همه چیز درباره استان البرز

کلیات
استان البرز یکی از استان‌های ایران است که در تاریخ ۱۲ بهمن ماه ۱۳۸۸ خورشیدی، لایحه تأسیس این استان تصویب و به مجلس شورای اسلامی فرستاده شد. در ادامه با تصویب نمایندگان مجلس شورای اسلامی در تاریخ ۱۳۸۹/۴/۷ استان البرز بطور رسمی شکل گرفت. در این طرح پیشنهادی کرج به عنوان مرکز استان درنظر گرفته شده‌است. این شهر در ۲۰ کیلومتری باختر تهران واقع شده است. و در حوزهٔ استحفاظی استان تهران قرار گرفته که با جمعیتی بالغ بر ۱٬۳۷۷٬۴۵۰ نفر پنجمین شهر پرجمعیت ایران پس از شهرهای تهران، مشهد، اصفهان و تبریز محسوب می‌گردد. نام این استان جدید هم از رشته کوه‌های البرز گرفته شده‌است که بخش مهمی از آن از شمال این استان می‌گذرد.مرکز استان کرج می باشد که تا دوره قاجاريه؛ روستايی كوچک بر سر راه تهران ـ قزوين بوده تا اين كه فتحعلی شاه قاجار برای خود عمارتی ييلاقی در حوالی آن ساخت كه هم اكنون این کاخ، به دانشكده منابع طبیعی و كشاورزی كرج تبدیل شده است.(ویکی پدیا) استان البرز که امروزه به منطقه بزرگی تبديل شده و جمعيت زيادی را درخود جای داده از گذشته های دور جزو مناطق خوش آب و هوا و ييلاقی اهالی تهران به شمار می آمده است. جاذبه های طبيعی که در اين شهرستان وجود دارند، آن را به منطقه ای ممتاز و با ارزش تبدیل کرده است. رودخانه های خروشان که از کوه های سربه فلک کشيده اطراف سرچشمه می گيرند در درياچه سد اميرکبير تجمع می کنند و منظره ای بسيار زيبا و ديدنی به وجود می آورند. در حاشیه سد، امکانات انواع تفریح های آبی مهیاست. جاده کرج – چالوس که از زيباترين و منحصر به فرد ترين جاده های ايران است، پيست های اسکی معتبری که در اطراف و نزدیکی اين استان وجود دارند، غارها، چشمه ها و دره های ييلاقی به همراه جاذبه های تاريخی متعددی که قدمت برخی از آن ها به دوره های باستانی می رسد، استان البرز را در زمره ی با اهمیت ترین استان های ایران قرار داده است.

مشخصات جغرافیایی

استان البرز از شمال با استان مازندران، از باختر با شهرستان هشتگرد، از جنوب به شهرستان شهريار و رباط كريم، و از خاور با تهران هم جوار است. شهرستان های این استان عبارتند از ساوجبلاغ، طالقان، کرج و نظرآباد. مركز این استان شهر كرج است كه از نظر جغرافيايی در 51 درجه درازای خاوری و 35 درجه و 49 دقيقه پهنای شمالی و بلندی 1360 متر از سطح دريا قرار گرفته است. نواحی شمالی این شهرستان را کوه های البرز مرکزی و دره رودخانه کرج پوشانیده که به ارتفاع آن روبه شمال افزوده می شود. امروزه سطح جنگل ها و مراتع طبیعی شهرستان کرج بالغ بر 590، 141 هکتار برآورد گردیده است، همچنین طبق آمارهای سال 1380 سطح زیر کشت سالانه و دائمی 526، 11 هکتار می باشد.
مهم ترین کوه های این شهرستان که در همین ناحیه کوهستانی قرار دارند، عبارتند از: کوه ونتار(آسارا) (941، 1 متر)، کوه سیکنو (936، 3 متر)، کوه هفت خان ( 847، 3 متر) و کوه کرچان( 722، 3 متر).
رودخانه های شهرستان کرج عبارتند از: آب لانیز، برغان، سیدک، آب ورزن، مورود، کرج، وارنگه رود، ولایت رود و آب شهرستانک.

