب دعا کردن است (/showthread.php?tid=189977)

حالی که مناسب دعا کردن است - bOoOoOy - 03-11-2014 مضطر کیست؟ تعریفی که از مضطر ارائه داده اند اینگونه است، «مضطرّ» کسی است که مرض یا فقر و بیچارگی یا یکی از پیش آمدهای ناگوار روزگار، او را نیازمند به تضرّع و زاری پیش خداوند کند. گویند: اضطرّه الی کذا (یعنی او را در این کار به تضرّع و زاری وادار کرد).(ترجمه جوامع الجامع، ج ۴، ص: ۴۸۴)در حال اضطرار، دعای داعی از حقیقت برخوردار است و دیگر گزاف و بیهوده نیست، چون تا آدمی بیچاره و درمانده نشود، دعاهایش آن واقعیت و حقیقت را که در حال اضطرار واجد است ندارد، و این خیلی روشن است. و این برای آن است که بفهماند خدا وقتی دعا را مستجاب می کند که داعی، به راستی او را بخواند، نه اینکه در دعا رو به خدا کند و دل به اسباب ظاهری داشته باشد و این وقتی صورت می گیرد که امید داعی از همه اسباب ظاهری قطع شده باشد، یعنی بداند که دیگر هیچ کس و هیچ چیز نمی تواند گره از کارش بگشاید، آن وقت است که دست و دلش با هم متوجه خدا می شود پس، اگر دعا صادق بود، یعنی خوانده شده فقط خدا بود و بس، در چنین صورتی خدا اجابتش می کند و گرفتاریش را که او را مضطر کرده بر طرف می سازد.(ترجمه المیزان، ج ۱۵، ص: ۵۴۵) نگاه آیت ا... جوادی آملی به این موضوع نگاه منحصر به فردی است که در ادامه به بخشی از بیانات ایشان اشاره می کنیم. اضطرار، شرط استجابت دعا خدای سبحان یک اصل کلی را در سوره مبارکه بقره بیان کرد. حقیقتی را هم در سوره مبارکه نمل، آنکه در سوره مبارکه بقره بیان کرد فرمود: (إِذَا سَأَلَکَ عِبَادِی عَنِّی فَإِنِّی قَرِیبٌ أُجِیبُ دَعْوَةَ الدَّاعِ إِذَا دَعَانِ)[ بقره، آیه ۱۸۶] آنچه در سوره مبارکه نمل است این است که ما مضطر را جواب می دهیم (أَمَّن یُجِیبُ الْمُضْطَرَّ إِذَا دَعَاهُ وَیَکْشِفُ السُّوءَ)[ نمل، آیه ۶۲]علم آدم را مضطر نمی کند. اخلاق آدم را مضطر می کند. بیان ذلک این است که ما در براهین عقلی، فلسفی، کلامی همه این حرفها را شنیدیم که انسان محتاج است. ممکن است. ممکن، واجب می خواهد. این حرف ها برهان است ولی علم حصولی است. می گوییم ما مضطرّیم نسبت به ذات اقدس الهی و درست هم می گوییم برهان هم است اما این اضطراری که ما با علم حصولی ثابت کردیم این اضطرار است به حمل اوّلی که در این حال نمی لرزیم. ما آرامیم و حرف می زنیم و می فهمیم و درست هم می گوییم. می گوییم ما بیچاره ایم، مضطرّیم و خدا می خواهیم. این به درد علم می خورد اما اگر به کسی گفتند که پسرت را یا برادرت را می خواهند وارد اتاق عمل بکنند او با برهان که مضطر نیست این با وجدان مضطر است آن اضطرار، اضطرار به حمل شایع است یعنی شخص مضطرّ واقعی است. وقتی اضطرار به حمل شایع شد این شخص می شود مضطرّ به حمل شایع، وقتی مضطرّ به حمل شایع شد همین که بگوید «یا الله» جواب می شنود. اخلاق ما را مضطر می کند اخلاق ما را مضطر به حمل