+- انجمن های تخصصی فلش خور (http://www.flashkhor.com/forum)
+-- انجمن: علم، فرهنگ، هنر (http://www.flashkhor.com/forum/forumdisplay.php?fid=40)
+--- انجمن: تاریخ (http://www.flashkhor.com/forum/forumdisplay.php?fid=34)
+--- موضوع: کاخی که داخل پادگان افتاد/ «عشرت‌آباد» چه سرنوشتی خواهد داشت؟ (/showthread.php?tid=167850)
کاخی که داخل پادگان افتاد/ «عشرت‌آباد» چه سرنوشتی خواهد داشت؟ - tyjtfhdhr - 01-09-2014
دیدن لینک ها برای شما امکان پذیر نیست. لطفا ثبت نام کنید یا وارد حساب خود شوید تا بتوانید لینک ها را ببینید.
کاخی که داخل پادگان افتاد/ «عشرت‌آباد» چه سرنوشتی خواهد داشت؟
باورش هم سخت است؛ بنای تاریخی «عشرت‌آباد» که حالا جای گلوله‌های باقی‌مانده روی آن از زمانی که داخل پادگان قرار گرفته نیز تاریخی شده، روزی یکی از عمارت‌های اعیانی ناصرالدین شاه قاجار بوده است که پس از بازگشت او از فرنگ، در بیرون از حصار تهران و در مجموعه‌ای ییلاقی ساخته شد.
عمارتی که دست‌کم از ۳۰ سال پیش از پشت دیوارهای یک پادگان نظامی خودنمایی می‌کند و دیوارهای بدون حصارش، داخلی‌ترین بخش‌های این کاخ را برای افراد کنجکاوی که از میدان سپاه در تهران عبور می‌کنند، به نمایش می‌گذارد.
به گزارش خبرگزاری ایسنا، با ساخته شدن کاخ اصلی در زمان ناصرالدین شاه، خانههای کوچک یک نفره‌ای هم برای زن‌های شاه قاجار در اطراف عمارت «عشرت‌آباد» دور یک حوض بزرگ ساخته شدند که در و پنجرهٔ چوبی آن‌ها به سمت مرکز استخر باز می‌شد. ناصرالدین شاه در کاخ اصلی که با آجرکاری، آجرچینی، گچ‌بری و کاشی‌کاری تزئین شده بود، زندگی می‌کرد.
باغ و عمارت آن، پس از انقراض سلسلهٔ قاجار، همراه خانههای اطرافش از حدود ۹۰ سال پیش، با دیوارهای پادگانی نظامی که در آن روز‌ها پادگان «شهربانی» یا «عشرت‌آباد» نامیده می‌شد، از نظر‌ها دور شد. به این ترتیب سرنوشت عمارت کلاه فرنگی «عشرت‌آباد» با نظامی‌ها گره خورد و حتی از زندانی که در محوطهٔ پادگان بود، به نام «زندان عشرت‌آباد» نام برده می‌شد.
امام خمینی(ره) نیز به مدت یک ماه و هفت روز، از ۱۵ خرداد ۱۳۴۲ در این زندان بود؛ اما پس از گذشت مدتی، این بنا به محل استقرار گارد پهلوی اختصاص یافت و با پیروزی انقلاب اسلامی و برعهده گرفتن سرپرستی پادگان توسط نیروی هوایی سپاه، به نام «پادگان ولیعصر(عج)» تغییر نام پیدا کرد.
این بنا در سال ۱۳۴۶ در فهرست آثار ملی به ثبت رسید و مهم‌ترین تعمیرات را در این مجموعه به سال‌های ۱۳۵۳ تا ۱۳۵۵ مربوط می‌دانند که به واسطهٔ قرار گرفتن در پادگان، دسترسی کار‌شناسان میراث فرهنگی به آن دشوار بود و این سازمان فقط در سال‌های ۱۳۷۵ و ۱۳۸۱ برای تهیهٔ نقشه و تعیین حریم کاخ توانست تلاش‌هایی را در این زمینه انجام دهد. البته سازمان میراث فرهنگی از سال ۱۳۷۳ با مسئولان پادگان برای مرمت کاخ مذاکره کرد، ولی مشکلاتی مانند توافق نداشتن سازمان میراث فرهنگی و نیروهای نظامی دربارهٔ تأمین اعتبار، مرمت‌ها را به تأخیر انداخت.
هرچند از همان زمان سازمان میراث فرهنگی و گردشگری که متولی حفظ و نگهداری آثار تاریخی است در کنار مالک این بنا، مسئولیت حفاظت از این مجموعه را عهده‌دار شد و بنا جزو آثار تاریخی شهر تهران قرار گرفت، اما حالا از همهٔ خانههای کوچک، محوطه و کل مجموعه‌ای که «عشرت‌آباد» نامیده می‌شد، فقط کاخ اصلی باقی مانده است.
به دلیل پادگان بودن محوطه و جریان نداشتن زندگی، به تدریج خانههای نقلی در مجموعهٔ «عشرت‌آباد» عناصری دردسرساز دانسته شدند و با وجود اینکه در فهرست آثار ملی ثبت شده بودند، ولی در هر دوره‌ای، بخشی از آن‌ها تخریب شد.
