به جای آنکه موعظه و نصیحت کنید، یارانه ضد اسراف آب بدهید!

از زمانی که فلکه شیر را می‌پیچانیم تا باز شود تا زمانی که چرخش عکس آن را انجام دهیم تا شیر آب بسته شود، یا زمانی که منتظر هستیم آب اینقدر برود تا گرم شود؛ شما چند نمونه از این دست اسراف های ناخواسته سراغ دارید؟

به گزارش «تابناک»، هر چه به انتهای تابستان نزدیک می‌شویم، فشار کم آبی در نقاط مختلف کشور فزونی می‌یابد و بحران آب ملموس تر می‌شود اما نه این موضوع و نه پیش بینی تداوم روند کاهش بارندگی های سالانه در آینده و شدت گرفتن بحران آب هم موجب نشده که مسئولان اقدامات کوتاه یا بلند مدت خاصی را در دستور کار قرار داده و تغییری در دورنمای فعلی بوجود آورند.

تا به امروز، هر چه از ضرورت مقابله همه جانبه با بحران رو به گسترش بی آبی در سال جاری و سالهای بعد گفته و نوشته شده، جز تصویب بودجه‌ای خاص در دولت (که چگونگی به کارگیری آن رسانه‌ای نشده)، مقادیر متنابهی نصیحت به مردم بوده که به ایشان توصیه می‌کرده مصرف خود را کاهش دهند؛ انگار نه انگار که ایرادات به مراتب بزرگتری متوجه مصرف آب است و اصولا حل کردن بحران با توصیه و نصیحت شدنب به نظر نمی‌رسد.

از این ایراد که بگذریم، تجربه های فراوان باقی مانده از گذشته ثابت می‌کند به دلایل فراوان، توصیه کردن به مردم تقریبا راه به جایی نمی‌برد، مگر آنکه در کنار آن، مشوق هایی برا سوق دادن ایشان به هدف مورد نظر در نظر گرفته شده باشد.

کافی است به زندگی روزمره خودمان نگاه کنیم تا دریابیم که دلایل مصرف زیاد آب در خانه ایرانیان کجاست تا به این نتیجه برسیم که در شهرهایی مانند تهران، اصفهان، مشهد و...، بی شک آلودگی هوا جامعه را به شست‌وشوی بیشتر سوق داده، در شهرها و استان های داغی چون هرمزگان، خوزستان، کرمان و...، شرایط اقلیمی ایجاب می‌کند مصرف آب بیشتر باشد، وابستگی به خودروهای شخصی و تاکید عرفی و شهری ما به نظافت و تمیزی وسایل، در مصرف آب بی تاثیر نیست، الگوی نامناسبی چون بهره بردن از کولرهای آبی، ساخت و سازهای غیر استاندارد که گرم کردنشان در زمستان و خنک کردنشان در تابستان بسیار دشوار است و مولفه های پر شمار دیگر در مصرف آب خانگی تاثیر دارند که ندید گرفتنشان ممکن نیست.

این در حالی است که به رغم وجود این همه اشکال در بخش خانگی، برخی به سادگی هر چه تمام تر مصرف آب خانگی در کشورمان را با کشورهای اروپایی یا دیگر ممالک پیش رفته جهان قیاس می‌کنند تا به این نتیجه برسند که مصرف آب خانگی در کشورمان بالاست و لذا باید از مردم خواست این مصرف را کاهش دهند!

جالب تر آنجاست که اگر بپذیریم مصرف آب خانگی در کشورمان بالاست، باز نمی‌توانیم علت های متعدد این معلول را ندید گرفته و تنها همه اشکالات را در مصرف کنندگان ببینیم و فراموش کنیم در کلانشهری مثل تهران، عمر استفاده از کولرهای پر مصرف آبی، تقریبا از نیمه بهار تا اوایل پاییز تداوم دارد و به دنبال آن، مصرف آب به شکل سرسام آوری در این مدت افزایش نشان می‌دهد.

بدین ترتیب اگر قصد داشته باشیم مصرف آب را به شکل اصولی در چنین مناطقی کاهش دهیم، می‌بایست به دنبال چرایی استاندارد نبودن ساختمان ها در کشورمان رفته و ارزیابی کنیم چرا به رغم آنکه سال ها از تصویب قانون بهینه سازی مصرف و تشکیل سازمانی برای نیل به این هدف می‌گذرد، چرا پس از اجرای دو مرحله از هدفمندی یارانه ها و البته چرا پس از آغاز شدن دوران خشکسالی چند ساله، هنوز این همه اتلاف انرژی در ساختمان هایمان بالاست و مصرف تغییر چندانی نشان نمی‌دهد؟ چرا هنوز سرمایش و گرمایش با آب و گاز، دو نعمت گرانبها رقم می‌خورد؟

در پاسخ به سوالاتی از این دست به سادگی می‌توان کم کاری مسئولان در گذشته و حال را نتیجه گرفت و دریافت چرا موعظه و نصیحت کارکرد خود را از دست داده‌اند؛ گویی مردم در دنیای مجزایی سیر می‌کنند و پرداخت وجه آب بها را کافی دانسته و دل خوش از آنند که در ازای دریافت خدمات بیشتر، مبالغ بیشتری پرداخت کرده یا می‌کنند و در سوی دیگر، مسئولان ترجیح می‌دهند به جای رفع اشکالات متعدد، مصرف بخش خانگی را پر رنگ نشان دهند که در صورت بحرانی تر شدن اوضاع، اشکالی متوجه عملکرد خودشان نباشد.

این شائبه ها زمانی تقویت می‌شود که می‌بینیم نه تلاشی برای رفع اشکالات متعدد شبکه توزیع آب می‌شود (که هدر رفت مقادیر زیادی آب، کمترین ایران آن است)، نه دیگر مشکلات این عرصه شفاف توضیح داده می‌شود و در نهایت نه حتی برای کاهش مصرف آب خانگی، تدبیری اندیشیده می‌شود.

زمانی توصیه به مردم برای کاهش مصرف قابل قبول به نظر می‌رسد که دولت مردان و دیگر مسئولان رویکرد خود را تغییر داده و به عنوان مثال، به جای جریمه کردن افراد پر مصرف، برای ایشان تنبیهات جدی در نظر بگیرند و در سمت مقابل، مشترکان کم مصرف را تشویق کنند؛ یا زمانی که وجوهی برای تغییر الگوی مصرف تدارک ببینند و بر الگوهایی مانند توزیع شیرهای اهرمی با نرخ یارانه‌ای به جای شیر آب های فلکه‌ای و چرخشی تاکید کنند.

هنگامی که راهکاری مانند یارانه ضد اسراف آب تدارک ببینند و با ارائه برق ارزان قیمت برای روی آوردن مردم به خرید کولر گازی، تعویض آبگرمکن های گازی با انواع برقی یا پکیج، نصب شیرآلات اهرمی یا پدالی در اماکن عمومی، ادارات و راهکارهایی از این دست، به یاری مردم در کاهش مصرف آب بروند نه آنکه در شعار های کاهش مصرف آب بمانند و زمان را به نفع دشمنان این آب و خاک بسوزانند!