نخستین وظیفه ی انسان، در هستی - نسخه‌ی قابل چاپ +- انجمن های تخصصی فلش خور (http://www.flashkhor.com/forum) +-- انجمن: علم، فرهنگ، هنر (http://www.flashkhor.com/forum/forumdisplay.php?fid=40) +--- انجمن: مذهبی (http://www.flashkhor.com/forum/forumdisplay.php?fid=41) +--- موضوع: نخستین وظیفه ی انسان، در هستی (/showthread.php?tid=183978)

نخستین وظیفه ی انسان، در هستی - bOoOoOy - 15-10-2014 دوشنبه ۶ تیر ۱۳۹۰ پایگاه اطلاع رسانی اصلاح ( دیدن لینک ها برای شما امکان پذیر نیست. لطفا ثبت نام کنید یا وارد حساب خود شوید تا بتوانید لینک ها را ببینید. http://www.islahweb.org ) بازدید: ۳۸۲ آفرینش انسان کد A200154 چرا بوجود آمده ام؟ مأموریت من در هستی چیست؟ رسالتم در این زندگی کدام است؟ این سؤالی است که هر انسانی باید از خود بپرسد و مدتی برای جستجوی پاسخش بیاندیشد. چرا بوجود آمده ام؟ مأموریت من در هستی چیست؟ رسالتم در این زندگی کدام است؟ این سؤالی است که هر انسانی باید از خود بپرسد و مدتی برای جستجوی پاسخش بیاندیشد. هر جهلی [هرچند پی آمدهای بزرگی داشته باشد] قابل گذشت است، ولی جهل انسان نسبت به راز هستی و هدف زندگی و رسالت نوعی و شخصی خود در این کرة زمین را نمی توان کوچک شمرد. بزرگترین عیب و ننگ برای موجودی عاقل و با اراده [انسان] این است که زندگی را با بی خبری بگذراند، همچون حیوانات بخورد و بهره مند باشد، نه به سرانجام خود بیاندیشد و نه چیزی از حقیقت وجود و طبیعت اطراف خویش بداند، تا آن که بناگاه مرگش فرا رسد و بدون هیچگونه آمادگی قبلی، با سرانجامی ناشناخته مواجه شده گرفتار حاصل بی خبری و ناآگاهی و انحراف در طول زندگی کوتاه یا دراز مدت خود گردد... در چنین موقعی که ندامت سودی نمی بخشد و گریزگاهی وجود ندارد، پشیمان گردیده و آرزوی نجات می کند! بنابراین هر انسان عاقلی لازم است که قبلاً توجه نموده از خویشتن بپرسد که: برای چه آفریده شده ام؟ و هدف از آفرینش من چه بوده است؟ پرسش های همیشگی پیش از آن که کسی به این سؤال پاسخی بدهد یا بگیرد، بلکه قبل از طرح آن، می باید دو سؤال دیگر از خود بکند تا پاسخ مزبور، برایش روشن گردیده و حقیقت با وضوح کامل (و بدون هیچ ابهام و پوشیدگی) آشکار شود. سؤال اول این است که: من کیم و از کجا آمده ام؟ بعبارت دیگر چه کسی پدیدم آورده است؟ و سوال دوم این که: پایان کار من چیست و پس از مرگ به کجا می روم؟ بعضی از متفکران، این پرسش ها را با کلمات مختصر از کجا؟ به کجا؟ و برای چه؟ مطرح نموده اند. اینها سه سؤالی هستند که در تمام مدت اندیشه و تفکر با انسان بوده، پیوسته همراهش مانده و بر او فشار آورده و پاسخی مناسب می طلبند. پاسخی که بدون آن، وجود انسان و جایگاه و رسالت او در هستی، معلوم و مشخص نخواهد گردید، چیزی که معلوم نباشد چیست؟ برای چیست و از کجا و متوجه به کجاست، چگونه می توان قابل تشخیص باشد؟ پرسشهای فوق، پرسشهای جاودانی هستند که تمام فلسفه های شرق و غرب در یافتن پاسخی برای آنها کوشیده اند و اگر نکوشند، فلسفه محسوب نمی شوند. ـ از کجا؟ ـ به کجا؟ ـ برای چه؟ من انسان، از کجا آمده ام، چه کسی مرا و نیز این جهان بزرگ پیرامون مرا آورده است؟ من پس از وجود یافتن در این عالم به کجا خواهم رفت، این هستی نیز به کجا خواهد رفت و پس از این صفحات از کتاب زندگی، چه چیزی قرار دارد؟ چرا من در این جهان آفریده شدم؟ آیا در این جا مأموریت بخصوص و رسالت ویژه ای دارم؟ این رسالت و آن مأموریت چیست؟ از کجا؟ سؤال اول، همان نقطة اساسی نزد مادیگران است که جز به آنچه برخورد و تماس مستقیم با حواس داشته باشد، ایمان ندارند. آنها که ندای فطرت را در سینه های خویش خاموش ساخته و با منطق عقلی مغزهای خویش مقابله نموده با تعصب عجیبی اصرار می کنند که این جهان و هرکه در آن می باشد، خودبخود پدید آمده و با همة نظم و استحکامی که دارد، نتیجة تصادف کون است! ولی کسانی که ندای فطرت را می پذیرند، اعتراف دارند که خود و جهان پیرامونشان، پروردگار بزرگی دارد که دلهایشان با تعظیم و امید و خشوع و توکل و استمداد، به سوی او توجه می نماید. این چیزی است که در ژرفای وجود خویش احساس می کنند و همان دینی است که در این بیان قرآن کریم مورد اشاره قرار گرفته است: فَأَقِمْ وَجْهَکَ لِلدِّینِ حَنِیفًا فِطْرَتَ اللَّهِ الَّتِی فَطَرَ النَّاسَ عَلَیْهَا لَا تَبْدِیلَ لِخَلْقِ اللَّهِ ذَلِکَ الدِّینُ الْقَیِّمُ وَلَکِنَّ أَکْثَرَ النَّاسِ لَا یَعْلَمُونَ (روم/ ۳۰). «پس روی [دل ] ات را با حقّ گرایی تمام به سوی این دین بگردان. از فطرت الهی که مردم را بر اساس آن پدید آورده است [پیروی کن ]. آفرینش خداوند دگرگونی نمی پذیرد. دین استوار این است. ولی بیشتر مردم نمی دانند». این صدای فطری، ممکن است در اوقات آسایش و فراغت آدمی، خاموش گردد یا صاحب آن بطور عمدی مغلوبش سازد، اما هنگامی که حوادث تلخ و رویدادهای جدی، انسان را با گرفتاریهای سخت مواجه می کنند و امیدش از مردم اطراف خویش قطع می گردد، این صدا، همراه با روی آوردن به خدا و تضرع و خشوع امید و پوزش طلبی در برابر او، آزاد می گردد. مردی از امام جعفر صادق / دربارة خدا پرسش نمود، جواب داد: آیا سوار کشتی نشده ای؟ گفت: چرا، گفت: آیا هیچ اتفاق افتاده است که باد شدید تعادل شما را بهم بزند؟ گفت: آری گفت: طوری بوده است که امیدت از همة دریانوردان و ابزار نجات بریده شود؟ گفت: آری. گفت: پس از آن در قلبت خطور کرده است که کسی هست که در صورت اراده می تواند نجاتت بدهد؟ گفت: آری، گفت: آن، همان خداست. آیات بسیاری از قرآن مجید بر این حقیقت اشاره دارند: وَإِذَا مَسَّ الْإِنْسَانَ ضُرٌّ دَعَا رَبَّهُ مُنِیبًا (زمر/ ۸). «و زمانی که به انسان بلا و مصیبتی رسید به طرف پروردگار خود بازگشته و دعا می کند (و رفع آن مصیبت را از او می خواهد)». وَإِذَا غَشِیَهُمْ مَوْجٌ کَالظُّلَلِ دَعَوُا اللَّهَ مُخْلِصِینَ لَهُ الدِّینَ (لقمان/ ۳۲). «و هرگاه که (دریا طوفانی شود) موجی مانند کوهها آنها را فرو گیرد (در آن حال) خدا را با عقیدة پاک و اخلاص کامل می خوانند». وَإِذَا مَسَّکُمُ الضُّرُّ فِی الْبَحْرِ ضَلَّ مَنْ تَدْعُونَ إِلَّا إِیَّاهُ (الإسراء/ ۶۷). «و چون در دریا به شما خوف و خطری رسد در آن حال به جز خدا همه را فراموش می کنید». دکارت می گوید: «من با درک نقص وجودم، هستی ذات کاملی را احساس می کنم و خود را ملزم به این عقیده می بینم که دریافت مزبور را، آن ذات کامل آراسته به تمام صفات کمالی که خداوند می باشد، در نهاد من کاشته است». از آن جا که شعور مزبور زاییدة فطرت اصیل انسانی می باشد، ایمان به نیروی مافوق طبیعت و برتر از اسباب طبیعی، واقعیت مشترکی میان همة انسانها از نقاط مسکونی و نژادها و اقوام گوناگون و مراحل تاریخی مختلف می باشد. برگسون، فیلسوف فرانسوی می گوید: «ممکن است گروههای انسانی فاقد علم و فنون و فلسفه یافت شوند، اما هرگز گروهی فاقد دین پیدا نشده است». ارنست رنان، در تاریخ ادیان می نویسد: «هرچیزی امکان دارد پس از مدت معینی از میان برود و حتی ممکن است از کاربرد عقل، صنعت و دانش خودداری شود، اما نابودی دیانت امکان ندارد. دین بعنوان دلیل نادرستی مذهب مادی، که می خواهد اندیشة انسانی را در تنگناهای پست زندگی زمینی محصور نماید، باقی خواهد ماند». اگر منطق فطرت، نه بعنوان وجدان صرف یا عقل محض، بلکه آمیزشی از هر دو، راه بسوی خدا می برد، عقل و خرد نیز ایمان به خدا را ضرورتی اجتناب