شهرداری تهران نیز در حدود سال‌های ۱۳۸۵ عملیات ساخت و عبور بزرگراهی را که از سال‌های قبل مطرح بود، از کنار این مجموعه آغاز کرد. اجرای این طرح برخلاف بسیاری دیگر از طرح‌های شهرداری که معمولا برای بخش‌های تاریخی مشکل‌ساز است، باعث شد تا بخشی از حصار پادگان که با وجود آن، کاخ عشرت‌آباد دیده نمی‌شد، برداشته و پس از سال‌ها، این کاخ دیده شود.
البته همچنان کاخ «عشرت‌آباد» داخل حصار پادگان است؛ اما پس از دیداری که رئیس شورای شهر تهران - احمد مسجدجامعی- چند روز پیش از این بنای تاریخی داشت و صحبت‌هایی که برای مرمت و ایجاد فضا برای بازدید گردشگران شد، باید دیدی آیا برنامه‌ای جدی برای جدا شدن این عمارت از پادگان اجرا می‌شود؟
طرحی که یکی از کار‌شناسان سازمان میراث فرهنگی استان تهران در سال ۱۳۸۵ آن را مطرح کرد، تا بازدید از این مجموعه برای مردم راحت‌تر باشد. رضا موسوی آن سال دربارهٔ پیگیری‌ها برای مرمت و رسیدگی به این کاخ به خبرنگار ایسنا گفت: سردار شهید احمد کاظمی نخستین کسی بود که این نظریه را به سازمان میراث فرهنگی داد تا این بنای تاریخی مرمت و برای بازدید گردشگران آماده شود، او حتی اجازهٔ مرمت این کاخ را نیز صادر کرد.
این کار‌شناس میراث فرهنگی موقعیت این بنای تاریخی را باعث وارد شدن آسیب‌های زیادی به ساختمان آن از زمان جنگ دانست و ادامه داد: این بنا در زمان انقلاب بسیار آسیب دید و حتی هنوز هم آثار تیر و گلوله بر دیوارهای آن باقی مانده است. همچنین نزدیکی و موازی بودن اتوبان با بنای «عشرت‌آباد» باعث دسترسی آسان‌تر مردم به کاخ می‌شود. موسوی همچنین قابلیت موزه شدن این بنای تاریخی را صد درصد دانست.
و امروز، سنگینی گذشت سال‌ها و غبار فراموشی، آن‌قدر چهرهٔ این عمارت را تغییر داده که دیگر نمی‌توان باور کرد عشرت‌آبادی که در حصار شمالی شهر تهران ساخته شده بود تا مکانی برای تفریح و خلوت شاه باشد، کاخی که به زیبایی «شمس‌العماره» بود، همین است که امروز دیده می‌شود.
حالا گویا قرار است، جای زخم‌های باقی مانده بر تن رنجور عمارت «عشرت‌آباد» التیام یابد، چون در مصوبه‌ای که معاون هماهنگی سپاه محمد رسول‌الله تهران آن را امضا کرد، عملیات نجات‌بخشی در بنا هرچه سریع‌تر با همکاری شورای شهر، شهرداری منطقه، سپاه و اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری تهران انجام می‌شود.
عمارتی که دست‌کم از ۳۰ سال پیش از پشت دیوارهای یک پادگان نظامی خودنمایی می‌کند و دیوارهای بدون حصارش، داخلی‌ترین بخش‌های این کاخ را برای افراد کنجکاوی که از میدان سپاه در تهران عبور می‌کنند، به نمایش می‌گذارد.
به گزارش خبرگزاری ایسنا، با ساخته شدن کاخ اصلی در زمان ناصرالدین شاه، خانههای کوچک یک نفره‌ای هم برای زن‌های شاه قاجار در اطراف عمارت «عشرت‌آباد» دور یک حوض بزرگ ساخته شدند که در و پنجرهٔ چوبی آن‌ها به سمت مرکز استخر باز می‌شد. ناصرالدین شاه در کاخ اصلی که با آجرکاری، آجرچینی، گچ‌بری و کاشی‌کاری تزئین شده بود، زندگی می‌کرد.
باغ و عمارت آن، پس از انقراض سلسلهٔ قاجار، همراه خانههای اطرافش از حدود ۹۰ سال پیش، با دیوارهای پادگانی نظامی که در آن روز‌ها پادگان «شهربانی» یا «عشرت‌آباد» نامیده می‌شد، از نظر‌ها دور شد. به این ترتیب سرنوشت عمارت کلاه فرنگی «عشرت‌آباد» با نظامی‌ها گره خورد و حتی از زندانی که در محوطهٔ پادگان بود، به نام «زندان عشرت‌آباد» نام برده می‌شد.
امام خمینی(ره) نیز به مدت یک ماه و هفت روز، از ۱۵ خرداد ۱۳۴۲ در این زندان بود؛ اما پس از گذشت مدتی، این بنا به محل استقرار گارد پهلوی اختصاص یافت و با پیروزی انقلاب اسلامی و برعهده گرفتن سرپرستی پادگان توسط نیروی هوایی سپاه، به نام «پادگان ولیعصر(عج)» تغییر نام پیدا کرد.
