هر دردی ناشی از کهولت سن نیست؛ بخواهید یا نخواهید درد و ورزش، دو روی یک سکه است! البته درد عضلانی انواع و اقسامی دارد و معمولا از آسیب و فشار خبر می‌دهد. در هر صورت درد ساق پا با هر شکل و مدلی، باعث آزار و بی‌طاقتی می‌شود. شناخت دلایل ایجاد درد ساق پا می‌تواند از گسترده‌تر شدن این مشکل جلوگیری کند.

 

کرامپ عضلانی
کرامپ همان گرفتگی عضلانی است که تمام عضلات ساق را درگیر می‌کند و به دنبال آن گوشت پا بسیار دردناک و سفت می‌شود. این گرفتگی بیشتر به دنبال خستگی عضلانی، گرما و کم‌آبی به‌وجود می‌آید. همچنین در سالمندان، ورزشکاران استقامتی و ورزشکارانی که آمادگی بدنی خوبی ندارند، بیشتر مشاهده می‌شود.

 

در کل گرفتگی‌های عضلانی در زمان‌های مختلف به وقوع می‌پیوندد، برای مثال این مورد می‌تواند هنگام دویدن و فعالیت بدنی یا حتی وقتی خواب هستید اتفاق بیفتد. عضلات ما، بویژه عضلات پشت ساق پا ممکن است به طور ناخواسته و ناگهانی دچار انقباض بسیار دردناکی شود و این انقباض باقیمانده، در مدت زمان کوتاهی از بین نرود. در این زمان است که شما دچار گرفتگی عضلانی شده‌اید و نمی‌‌‌‌دانید چه کارهایی باید برای رفع آن انجام دهید!

 

 

گرفتگی عضلانی
هر کسی ورزش کرده باشد حتما برای یک بار هم که شده گرفتگی عضلانی را تجربه کرده است. دلایل احتمالی زیادی برای گرفتگی عضلانی ذکر می‌کنند که یکی از آنها همین حرکت‌های ورزشی است. فعالیت و فشار بیش از حدی که به عضلات هنگام ورزش وارد می‌شود، می‌تواند گرفتگی عضلانی به همراه بیاورد.

 

البته نباید همه مشکل را به گردن ورزش انداخت؛ گرم نکردن بدن پیش از شروع ورزش، براحتی می‌تواند باعث گرفتگی عضلانی شود. همچنین کم بودن تمرین‌های کششی عضلات درگیر نیز دردسرهای بعدی را برای ورزشکاران ایجاد کرده و هنگام فعالیت گریبانگیر آنان می‌شود. همان‌طور که اشاره کردیم، خستگی عضلانی و فعالیت بدنی در گرما از دیگر عوامل گرفتگی عضلانی است. هریک از این عناصر در کارکرد عضله و انقباض‌های آن تاثیر دارد و اگر ورزشکاران و ورزش‌دوستان به این نکته‌ها توجه نداشته باشند، به طور حتم با گرفتگی عضلانی روبه‌رو می‌شوند.

 

گاهی پای بیماری در میان است
شاید فکر می‌کنید گرفتگی عضلانی فقط به دلیل آمادگی نداشتن یا ورزش نادرست به‌وجود می‌آید، اما متاسفانه همیشه این طور نیست و امکان دارد عوامل خطرناک دیگری سلامت‌تان را تهدید کند. یکی از این موارد آسیب اعصاب منطقه‌ای مانند بیماران ضایعات نخاعی است. این موضوع می‌تواند گرفتگی‌های عضلانی بسیاری را در پی داشته باشد. علاوه بر این، ممکن است گرفتگی عضلانی به دلیل حالت تدافعی بدن در برابر بعضی از آسیب‌ها مانند ناحیه کمر باشد تا از آسیب بیشتر جلوگیری کند.