ناپذیر می بیند تا بوسیلة آن بتواند هستی انسان و جهان و زندگی را توجیه نماید. زیرا که عقل بدون هیچ آموزش و اکتسابی به قانون علیت، همچون دیگر بدیهیات ابتدائی ایمان دارد و بدین جهت نمی تواند کاری را بدون فاعل و چیزی را بدون سازنده تصور کند. قانون علیت، همان اصلی است که آن عرب با سادگی تمام در پاسخ به پرسش راجع به خداوند، بدین گونه مطرح ساخته می گوید: «پشگل شتر، دلیل وجود شتر است و جای پا، نشانة راهسپار؛ حال چگونه می تواند تصور نمود که آسمانهای گردان و زمینی که دارای گذرگاه هاست و دریاهای پرموج دلیل وجود خداوند نباشند؟» دانشمند طبیعی معروف، اسحاق نیوتن می گوید: «دربارة آفریگار شک نداشته باشید، زیرا که قابل تصور نیست که اساس و زیربنای این هستی تصادف محض باشد!» هرچه آگاهی انسان از شگفتیهای هستی و زیبایی و استواری آن افزایش می یابد، در صورتی که به اطلاعات سطحی اکتفا نکرده باشد، ایمانش نسبت به وجود آفریدگار و حکمت و عظمت و صفات کاملی او زیادتر می شود. «اسپنسر» در این زمینه از قول «هرشل» چنین گفته است: «هرچه دامنة علم گسترش یابد، دلایل محکم برای وجود خالق ازلی که توانائی بی نهایت دارد، افزایش پیدا می کند. بنابراین، زمین شناسان و ریاضی دانان و کیهان شناسان و فیزیک دانها در استحکام بخشیدن به بنیاد علم که همان بنیاد عظمت خداوند یگانه است، شرکت نموده اند». باز می گوید: «دانشمندی که به قطرة آبی می نگرد و می داند که از اکسیژن و ئیدروژن آنهم با نسبت معینی ترکیب شده است که اگر اندک تغییر می نمود، بجای آب، چیزی دیگری پدید می آمد، بیشتر و عمیقتر از کسی که آن را جز یک قطرة آب ساده ای نمی بیند پی به قدرت و عظمت آفریدگار خواهد برد. همینطور دانشمندی که تکه ای برف و زیبائی هندسی و انشعاب دقیق آن را مشاهده می کند، بهتر از کسی که آن را جز قطرة باران منجمد شده ای تصور نمی کند، جمال و حکمت دقیق آفریننده را درمی یابد». فرانسیس بیکن هم می گوید: «اطلاع اندک و ناچیز فلسفی، عقل آدمی را به الحاد می کشاند ولی پیش رفتن و تعمق در آن، اندیشه ها را به ایمان رهنمون می گردد. برای این که اندیشة انسان در برخورد علل و اسباب ثانوی پراکنده، توقف نموده از آن فراتر نمی رود، اما اگر ژرف اندیشی کرده ببیند که حلقه های زنجیر علتهای متعدد چگونه بهم می پیوندند، چاره ای جز اعتراف و تسلیم به خدا نخواهد داشت». آنچه ذکر شد، گواهی کسانی است که در دانشهای جهان، استوار و در اعماق آن غوطه ور بوده اند، شواهد و نمونه هایی در تأیید ایمان به خدا! اما شک و الحاد از کسانی منشأ می گیرد که تنها پوسته هایی از علم را شناخته یا فلسفة ناچیزی خوانده اند. همانطور که بیکن اظهار داشته است. ایمان به خدا فقط یک غریزه فطری نمی باشد بلکه یک ضرورت عقلی نیز هست. در غیر اینصورت، یعنی عدم چنین ایمانی، سؤالی که از طرف قرآن بطور تعجب آمیزی مطرح گردیده بی جواب خواهد ماند! أَمْ خُلِقُوا مِنْ غَیْرِ شَیْءٍ أَمْ هُمُ الْخَالِقُونَ (۳۵) أَمْ خَلَقُوا السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ بَلْ لَا یُوقِنُونَ (الطور/ ۳۵ ۳۶). «آیا این خلق (بدون خالق) از نیستی صرف به وجود آمدند؟ یا خود خالق خویشند؟ یا آن که آسمانها و زمین را این مردم آفریدند؟ (معلوم است که آنها از هیچ پدید نیامده اند؟ خودشان هم آفرینندة خود نیستند و هیچ کدامشان نیز در هیچ زمانی دعوی آفرینندگی زمین و آسمانها را ننموده اند! در این صورت آفریننده کیست؟)». برای این سؤال جز یک پاسخ که انسان [بخودی خود] نمی تواند پاسخی جز آن داشته باشد، وجود ندارد همانگونه که مشرکان هم اعتراف داشته اند: وَلَئِنْ سَأَلْتَهُمْ مَنْ خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ لَیَقُولُنَّ خَلَقَهُنَّ الْعَزِیزُ الْعَلِیمُ (الزخرف / ۹) «اگر از مشرکین بپرسی چه کسی آسمانها و زمین را آفریده است البته جواب دهند: خدای مقتدر و دانا آفریده است» مقصد کجاست؟ پرسش دوم این است: به کجا؟... مادیگران پاسخی به این سؤال می دهند که انسان کرامتمند را به حضیض حیوانیت فرو می کشد. آنها دربارة سرانجام انسان پس از رخت کشیدن از دنیای گذرا با کامل راحتی و سادگی می گویند: به فنا و نیستی مطلق! زمان او را (انسان را) هم مانند میلیونها جانور دیگر بکام خود فرو می کشد و جسد مزبور را به عناصر نخستین تجزیه می نماید و آن را به صورت خاکی در می آورد که بوسیلة باد به هر سو پراکنده می گردد. تمام داستان انسان و زندگی او از نظر اینها بدین ترتیب است که: «رحم ها بیرون می دهند و زمین می بلعد» نه ابدیتی وجود دارد و نه پاداش و کیفری، در این چشم انداز، کسی که بالاترین خوبیها را انجام داده با آن که همة بدیها را مرتکب شده است، یکسان می باشد: کسی که عمر خود را در خدمت مردم و برخلاف شهوات خویشتن سپری ساخته است همانند کسی است که همة زندگیش را بکام شهوات و هوسها و بر ضد مردم گذرانیده است. در این برداشت آن که حیات خویش را فدای راه حق نموده با کسی که زندگی دیگران را قربانی راه باطل و تجاوزات خود گردانیده، مساوی قلمداد می شود. اگر چنین باشد، وجه تمایز انسان با دیگر پدیده های روی زمین کدام است؟ و چرا تمام پدیده های پیرامون وی تحت فرمان و تسخیرش قرار گرفته اند و از مواهبی برخوردار گردیده است که هیچ موجودی غیر از او دارا نمی باشد؟ و اگر سرانجام او از هم پاشیدن و نابودی است، این احساس کمال و جاودانگی که وجودش را فرا گرفته است چه رازی دارد؟ اما مؤمنان می دانند که به کجا می روند، آنها می فهمند که برای این دنیا آفریده نشده اند بلکه این دنیاست که برای آنها آفریده شده است. آنها در می یابند که برای زندگی جاوید در دنیای پایداری آفریده شده اند و در طول زندگی این دنیا فقط صلاحیت و آمادگی لازم برای جهان دیگر را کسب نموده، توشة مورد نیاز آن جا را برگرفته و از پله های کمال معنوی و روانی بالا می روند تا شایستة ورود به جایگاه پاکیزه ای شوند که جز پاکان را امکان ورود بدان نیست، و در آن جا که از طرف گماشتگان و کارگزاران خدا به آنها گفته می شود: سَلَامٌ عَلَیْکُمْ طِبْتُمْ فَادْخُلُوهَا خَالِدِینَ (زمر/ ۷۳). «سلام بر شما باد. پاک بوده اید [و خوش باشید]. جاودانه به آن درآیید». عقل آدمی نمی تواند به آفریدگار دانای حکیمی که این جهان را به نیکوترین شکلی ساخته و برای هر چیزی در آن، اندازه ای قرار داده و هر پدیده ای را میزان و حسابی نهاده است، ایمان آورد و سپس معتقد شود که جریان این زندگی تمام خواهد شد، چپاولگر، چاپیده، دزد، دزدی خود را انجام داده و قاتل خونخوار به آدمکشی پرداخته و دست عدالت خداوندی از این مجرمان، انتقام نخواهد گرفت و ضعیف ستمدیده ای را که یاوری جز خدا و پناهی جز آسمان نداشته است، یاری نخواهد نمود و شخص نیکوکاری را که با ستم و بدخویی مردم مواجه گردیده است پاداش نخواهد داد! این کار بیهوده ای است که از آفریدگار چنین هستی متنوعی به دور است و تصور باطلی است که بنیان آسمانها و زمین بر قاعده ای خلاف آن استوار گردیده است. قرآن این حقیقت بزرگ را چقدر جالب توضیح می دهد: أَفَحَسِبْتُمْ أَنَّمَا خَلَقْنَاکُمْ عَبَثًا وَأَنَّکُمْ إِلَیْنَا لَا تُرْجَعُونَ (۱۱۵) فَتَعَالَی اللَّهُ الْمَلِکُ الْحَقُّ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ رَبُّ الْعَرْشِ الْکَرِیمِ (مؤمنون/۱۱۵ ۱۱۶). «آیا پنداشته اید که شما را بیهوده آفریده ایم و بسوی ما باز نمی گردید؟ خداوند، فرمانروای حقیقی، منزه و بلند پایه تر از این است. هیچ خدایی جز او نیست. پروردگار عرش بزرگوار است». أَیَحْسَبُ الْإِنْسَانُ أَنْ یُتْرَکَ سُدًی (القیامه/ ۳۶). «آیا انسان گمان می کند که بیهوده و بیکاره رها خواهد شد؟». أَمْ حَسِبَ الَّذِینَ اجْتَرَحُوا السَّیِّئَاتِ أَنْ نَجْعَلَهُمْ کَالَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ سَوَاءً مَحْیَاهُمْ وَمَمَاتُهُمْ سَاءَ مَا یَحْکُمُونَ (۲۱) وَخَلَقَ اللَّهُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ بِالْحَقِّ وَلِتُجْزَی کُلُّ نَفْسٍ بِمَا کَسَبَتْ وَهُمْ لَا یُظْلَمُونَ (الجاثیه/ ۲۱ ۲۲). «آیا کسانی که مرتکب بدیها شدند، خیال کرده اند که همانند ایمان آورده گان درستکار قرارشان می دهیم و زندگی و مرگشان با آنان یکی است؟ چه بد قضاوتی می کنند. خداوند، آسمانها و زمین را بر پایة حق آفریده و هدف این بوده است که هرکسی به سزای اعمال خود برسد، بی آن که به کسی ستم روا داشته شود». وَمَا خَلَقْنَا السَّمَاءَ وَالْأَرْضَ وَمَا بَیْنَهُمَا بَاطِلًا ذَلِکَ ظَنُّ الَّذِینَ کَفَرُوا فَوَیْلٌ لِلَّذِینَ کَفَرُوا مِنَ النَّارِ (۲۷) أَمْ نَجْعَلُ الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ کَالْمُفْسِدِینَ فِی الْأَرْضِ أَمْ نَجْعَلُ الْمُتَّقِینَ کَالْفُجَّارِ (ص / ۲۸ ۲۷). «آسمانها و زمین را از روی باطل و بیهوده کاری نیافریدیم، این پندار کسانی است که کفر ورزیده اند، پس وای بر کافران از آتش جهنم. یا پنداشته اند که اشخاص با ایمان را همچون تباهکاران روی زمین قرار خواهیم داد یا تقواپیشگان را همچون زشتکاران محسوب خواهیم داشت؟». وَمَا خَلَقْنَا السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ وَمَا بَیْنَهُمَا لَاعِبِینَ (۳۸) مَا خَلَقْنَاهُمَا إِلَّا بِالْحَقِّ وَلَکِنَّ أَکْثَرَهُمْ لَا یَعْلَمُونَ (۳۹) إِنَّ یَوْمَ الْفَصْلِ مِیقَاتُهُمْ أَجْمَعِینَ (دخان/ ۴۰ ۳۸). «و آسمانها و زمین و آنچه را که در میان آن دو است، به بازی نیافریده ایم، آنها را جز به حقّ نیافریده ایم ولی بیشترشان نمی دانند. به راستی روز قیامت میعاد همگی آنان است». چرا انسان آفریده شده؟ اما سومین سؤالی که انسان باید آن را از خود بپرسد [پس از دریافتن این که او مخلوق و پروردة آفریدگار و پروردگاری است] بطور ساده این است که: ـ برای چه در این دنیا آفریده شده ام؟ و چرا از پدیده های دیگر ممتاز گردیده ام؟ و در پهنة زمین، چه مأموریتی دارم؟ پاسخ سؤال فوق از نظر مؤمنان آماده و آسان است: هر سازنده ای، راز صنعت خویش و انگیزة دادن شکل خاصی به آفریدة خویش را بخوبی می داند، خداوند تعالی سازندة انسان و آفریننده و گردانندة کار اوست. پس باید از او بپرسیم که: پروردگارا، این انسان را برای چه آفریدی؟ آیا او را صرفاً برای خوردن و آشامیدن پدیده آورده ای؟ آیا برای بازی و بیهوده گری؟ آیا هدف از خلقت او آن بوده است که فقط روی زمین راه برود و از نتایج خاک بخورد و دوباره به خاک برگردد و قضیه تمام شود؟ آیا برای این آفریدی که فاصلة کوتاه میان تولد و مرگ را با رنج و سختی بگذراند؟ در این صورت حکمت ویژگیها و نیروهای عقلی، ارادی و روانی که به انسان بخشیده ای چیست؟ خداوند در کتاب جاودان خود در پاسخ به سؤال ما بیان می فرماید که انسان را برای جانشینی در زمین آفریده است. این از وضیعت آدم و آرزویی که فرشتگان نسبت به منزلت وی داشتند، آشکار می باشد: وَإِذْ قَالَ رَبُّکَ لِلْمَلَائِکَةِ إِنِّی جَاعِلٌ فِی الْأَرْضِ خَلِیفَةً قَالُوا أَتَجْعَلُ فِیهَا مَنْ یُفْسِدُ فِیهَا وَیَسْفِکُ الدِّمَاءَ وَنَحْنُ نُسَبِّحُ بِحَمْدِکَ وَنُقَدِّسُ لَکَ قَالَ إِنِّی أَعْلَمُ مَا لَا تَعْلَمُونَ (بقره/ ۳۰). «و هنگامی که پروردگارت به فرشتگان گفت: در زمین جانشینی قرار می دهم، گفتند: آیا کسی را در آن قرار می دهی که فساد می کند و خون می ریزد؟ در حالی که ما با ستایش تو تسبیح می کنیم و تقدیست می نماییم؟ گفت: من چیزی را می دانم که شما نمی دانید». اولین مسأله در این جانشینی آن است که انسان پروردگار خویش را بطوری بایسته و شایسته بشناسد و عبادت کند. خداوند در آخرین آیة سورة طلاق می فرماید: اللَّهُ الَّذِی خَلَقَ سَبْعَ سَمَاوَاتٍ وَمِنَ الْأَرْضِ مِثْلَهُنَّ یَتَنَزَّلُ الْأَمْرُ بَیْنَهُنَّ لِتَعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ عَلَی کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ وَأَنَّ اللَّهَ قَدْ أَحَاطَ بِکُلِّ شَیْءٍ عِلْمًا (طلاق/ ۱۲). «خداوند کسی است که هفت آسمان را آفرید و از زمین نیز امثال آنها را و فرمان را میان آنها نازل کرد تا بدانید که خداوند بر هر چیزی قدرت و احاطة علمی دارد». در این آیه شناخت خدا، مقصود آفرینش آسمانها و زمین قرار داده شده است. همچنین می فرماید: وَمَا خَلَقْتُ الْجِنَّ وَالْإِنْسَ إِلَّا لِیَعْبُدُونِ (۵۶) مَا أُرِیدُ مِنْهُمْ مِنْ رِزْقٍ وَمَا أُرِیدُ أَنْ یُطْعِمُونِ (۵۷) إِنَّ اللَّهَ هُوَ الرَّزَّاقُ ذُو الْقُوَّةِ الْمَتِینُ (ذاریات/ ۵۸ ۵۶). «جن و انسان را جز برای عبادت خودم نیافریدم، از آنان هیچ روزی ای نمی خواهم و نمی خواهم که به من خوراک بدهند، خداوند است که روزی دهنده است [همان ] توانمند استوار». و در احادیث قدسی آمده است: «یا عبادی! إنی ما خلقتکم لأستأنس بکم من وحشة ولا لأستکثر بکم من قلة ولا لأستعین بکم من وحدة علی أمر عجزت عنه ولا لجلب منفعة ولا لدفع مضرة وإنما خلقتکم لتعبدونی طویلا وتذکرونی کثیرا وتسبحونی بکرة وأصیلا». «بندگان من، من شما را برای این نیافریدم که بوسیلة شما از وحشت تنهائی خارج شوم یا کمبودی را از خود برطرف سازم و یا در کاری که در آن فرومانده ام، یاری بجویم یا سودی را جلب و زیانی را دور سازم، تنها برای این آفریدم تا مرا عبادت بسیار و ذکر فراوان و تسبیح هر صبح و شام کنید».[۱] کسی که هستی پیرامون ما را به دقت بررسی کند می بیند که هر چیزی برای چیز دیگری زندگی و فعالیت می کند، ما مشاهده می کنیم که آب بخاطر زمین است و زمین برای گیاه، گیاه برای جانور (حیوان) و حیوان برای انسان، اما سؤال این است که انسان برای کیست؟ پاسخی که فطرت بدان می خواند و همة پدیده ها در سطوح مختلف هستی بیانگر آن می باشند، این است که: انسان برای خداست... برای معرفت او، عبادت او... برای قیام به حق او، شایسته نیست که انسان از آن چیز دیگری از پدیده های زمین یا آسمانها و در خدمت آن باشد، زیرا که همة دنیاهای بالا و پایین، همانگونه که خود شاهد است تسلیم او بوده، در خدمت وی عمل می کنند و چگونه می شود انسان، در اختیار و خدمت آنها قرار گیرد؟ بدین سبب، عبادت انسان برای نیروها و مظاهر کوچک و بزرگ و پست و عالی طبیعت مانند، خورشید ماه، ستارگان، رودخانه ها، گاوها، درختان و غیره برخلاف جریان طبیعی بوده سقوط بزرگی برای او محسوب می گردد! پس، آدمی بنابر حکم فطرت و منطق آفرینش فقط به خدا تعلق دارد و نه غیر او، و برای پرستش انحصاری او پدید آمده است نه پرستش انسان، سنگ، گاو، درخت، خورشید یا ماه و هر عبادتی برای غیر خدا صرفاً از فریب شیطانی که دشمن انسان است ناشی می شود. ندای نخستین در دعوت الهی اعْبُدُوا اللَّهَ مَا لَکُمْ مِنْ إِلَهٍ غَیْرُهُ (اعراف/ ۵۹). «خدا را بپرستید، معبودی غیر از او وجود ندارد». انحصار عبادت، عقل و در سینه اش قلب طپنده قرار داده شده است، این پیمان هم با قلم قدرت خداوندی در فطرت بشری نقش بسته و در طبع اصیل انسان کاشته شده است. أَلَمْ أَعْهَدْ إِلَیْکُمْ یَا بَنِی آدَمَ أَنْ لَا تَعْبُدُوا الشَّیْطَانَ إِنَّهُ لَکُمْ عَدُوٌّ مُبِینٌ (۶۰) وَأَنِ اعْبُدُونِی هَذَا صِرَاطٌ مُسْتَقِیمٌ (یس/ ۶۱ ۶۰). «ای آدمیان، مگر به شما سفارش نکردم که بندة شیطان نباشد، او دشمن آشکار و مسلم شماست و مرا بپرستید که این راه راست می باشد؟». این پیمان میان خداوند و بندگانش، همان است که قرآن، با اعجاز و بلاغت ویژه ای آن را ترسیم نموده است: وَإِذْ أَخَذَ رَبُّکَ مِنْ بَنِی آدَمَ مِنْ ظُهُورِهِمْ ذُرِّیَّتَهُمْ وَأَشْهَدَهُمْ عَلَی أَنْفُسِهِمْ أَلَسْتُ بِرَبِّکُمْ قَالُوا بَلَی شَهِدْنَا أَنْ تَقُولُوا یَوْمَ الْقِیَامَةِ إِنَّا کُنَّا عَنْ هَذَا غَافِلِینَ (۱۷۲) أَوْ تَقُولُوا إِنَّمَا أَشْرَکَ آبَاؤُنَا مِنْ قَبْلُ وَکُنَّا ذُرِّیَّةً مِنْ بَعْدِهِمْ أَفَتُهْلِکُنَا بِمَا فَعَلَ الْمُبْطِلُونَ (اعراف/ ۱۷۳ ۱۷۲). «و هنگامی که پروردگارت، فرزندان آدمیان را از پشت آنان (یا پشت سر آنان) فرا خواند و بر وجود خودشان گواه گرفت، .... ـ آیا من پروردگار شما نیستم؟ ـ گفتند: چرا! گواهی می دهیم! تا روز قیامت نگویید بی اطلاع بودیم، یا این که بگویید، ما فرزندان و جانشینان کسانی بودیم که مشرک بودند! آیا بخاطر کارها و عادتهای بیهودة آنان ما را هلاک می سازی؟» بنابراین شگفت آور نیست که بزرگترین هدف بعثت پیامبران و فرستادن رسولان و فرودآوردن کتابهای مقدس، یادآوری این پیمان دیرینه به مردم و زدودن غبار فراموشی، شرک یا تقلید از روی فطرت باشد و نخستین دعوت و رهنمود هر پیامبری این است که: اعْبُدُوا اللَّهَ مَا لَکُمْ مِنْ إِلَهٍ غَیْرُهُ (اعراف/ ۵۹). «(ای مردم،) خدا را عبادت کنید، معبودی جز او نیست». نوح، هود، صالح، ابراهیم، لوط، شعیب و هر پیامبری که به سوی قوم دروغ پندار و گمراهی برانگیخته شد، همین دعوت را فریاد نموده و به قوم خود اعلام داشت. خداوند می گوید: وَلَقَدْ بَعَثْنَا فِی کُلِّ أُمَّةٍ رَسُولًا أَنِ اعْبُدُوا اللَّهَ وَاجْتَنِبُوا الطَّاغُوتَ (نحل / ۳۶). «و در میان هر امتی، رسولی برانگیختیم که خدا را بپرستید و از طاغوت، کناره گیرید». وَمَا أَرْسَلْنَا مِنْ قَبْلِکَ مِنْ رَسُولٍ إِلَّا نُوحِی إِلَیْهِ أَنَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا أَنَا فَاعْبُدُونِ (انبیاء/ ۲۵). «هیچ پیامبری را قبل از تو نفرستادیم مگر به او وحی کردیم که معبودی جز من نیست. پس مرا بپرستید». همچنین در جای دیگر پس از بیان ماجرای جمع کثیری از پیامبران می فرماید: إِنَّ هَذِهِ أُمَّتُکُمْ أُمَّةً وَاحِدَةً وَأَنَا رَبُّکُمْ فَاعْبُدُونِ (انبیاء/ ۹۲). «این است امت یگانة شما و من پروردگارتان، پس مرا بندگی کنید». چنانکه فرموده است: یَا أَیُّهَا الرُّسُلُ کُلُوا مِنَ الطَّیِّبَاتِ وَاعْمَلُوا صَالِحًا إِنِّی بِمَا تَعْمَلُونَ عَلِیمٌ (۵۱) وَإِنَّ هَذِهِ أُمَّتُکُمْ أُمَّةً وَاحِدَةً وَأَنَا رَبُّکُمْ فَاتَّقُونِ (مؤمنون/ ۵۲ ۵۱). «ای رسولان، از [خوراکیهای ] پاکیزه بخورید و کار شایسته انجام دهید. به راستی که من به آنچه می کنید دانا هستم. و این است امّتتان که امّتی یگانه است و من پروردگارتان هستم، پس از من پروا بدارید». عبادت وظیفة همه است خداوند به پیامبر خود محمدص چنین دستور می دهد: وَاعْبُدْ رَبَّکَ حَتَّی یَأْتِیَکَ الْیَقِینُ (حجر/ ۹۹). «پروردگارت را عبادت کن تا به یقین دست یابی. (یعنی تا زمان مرگ)». همچنانکه خدای متعال از قول گروهی گفته است: وَکُنَّا نُکَذِّبُ بِیَوْمِ الدِّینِ (۴۶) حَتَّی أَتَانَا الْیَقِینُ (مدثر/ ۴۷ ۴۶). «و روز جزا را دروغ می انگاشتیم تا آن که به یقین رسیدیم (و یقین همان مرگ است)». پس تکلیف و احترام عبادت، تا هنگامی که به پروردگارش ملحق شود، بر