وجه تسمیه نام و پیشینه

نام این استان جدید هم از رشته کوه‌های البرز گرفته شده‌است که بخش مهمی از آن از شمال این استان می‌گذرد. در مورد نامگذاری پایتخت این استان (کرج) نیز آن چه كه بيش تر اشاره شده، آن است که كرج به معنی چاک و شكاف و نام رودخانه ای است كه از كوهستان شمال باختری (ری) جاری شده، بلوک شهريار و ساوجبلاغ را مشروب می سازد. هم چنين نام دهی است در كنار اين رود كه پادشاه قاجار در آن جا کاخ ها و بناهای عاليه بنا كرده است. برخی مورخين و اديبان معتقدند كرج يک نام فارسی است و اهالی آن جا را «كره» می نامند و قلعه ای به نام «فرزين» نزديک دروازه كرج است. سوابق تاريخی كرج نشان می ‌دهد كه در عهد باستان و در دوران هخامنشی، ساسانی و اشكانی، ‌تمدن پيشرفته‌ای دراين منطقه وجود داشته است. آثار تاريخی موجود چون پرستش گاه ها در اين خطه؛ يادآور خاطره باستانی آب و روشنايی (مهرآب) و جشن آب ريزان است كه همه ی اين اعتقادات به آب، يادآورنده عظمت باستانی ناحيه است.

کشاورزی و دامداری

كشاورزی يكی از مشاغل اصلی اهالی استان البرز است. كشاورزی در اين منطقه به لحاظ داشتن شرايط مساعد جغرافيايی و دسترسی به آب مورد نياز، که بخش اصلی آن از سد امير کبير فراهم می شود، از رونق كافی برخوردار است. سد اميركبير كه از بزرگ ترين سدهای دنياست در شمال آن قرار دارد. ارتفاع سد 180 متر، درازای آن 390 و كلفتی آن در پايين 32 متر و در بالا 7 متر است. درازای درياچه سد 14 كيلومتر و گنجايش آن 205 ميليون متر مكعب است. گندم و جو، گيلاس، زرد آلو، هلو، آلو، سيب، آلبالو، تره بار و … از جمله مهم ترين محصولات اين منطقه هستند دام داری در اين شهرستان به صورت سنتی و صنعتی رايج است و عموما شغل اصلی و فعاليت مهم مردم روستايی استان البرز است. توليد انواع محصولات دامی و لبنی از توليدات اين بخش به شمار می آيد.

صنایع و معادن

تاسيس و گسترش انواع كارخانه های صنعتی در اين منطقه سبب رونق روز افزون شهرستان كرج شده است. تاسيس و گسترش كارخانه های ريسندگی و بافندگی و مراكزی مانند سرم سازی رازی (كه گفته می شود مقام اول را در خاور ميانه دارد)، موسسه ی استاندارد ايران، موسسه ی تحقيقات دام پروری كشور، مركز آموزش كشاورزی، مراكز اصلاح بذر چغندر قند و اصلاح نباتات، مركز مكانيزاسيون كشاورزی و كارخانه های توليد خودرو … صنايع كارخانه ای و ماشينی اين شهرستان را در جايگاه بسيار مهمی قرار داده است. معادن سنگ ها و مصالح ساختمانی در مسير رودخانه، كرج و اطراف كرج موجود است كه از اين معادن به صورت صنعتی و غير صنعتی بهره برداری می شود.

مکان های دیدنی و تاریخی
این استان دارای اماکن تاریخی و جاذبه های طبیعی متعددی است که می توان به موارد زیر اشاره کرد: امام زاده رحمان و امام زاده زيد سه گنبدان از بقعه های به يادگار مانده از قرون 7 تا 9 هجری قمری، آتشکده تخت رستم، کاخ سلیمانیه واقع در دانشکده کشاورزی شهرستان کرج، کاروان سرای شاه عباسی مربوط به دوران صفوی، تپه ينگی، ...