 

البته نرسیدن خون کافی به ماهیچه، دوران بارداری، عوارض جانبی مصرف بعضی داروها و بیماری‌هایی مانند مشکلات تیروئید و کلیه‌ها، اسهال و استفراغ نیز می‌تواند باعث گرفتگی عضلانی شود. بنابراین نباید هر گرفتگی عضلانی را نادیده گرفت و تصور کرد خودبه‌خود خوب می‌شود. همان‌طور که می‌بینید، درد می‌تواند زنگ خطری برای مشکلات جدی‌تری باشد. برای نمونه گاهی گرفتگی‌های موضعی کوچکی در ماهیچه‌ها به‌وجود می‌آید که بسیار دردناک بوده و باید زیر نظر متخصص پزشکی ـ ورزشی شناسایی و حتما درمان شود.

 

امان از درد
تاکنون هر آنچه گفته شد قطره‌ای از انواع موارد ایجادکننده درد و گرفتگی عضلانی بود، اما قضیه به همین جا ختم نمی‌شود و مشکلات دیگری سر راه عضلات ساق پا قرار دارد، یکی از این موارد درگیری و التهاب بافت نرم متصل‌کننده ماهیچه‌های ساق پا در محل تلاقی با استخوان‌های پاهاست. این بیماری معمولا به دنبال دویدن و پریدن روی سطوح سخت به وجود می‌آید. صافی کف پا نیز از دیگر دلایل مستعدکننده این بیماری است. برای درمان لازم است بیمار از سوی متخصص معاینه شود و سپس با ورزش‌های کششی و قدرتی مخصوص، درمان را پیگیری کند.

 

عامل موثر بعدی در درد ساق پا، التهاب تاندون‌های ساق مانند التهاب تاندون آشیل است. در این شرایط، درد بیشتر در قسمت پایینی ساق و نزدیک استخوان پاشنه ایجاد می‌شود. همچنین در صورت التهاب شدید تاندون آشیل و درمان نشدن آن، احتمال پارگی تاندون نیز وجود دارد. بنابراین توصیه می‌شود هرچه زودتر زیر نظر متخصص پزشکی ورزشی، درمان را شروع کنید.

 

 

متهم ردیف دوم
شکستگی استخوان ساق نیز می‌تواند عامل ایجاد درد در این نقطه باشد. ممکن است شکستگی بر اثر ضربه مستقیم و شدید ایجاد شود اما گاه احتمال دارد شکستگی ساق پا به دلیل ضربه‌های مکرر و تجمعی ایجاد شود. به این نوع شکستگی ساق پا «شکستگی استرسی» می‌گویند که برای درمان آن مراجعه به پزشک متخصص، معاینه، انجام آزمایش و تصویربرداری پزشکی لازم است.

 

نقش بیماری‌های عروق در پا درد
از بحث عضلانی و استخوانی که بگذریم، بیماری‌های عروقی نیز می‌تواند باعث درد ساق پا شود. یکی از عوامل این درد، لخته‌های عروقی است. به طور معمول لخته خون در وریدهای عمقی تشکیل می‌شود که به آن دی‌وی‌تی می‌گویند. این درگیری عروقی به دنبال عوامل مستعدکننده‌ای مانند بی‌تحرکی طولانی، چاقی، سیگار کشیدن و مصرف بعضی از داروها رخ می‌دهد.

 

از آنجا که خطر حرکت این لخته‌های خونی به ارگان‌های حیاتی مانند قلب و ریه وجود دارد، در صورت بروز درد ساق پا و تورم آن باید بلافاصله به پزشک یا اورژانس مراجعه شود. البته ممکن است این مشکل گاه با بیماری واریس اشتباه گرفته شود که جدی نگرفتن آن خطرآفرین است.

 

واریس همان بیماری ضعف دریچه‌های لانه کبوتری در وریدهای ساق پاست. این موضوع باعث می‌شود تخلیه خون وریدی با مشکل روبه‌رو شود و به وریدهای جانبی آنها فشار وارد کند. همه این اتفاق‌ها باعث ایجاد وریدهای آبی تیره، پرخون و مارپیچی (معمولا نزدیک به سطح پوست) در ساق پاها می‌شود. به طور معمول، درد ساق پا در واریس به دنبال ایستادن طولانی تشدید می‌شود. در بیشتر موارد جوراب واریس به شما کمک می‌کند تا از دردتان کاسته شود.