پیامبرص لازم است، یعنی با اوج گیری روح و پیوند نیروها و احساسات به خدا نیز از عهده اش ساقط نمی گردد، بطوری که حتی در بیماری مرگ خود هم، پرستندة خدا بود. دربارة مسیح بن مریم نیز که پیروانش او را به مقام خدایی رسانده اند، می گوید: لَنْ یَسْتَنْکِفَ الْمَسِیحُ أَنْ یَکُونَ عَبْدًا لِلَّهِ وَلَا الْمَلَائِکَةُ الْمُقَرَّبُونَ وَمَنْ یَسْتَنْکِفْ عَنْ عِبَادَتِهِ وَیَسْتَکْبِرْ فَسَیَحْشُرُهُمْ إِلَیْهِ جَمِیعًا (۱۷۲) فَأَمَّا الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ فَیُوَفِّیهِمْ أُجُورَهُمْ وَیَزِیدُهُمْ مِنْ فَضْلِهِ وَأَمَّا الَّذِینَ اسْتَنْکَفُوا وَاسْتَکْبَرُوا فَیُعَذِّبُهُمْ عَذَابًا أَلِیمًا وَلَا یَجِدُونَ لَهُمْ مِنْ دُونِ اللَّهِ وَلِیًّا وَلَا نَصِیرًا (نساء / ۱۷۳ ۱۷۲) «مسیح، هرگز از بندگی خدا امتناع نورزید، فرشتگان مقرب نیز همینطور. هرکسی از بندگی خداوند امتناع و سرکشی نماید، در نزد او به همراه دیگران جمع خواهند شد، از این میان کسانی را که ایمان آورده و اعمال شایسته انجام داده اند، پاداش کامل داده از فضل خود بر پاداش آنان می افزاید، و کسانی را که امتناع و استکبار ورزیده اند، به عذابی دردناک دچار می کند و یاور و مددکاری جز خدا نخواهند یافت». قرآن در یکی از بیانات خود، منظره ای از روز قیامت را به ما نشان می دهد. در آن جا، خداوند از مسیح راجع به نسبتی که به او داده اند و دروغی که بسته اند، می پرسد و او با ادب بندگی و در حالی که خود را از کار آنان تبرئه می نماید، پاسخ می دهد: وَإِذْ قَالَ اللَّهُ یَا عِیسَی ابْنَ مَرْیَمَ أَأَنْتَ قُلْتَ لِلنَّاسِ اتَّخِذُونِی وَأُمِّیَ إِلَهَیْنِ مِنْ دُونِ اللَّهِ قَالَ سُبْحَانَکَ مَا یَکُونُ لِی أَنْ أَقُولَ مَا لَیْسَ لِی بِحَقٍّ إِنْ کُنْتُ قُلْتُهُ فَقَدْ عَلِمْتَهُ تَعْلَمُ مَا فِی نَفْسِی وَلَا أَعْلَمُ مَا فِی نَفْسِکَ إِنَّکَ أَنْتَ عَلَّامُ الْغُیُوبِ (۱۱۶) مَا قُلْتُ لَهُمْ إِلَّا مَا أَمَرْتَنِی بِهِ أَنِ اعْبُدُوا اللَّهَ رَبِّی وَرَبَّکُمْ وَکُنْتُ عَلَیْهِمْ شَهِیدًا مَا دُمْتُ فِیهِمْ فَلَمَّا تَوَفَّیْتَنِی کُنْتَ أَنْتَ الرَّقِیبَ عَلَیْهِمْ وَأَنْتَ عَلَی کُلِّ شَیْءٍ شَهِیدٌ (المائدة/ ۱۱۷ ۱۱۶). «و چون خداوند فرماید: ای عیسی بن مریم، آیا توبه مردم گفتی که مرا و مادرم را به عنوان دو معبود به جای خداوند گیرید؟ گوید: تو را به پاکی یاد می کنم، مرا نسزد چیزی بگویم که سزاوار من نیست. اگر آن را گفته باشم، بی گمان آن را دانسته ای. آنچه را که در ذات من است، می دانی، و آنچه را که در ذات [مقدّس ] توست نمی دانم. بی گمان تو خود دانای رازهای نهانی. به آنان مگر آنچه را که مرا به آن فرمان داده بودی، نگفته ام، [گفته ام ] که خدا، پروردگار من و پروردگارتان را بپرستید و تا زمانی که در میانشان بودم بر آنان گواه بودم، آن گاه چون مرا برگرفتی خودت بر آنان نگهبان بودی و تو بر همه چیز گواهی». انجیل متی دربارة مسیح می گوید که: ابلیس ملعون خواست او را بیازماید. بدین منظور وی را به کوه بلندی برد و همة ممالک و عظمتهای دنیا را به او نشان داد و گفت: اگر مرا سجده کنی، همة اینها را به تو می دهم. مسیح بی درنگ جواب داد: دور شو ای شیطان، خداوند فرموده است که: «فقط برای پروردگارت سجده کن و تنها او را بپرست!» پس همة ادیان به عبادت خداوند یکتا فرا می خوانده اند و جملگی پیامبران در عبادت او پیشقدم بوده اند. و در نتیجه، عبادت خداوند یگانه، اولین رسالت و مسئولیت انسان در دامن هستی می باشد و تمام ادیان آسمانی بر این موضوع تصریح نموده اند. RE: نخستین وظیفه ی انسان، در هستی - alireza.... - 23-07-2016 اصلا خوشم نمیاد از اینجور چیزا