هپاتیت كلمه‌ای است با ریشه‌لاتین، به معنای التهاب كبد. این بیماری انواع مختلفی داشته كه شیوه سرایت و انتقال آنها هم متفاوت است. اهمیت این بیماری از آن روست كه به دلیل بی‌توجهی، افراد زیادی به این بیماری دچار شده و ممكن است با عوارض جبران‌ناپذیری روبه‌رو شوند.

دكتر رضا كریمی، متخصص بیماری‌های داخلی با توضیح علل و انواع هپاتیت می‌گوید: «هپاتیت علل مختلفی دارد. یكی از انواع آن هپاتیت بر اثر زیاده‌روی در مصرف الكل پدید می‌آید و به همین دلیل در غرب یكی از شایع‌ترین انواع هپاتیت ‌باشد.

نوع دیگری از هپاتیت كه بتازگی شایع شده و در گذشته شناخته شده نبود، هپاتیت ناشی از چربی است. به این معنی كه با تجمع و رسوب چربی در كبد، فرد، ابتدا دچار كبد چرب می‌شود.

البته گفتنی است بیشتر افراد چاق و دارای اضافه وزن یا افراد دیابتی با این مشكل روبه‌رو هستند، اما زمانی كه این مساله پیشرفت كند، باعث التهاب كبد شده كه به آن هپاتیت چربی می‌گویند.

هپاتیت‌های ویروسی
آنچه در جامعه به عنوان هپاتیت شناخته می‌شود، همین هپاتیت‌های ویروسی هستند. دكتر كریمی با اشاره به هپاتیت‌های ویروسی و انواع آن توضیح می‌دهد: «در این موارد، برخی ویروس‌ها سبب ایجاد التهاب در كبد می‌شوند.»

وی یادآور می‌شود: «هپاتیت‌های ویروسی سیر حادی دارند به این معنی كه بیمار بسرعت دچار التهاب كبد می‌شود و با علائمی همچون تهوع، استفراغ و درد شكم(در قسمت كبد، بالا و سمت راست شكم) و زردی درگیر خواهد بود.»

هپاتیت A
این پزشك متخصص در مورد هپاتیت A می‌گوید: «ویروس این نوع هپاتیت از راه دهان وارد بدن شده و از طریق مدفوع دفع می‌شود. بنابراین عدم رعایت بهداشت یا استفاده از آب و ظروف آلوده، از راه‌های انتقال این بیماری هستند. البته سیر هپاتیت A از دیگر انواع هپاتیت‌های ویروسی سریع‌تر است. در این نوع هپاتیت تب نیز اندكی شدیدتر خواهد بود.»

دكتر كریمی باز هم تاكید می‌كند تنها با این علائم نمی‌توان هپاتیت را تشخیص داد، بلكه باید آزمایش‌های لازم صورت گیرد تا به طور قطع بیماری تایید شود. باید توجه داشت این نوع بیماری هیچ‌گاه مزمن نشده و آینده بیمار را تحت تاثیر قرار نمی‌دهد.

هپاتیت B
دكتر كریمی با اشاره به اهمیت این نوع هپاتیت در كشور می‌افزاید: «این نوع هپاتیت تا همین اواخر مهم‌ترین دلیل سیروز(نارسایی كبد) بوده است. همچنین این حالت می‌تواند دلیلی برای سرطان كبد نیز باشد و در نهایت شیوع زیاد آن در كشور باعث می‌شود اهمیت ویژه‌ای به هپاتیت B داده شود. به همین دلایل واكسیناسیون این بیماری در ایران مورد توجه قرار گرفته است.»

دكتر كریمی با ذكر راه‌های انتقال بیماری می‌افزاید: «هپاتیت B برخلاف هپاتیت A از طریق تماس‌های معمولی و ظروف و... منتقل نمی‌شود. بلكه ترشحات و خون آلوده از جمله دلایل انتقال این بیماری هستند. علاوه بر این موارد تماس جنسی و انتقال از مادر به كودك در دوران بارداری نیز از دیگر دلایل انتقال بیماری است.»

وی می‌افزاید: «به طور معمول اگر فرد جوان باشد تظاهرات بیماری در او بروز می‌كند. درصد زیادی از این افراد هم به سمت هپاتیت شدید می‌روند؛ یعنی كبد در مقطعی قادر به كار كردن نیست و حتی ممكن است درصدی از افراد دچار كمای كبدی ‌شوند، ولی برخی افراد مانند نوزادان، افراد مسن یا افراد جوانی كه سیستم ایمنی ضعیفی دارند، حالت شدید را نشان نداده و ممكن است به آن توجهی نكنند. این افراد هم در صورت درمان به موقع، بهبود می‌یابند ولی ویروس در بدنشان باقی می‌ماند.»

درصد زیادی از كسانی كه ویروس هپاتیت B در بدنشان باقی می‌ماند تا آخر عمر ویروس را داشته اما هیچ مشكلی ندارند، ولی می‌توانند آن را به دیگران منتقل كنند. در بدن برخی از این افراد نیز ممكن است پس از سال‌ها ویروس فعال شده و دوباره علائم را نشان دهد.دكتر كریمی با اشاره به روش‌های درمانی هپاتیت یادآور می‌شود: «خوشبختانه هم در مرحله حاد و هم در مرحله مزمن، داروهایی برای این بیماران وجود دارد.

همچنین بارها مشاهده شده است فردی هپاتیت دارد اما بیماری‌اش فعال نیست؛ یعنی تنها با آزمایش مشخص می‌شود كه ویروس هپاتیت در بدنش وجود دارد. پس تا زمانی كه ویروس در بدن فعال نشود، نه دارو لازم است و نه خطری برای فرد ایجاد می‌شود.»

بنابراین خوب است مردم بدانند اگر ویروس هپاتیت در بدنشان وجود داشت، لزوماً به معنای وجود مشكل نیست. فقط باید تحت نظر پزشك بوده و هر 6 ماه تا 1 سال آزمایش‌های لازم را انجام دهند.

هپاتیت C
دكتر كریمی با ذكر این نكته كه شیوه انتقال هپاتیت C نیز مانند هپاتیت B است، می‌افزاید: «این دو نوع هپاتیت اندكی با هم تفاوت دارند. یعنی اگر كسی همسرش دچار هپاتیت B باشد، خودش نیز به احتمال زیاد بیماری را خواهد گرفت. اما هپاتیت C كمتر به این شكل است؛

یعنی انتقال آن كندتر است. اما افراد به ندرت در برابر این نوع هپاتیت ایمن می‌شوند چون سیستم ایمنی نمی‌تواند به خوبی ویروس را شناسایی كرده و از بین ببرد. این نوع هپاتیت بیشتر از هپاتیت B مزمن می‌شود ولی انتقال این نوع هپاتیت كمتر از نوع B است.»