شایع می کند آن وقت بهار استجاب دعاست. این دعاها را یا در نماز می خوانید یا بعد از نماز می خوانید. طبق بیان نورانی حضرت امیر در نهج البلاغه خوب اگر خدا با حرکت ـ معاذ الله ـ می خواست کار کند بین قلیل و کثیر فرق بود اما او با اراده کار می کند شما الآن اراده کنید یک قطره آب در صحنه ذهنتان حاضر بشود کردید، اراده کنید که اقیانوس کویر را در ذهنتان حاضر کنید، کردید با اراده وقتی بنا شد کسی کار بکند چه قلیل چه کثیر هر دو نزد خدا سبک است نه اینکه یکی سبک است یکی سبک تر «فاعلٌ لا بمعنی الحرکات» اگر این است خب ما چرا حوایج همه را نخواهیم. وقتی دیگران مشکلشان حل شد ما هم راحتیم. بخش وسیعی از ناامنی و ناامانی برای همین مشکلاتی است که دیگران دارند. اگر مشکلات اینها برطرف بشود خب همه راحت اند.بنابراین اوّلین اثری که اخلاق دارد این است که انسان راحت زندگی می کند انسان را وادار می کند راحت زندگی کند. فرمود: (فَأَمَّا مَنْ أَعْطَی وَاتَّقَی. وَصَدَّقَ بِالْحُسْنَی. فَسَنُیَسِّرُهُ لِلْیُسْرَی)[سوره لیل، آیات ۵ ۷] به آسانی کار خیر انجام می دهد. به آسانی راست می گوید. به آسانی از رشا و ارتشا می گذرد. به آسانی باوفاست. به آسانی اهل نماز شب است. به آسانی کارهای خیر انجام می دهد (فَسَنُیَسِّرُهُ لِلْیُسْرَی) بعد هم در هنگام مرگ راحت است. خوب زندگی کرده، آبرومندانه زندگی کرده و بعد به دیگری سپرده و دعاهای او هم مستجاب است. اضطرار را در خود ایجاد کنید این مضطر را انسان با فلسفه و کلام می تواند بفهمد ولی آن به درد علم می خورد اما این شخص اضطرار را در خودش ایجاد کرده لذا می شود مستجاب الدعوه. یک بیان نورانی از امام حسن(سلام الله علیه) است که فرمود: «أنا الضامن لمن لم یَهجُسْ فی قلبه الاّ الرضا أن یدعُوَ الله فیُستَجابَ له»[ الکافی، ج۲، ص۶۲] فرمود منِ حسن بن علی ضامن می شوم اگر کسی به مقام رضا رسید دعای او مستجاب می شود این می شود مستجاب الدعوه برای اینکه واقعاً از همان او می خواهد. از وجود مبارک صادق(سلام الله علیه) سوال کردند چرا دعاهای ما مستجاب نیست؟ فرمود: «لأنّکم تَدعون مَن لا تعرفون»[ فلاح السائل، ص۱۰۷] کسی را می خوانید که نمی شناسید. شما یک مفهوم واجب الوجود ثابت کردید. عالم حادث است. قدیم می خواهد. ممکن است واجب می خواهد. فقیر است. اینها مفهوم است. اینها به درد حوزه و دانشگاه می خورد. ولی به درد مسجد و حسینیه اینها نمی خورد. آن حالت اضطرار می خواهد. اگر حالت اضطرار پیدا شد انسان هرگز خلاف نمی کند. بویِ بد گناه او را می رنجاند چرا که دل انسان در حالت اضطرار به گونه ای به خداوند متّصل می شود که آدمی با تمامی وجودش خدا را می بیند و صدایش می زند. انسانی که متخلق به اخلاق است نیز امیدش از همه اسباب ظاهری قطع شده و آن وقت است که دست و دلش با هم متوجه خدا می شود و تمام حرکات و سکنات او در جهت رضای اوست. آن وقت اگر دعا کرد. دعایش اثر دارد