بیماری ها و مشکلات دهانی - نسخه‌ی قابل چاپ

ممکن است شما به مشکلات دهان و دندان برخورد کرده باشید در این قسمت می توانید با مشکلات دهانی آشنا شوید.

تبخال به نام تاول تب ( fever blisters ) نیز خوانده می‌شود اما از تب یا سرما خوردگی ایجاد نمی‌شود بلکه توسط این عوامل تحریک می‌شود. ویروسی که تبخال ایجاد می‌کند معمولاٌ از طریق تماس مستقیم، وسایل مشترک یا تماسهای نزدیک دیگر انتقال می‌یابد. پمادها و کرمهای بدون نسخه (OTC) می‌توانند بهبودی را تسریع کرده و ناراحتی را کاهش دهند. تبخالهای مکرر ممکن است نیاز به تجویز دارو داشته باشند. تبخال یک مشکل دهانی شایع است.

برفک که توسط مخمر کاندیدا ایجاد می‌شود ، در افراد مسن یا خردسالان شایعتر است. ضعف سیستم ایمنی، آنتی بیوتیکها، دیابت یا داروهای خاصی مانند کورتیکواستروئیدهای استنشاقی نیز می‌توانند احتمال رشد کاندیدا را افزایش دهند. برداشتن این برفک درد ایجاد می‌کند. برای تشخیص به پزشک مراجعه کنید.

این بیماری دردناک زمانی اتفاق میافتد که برجستگیهای کوچک روی زبان رشد کرده و باکتریهایی که در دهان زندگی می‌کنند را در خود حبس کنند. این باعث می‌شود زبان سیاه و مو دار به نظر برسد. علت آن می‌تواند استفاده از آنتی بیوتیک، بهداشت ضعیف دهان، سیگار کشیدن، نوشیدن مقدار زیاد چای یا قهوه و عدم تولید بزاق باشد. معمولاً تنهای کاری که لازم است برای درمان انجام دهید، مسواک زدن زبان و استفاده از یک ساینده زبان است، اما گاهی اوقات نیاز به درمان پزشکی نیز وجود دارد .

کسی هنوز نمیداند که چه عاملی این تاولهای دردناک کوچک را در دهان ایجاد می‌کند. محرکهای آفت شامل حساسیت بیش از حد، عفونت، هورمونها، استرس و کمبود برخی از ویتامینها است. آفت می‌تواند بر روی زبان، گونه و حتی لثه دیده شود. معمولا یک تا دو هفته طول می‌کشد تا آفت از بین برود. آفتهای شدیدی که از بین نمی‌روند ممکن است به درمان با کرم بی حس کننده، تجویز دارو یا لیزر درمانی نیاز داشته باشند.

لوکوپلاکی واکنشی به محرکهایی مانند ناصاف بودن دندان ، نامتناسب بودن دندان مصنوع ، سیگار کشیدن و تنباکوی بدون دود است. لکوپلاکی به صورت پلاک یا لکه های سفید در دهان دیده می‌شود و معمولا بدون درد است و نمیتوان آن را پاک کرد. ممکن است لوکوپلاکی وضعیت پیش سرطانی هم باشد. مشاهده تغییراتی در دهان یا ضایعاتی که از بین نمی‌روند، نیاز به ارزیابی پزشکی دارد.

ضایعه نادری که به صورت لکه های شبکه ای برجسته سفید یا قرمز درخشان در داخل گونه یا زبان دیده می‌شود، میتواند لیکن پلان باشد. هنوز علت آن شناخته نشده است. معمولا لیکن پلان خفیف به درمان نیاز ندارد. اگر این وضعیت باعث درد و یا ایجاد زخم شود، باید با داروهای خوراکی و یا موضعی درمان شود. لیکن پلان دهانی ممکن است مزمن باشد و خطر سرطان دهان را افزایش دهد. لیکن پلان بر پوست سر، ناخن، پوست بدن و اندام تناسلی نیز ممکن است دیده شود.

وقتی در بخشهایی از سطح زبان، پرزها از بین می‌رود، لکه های کوچکی در سطح زبان به وجود می آید که ظاهری شبیه نقشه جغرافیا دارد. این لکه ها الگو، مکان و اندازه شان ظرف چند دقیقه تا چند ساعت ممکن است تغییر کند. زبان جغرافیایی بی ضرر است و به خودی خود ایجاد شده و از بین می‌رود. معمولاٌ به هیچ درمانی نیاز ندارد. اگر درد داشته باشد از مسکنهای بدون نسخه و داروهای ضد التهاب میتوان کمک گرفت.

علائم سرطان دهان عبارتند از زخم دهانی که خوب نمی‌شود، بی حسی بدون علت در صورت، دهان یا گردن، مشکلاتی در جویدن، صحبت کردن یا بلع. علت آن می‌تواند سیگار کشیدن با استفاده از تنباکوی بدود دود، مصرف زیاد الکل، قرار گیری زیاد در معرض نور خورشید و سابقه سرطان در خانواده باشد. سرطان دهان با ویروس پاپیلومای انسانی یا HPV هم ارتباط داده شده است. از مراجعه به پزشک نترسید، سرطان دهان اگر زود تشخیص داده شود، قابل درمان و معالجه است.

مشکلی در فک با نام سندرم مفصل گیجگاهی– فک تحتانی می‌تواند باعث درد شدید در فک، صورت، گوش یا گردن شود. فشردن فکها، دندان قروچه یا جراحات ممکن است علت ایجاد این سندرم باشند اما نتایج آنها اغلب یکسان است: درد، سردرد، سرگیجه و اشکال در بلع. درمان ممکن است شامل استراحت، محافظ دهان، دارو یا جراحی باشد.

خوردن یخ یا شکلاتهای سفت، دندان قروچه یا فشردن فک و حتی قرار گیری دندان در معرض سرما و گرما می‌تواند باعث لب پر شدن، ترک و شکستگی در دندان شود. شکستگیها یا لب پر شدگیهای کوچک ممکن است آزار دهنده نباشند اما هر چیز بیشتری به سادگی می‌تواند منجر به درد و یا آسیب دائمی دندان شود. دندانپزشک ممکن است از باندینگ دندان، هموار کردن دندان، روکش پورسلین و روکش دندان برای ترمیم دندان آسیب دیده استفاده کند.

تا کنون متوجه یک لکه خاکستری- آبی کوچک در بخش نرم دهان خود پس از انجام کار دندانپزشکی، شده اید؟ این وضعیت که خالکوبی آمالگام نامیده میشود، زمانی اتفاق میافتد که قطعه کوچک پر کننده امالگام وارد لثه یا گونه می‌شود. نقره موجود در امالگام وارد بافت نرم دهان شده و ظاهری شبیه خالکوبی کوچک پیدا میکند. خالکوبی امالگام ضرری ندارد اما لکه خاکستری - آبی اگر رشد کرد یا تغییر رنگ داد، ممکن است این احتمال به وجود بیاید که این یک خالکوبی آمالگام نبوده و باید برای بررسی نزد دندانپزشک بروید.

وقتی باکتریها به صورت پلاک در طول خط لثه تجمع می یابند، بیماری لثه ایجاد می‌شود. آماس و التهاب لثه (Gingivitis) اولین مرحله بیماری لثه است. علائم آن شامل قرمزی، خونریزی و پف کردن لثه است. بهداشت دهانی مناسب میتواند به پیشگیری از بیماریهای لثه کمک نماید. سیگار کشیدن، رژیم غذایی نا مناسب و استرس میتواند این بیماری را بدتر کند.

پریودنتیت یا عفونت لثه، مرحله بعدی بیماری لثه است. افزایش التهاب باعث می‌شود لثه ها عقب نشینی کنند و حفره هایی بین دندان و لثه ایجاد شود. این حفره ها پلاک، رسوبات و ذرات غذا را در خود جای می‌دهند که در نهایت منجر به عفونت و آبسه می‌شود. وقتی بیماری لثه پیش برود، به استخوانهایی که دندانها را نگه داشته اند، آسیب می‌زند. این امر یکی از علتهای لق شدن دندان در بزرگسالان به شمار می آید. به دندانپزشک مراجعه کنید و لثه های دچار عقب نشینی را درمان کنید.

برخی از مردم برای آرام کردن دندان درد، قرص آسپیرین را بر روی دندان قرار می‌دهند اما به جای آرام کردن درد، اسید موجود در آسپیرین یک سوختگی برجسته و سفید بر روی لثه یا گونه تان ایجاد می کند. پیشگیری از سوزش آسپیرین ساده است: قرص را ببلعید. درمان سوزش آسپیرین زمان است. سوختگیهای ساده معمولاً ظرف دو هفته بهبود پیدا می کنند.

اگر هر روز مسواک بزنید و از نخ دندان استفاده کنید و مرتب برای بررسی نزد دندانپزشک بروید، از مشکلاتی مانند ایجاد حفره، آبسه و تغییر رنگ در دهان و دندان می‌توانید پیشگیری کنید. اگر دندان درد شدید دارید، وقت را تلف نکنید، به پزشک مراجعه کنید چون در غیر این صورت عفونتهای دهانی ممکن است به بخشهای دیگر صورت، جمجمه و حتی جریان خون گسترش یابند. در صورت احساس دندان درد، تب، گوش درد یا درد به هنگام باز کردن کامل دهان، سریعاٌ به دندانپزشک مراجعه کنید.

ذرات غذا بین دندانهای مسواک نشده جمع شده، موجب رشد باکتریها می‌شوند. این امر بوی بد در دهان ایجاد می‌کند. بوی بد همیشگی یا طعم بد دهان، ممکن است به دلیل تنفس از طریق دهان، خشکی دهان، نشانه بیماری لثه یا حتی دیابت باشد. با مسواک زدن دندان و زبان و نوشیدن آب و اجتناب از غذاهای ایجاد کننده بوی بد، با بوی بد دهان مقابله کنید. اگر همچنان دهانتان بوی بدی دارد به دندانپزشک مراجعه کنید.

التهاب پاپیل گذرای زبانی، به برجستگیهای کوچک موقتی و بی ضرر بر روی زبان گفته می‌شود که پس از چند روز به خودی خود از بین می‌روند، اما ممکن است آزار دهنده باشند. علت ایجاد آنها مشخص نیست (ممکن است واکنش به غذا یا ضربه کوچکی مانند گاز گرفتن زبان باشد). این وضعیت نیاز به درمان ندارد اما داروهای بی حسی خوراکی می‌تواند ناراحتی را آرام کند.