این بنا در سال ۱۳۴۶ در فهرست آثار ملی به ثبت رسید و مهم‌ترین تعمیرات را در این مجموعه به سال‌های ۱۳۵۳ تا ۱۳۵۵ مربوط می‌دانند که به واسطهٔ قرار گرفتن در پادگان، دسترسی کار‌شناسان میراث فرهنگی به آن دشوار بود و این سازمان فقط در سال‌های ۱۳۷۵ و ۱۳۸۱ برای تهیهٔ نقشه و تعیین حریم کاخ توانست تلاش‌هایی را در این زمینه انجام دهد. البته سازمان میراث فرهنگی از سال ۱۳۷۳ با مسئولان پادگان برای مرمت کاخ مذاکره کرد، ولی مشکلاتی مانند توافق نداشتن سازمان میراث فرهنگی و نیروهای نظامی دربارهٔ تأمین اعتبار، مرمت‌ها را به تأخیر انداخت.
هرچند از همان زمان سازمان میراث فرهنگی و گردشگری که متولی حفظ و نگهداری آثار تاریخی است در کنار مالک این بنا، مسئولیت حفاظت از این مجموعه را عهده‌دار شد و بنا جزو آثار تاریخی شهر تهران قرار گرفت، اما حالا از همهٔ خانههای کوچک، محوطه و کل مجموعه‌ای که «عشرت‌آباد» نامیده می‌شد، فقط کاخ اصلی باقی مانده است.
به دلیل پادگان بودن محوطه و جریان نداشتن زندگی، به تدریج خانههای نقلی در مجموعهٔ «عشرت‌آباد» عناصری دردسرساز دانسته شدند و با وجود اینکه در فهرست آثار ملی ثبت شده بودند، ولی در هر دوره‌ای، بخشی از آن‌ها تخریب شد.
شهرداری تهران نیز در حدود سال‌های ۱۳۸۵ عملیات ساخت و عبور بزرگراهی را که از سال‌های قبل مطرح بود، از کنار این مجموعه آغاز کرد. اجرای این طرح برخلاف بسیاری دیگر از طرح‌های شهرداری که معمولا برای بخش‌های تاریخی مشکل‌ساز است، باعث شد تا بخشی از حصار پادگان که با وجود آن، کاخ عشرت‌آباد دیده نمی‌شد، برداشته و پس از سال‌ها، این کاخ دیده شود.
البته همچنان کاخ «عشرت‌آباد» داخل حصار پادگان است؛ اما پس از دیداری که رئیس شورای شهر تهران - احمد مسجدجامعی- چند روز پیش از این بنای تاریخی داشت و صحبت‌هایی که برای مرمت و ایجاد فضا برای بازدید گردشگران شد، باید دیدی آیا برنامه‌ای جدی برای جدا شدن این عمارت از پادگان اجرا می‌شود؟
طرحی که یکی از کار‌شناسان سازمان میراث فرهنگی استان تهران در سال ۱۳۸۵ آن را مطرح کرد، تا بازدید از این مجموعه برای مردم راحت‌تر باشد. رضا موسوی آن سال دربارهٔ پیگیری‌ها برای مرمت و رسیدگی به این کاخ به خبرنگار ایسنا گفت: سردار شهید احمد کاظمی نخستین کسی بود که این نظریه را به سازمان میراث فرهنگی داد تا این بنای تاریخی مرمت و برای بازدید گردشگران آماده شود، او حتی اجازهٔ مرمت این کاخ را نیز صادر کرد.
این کار‌شناس میراث فرهنگی موقعیت این بنای تاریخی را باعث وارد شدن آسیب‌های زیادی به ساختمان آن از زمان جنگ دانست و ادامه داد: این بنا در زمان انقلاب بسیار آسیب دید و حتی هنوز هم آثار تیر و گلوله بر دیوارهای آن باقی مانده است. همچنین نزدیکی و موازی بودن اتوبان با بنای «عشرت‌آباد» باعث دسترسی آسان‌تر مردم به کاخ می‌شود. موسوی همچنین قابلیت موزه شدن این بنای تاریخی را صد درصد دانست.
و امروز، سنگینی گذشت سال‌ها و غبار فراموشی، آن‌قدر چهرهٔ این عمارت را تغییر داده که دیگر نمی‌توان باور کرد عشرت‌آبادی که در حصار شمالی شهر تهران ساخته شده بود تا مکانی برای تفریح و خلوت شاه باشد، کاخی که به زیبایی «شمس‌العماره» بود، همین است که امروز دیده می‌شود.
حالا گویا قرار است، جای زخم‌های باقی مانده بر تن رنجور عمارت «عشرت‌آباد» التیام یابد، چون در مصوبه‌ای که معاون هماهنگی سپاه محمد رسول‌الله تهران آن را امضا کرد، عملیات نجات‌بخشی در بنا هرچه سریع‌تر با همکاری شورای شهر، شهرداری منطقه، سپاه و اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری تهران انجام می‌شود.